Bao cao su thế kỷ 19 với hình in khiêu khích lần đầu xuất hiện tại Rijksmuseum

Một chiếc bao cao su có niên đại từ những năm 1830, in hình minh họa mang nội dung tục tĩu, hiện đang là điểm nhấn trong triển lãm nghệ thuật mới mang tên “Safe Sex?” tại Rijksmuseum, Hà Lan. Đây là lần đầu tiên bảo tàng danh tiếng này bổ sung một hiện vật như vậy vào bộ sưu tập, mở rộng phạm vi nghiên cứu về sức khỏe tình dục và văn hóa thị giác thế kỷ 19 qua góc nhìn độc đáo và gây tranh cãi.

Chiếc bao cao su này là hiện vật đầu tiên thuộc loại này được đưa vào bộ sưu tập của Rijksmuseum. (Hình ảnh: Tư liệu: Rijksmuseum).

Chiếc bao cao su được phát hiện bất ngờ vào tháng 11 năm ngoái khi hai giám tuyển của Rijksmuseum, Huigen Leeflang và Joyce Zelen, tham quan một nhà đấu giá tại Haarlem. Dù vật phẩm không được liệt kê chính thức trong danh mục, hình ảnh in trên bề mặt màu da thuộc của nó, một nữ tu khỏa thân bên cạnh ba giáo sĩ với kích cỡ “đa dạng”, đã lập tức thu hút sự chú ý của họ. Nội dung khắc họa mang tính châm biếm ba tầng: chế giễu sự khắt khe của giới tu hành với dục vọng, đối chiếu các giáo phái khác nhau, và ẩn dụ cho tích “Phán quyết của Paris” trong thần thoại Hy Lạp.

Sau khi xin phép từ ban lãnh đạo ở Amsterdam, họ đã mua hiện vật này với giá chỉ 1.000 euro, một mức giá được cho là “hời” so với giá trị độc đáo của nó. Tại triển lãm nghệ thuật “Safe Sex?”, chiếc bao cao su được đặt tại vị trí trung tâm và được cho là một món quà lưu niệm từ một nhà thổ hạng sang tại Pháp.

*Chiếc bao cao su là điểm nhấn chính trong triển lãm mới Safe Sex?(Hình ảnh: Tư liệu: Rijksmuseum).

Trước khi trưng bày, nhóm giám tuyển đã nghiên cứu hiện vật dưới ánh sáng UV và xác nhận nó chưa từng qua sử dụng. Họ cũng bổ sung một mục mới cho cơ sở dữ liệu của bảo tàng, vì trước đó chưa từng có phân loại dành cho “condom”. Theo suy đoán ban đầu, bao cao su này được làm từ ruột thừa cừu, chất liệu phổ biến vào thời điểm đó, khi công nghệ cao su lưu hóa vẫn còn mới mẻ.

Bên cạnh giá trị thị giác gây sốc, hiện vật còn mở ra thảo luận rộng hơn về những mặt đối lập trong tư duy xã hội thế kỷ 19: khoái cảm tình dục và nguy cơ lây bệnh hoa liễu. Người phát ngôn của Rijksmuseum chia sẻ: “Giống như ngày nay, có hai thái cực trong nhìn nhận về tình dục, một mặt là khoái lạc, một mặt là nỗi sợ bệnh tật. Chiếc bao cao su này thể hiện rõ cả hai khía cạnh đó.”

Triển lãm nghệ thuật “Safe Sex?” không chỉ trưng bày chiếc bao cao su quý hiếm này, mà còn giới thiệu nhiều tranh in của Hà Lan và Pháp thế kỷ 19, giúp công chúng hiểu rõ hơn về đời sống tình dục, hoạt động mại dâm và các biện pháp phòng bệnh thời kỳ trước.

Chiếc bao cao su có in họa tiết từ những năm 1830 là một trong số rất ít mẫu vật còn tồn tại được biết đến. (Hình ảnh: Tư liệu: Rijksmuseum).

Hiện chỉ có vài mẫu bao cao su thế kỷ 19 còn tồn tại đến nay. Một hiện vật tương tự từng được bán với giá 12.000 euro tại Pháp năm 2011, trong khi một mẫu khác làm từ bàng quang heo được đấu giá hơn 2.000 euro năm 2019.

Triển lãm đang diễn ra tại Rijksmuseum (Museumstraat 1, 1071 XX Amsterdam) và kéo dài đến hết tháng 11. Đây là một trong những sự kiện nghệ thuật đặc biệt, vừa phản ánh lịch sử xã hội, vừa mở rộng hiểu biết về những mặt ít được nhắc đến của văn hóa thị giác, gắn kết giữa nghệ thuật, giới tính, và y tế cộng đồng.

Nguồn: A 19th-Century Condom With a Bawdy Print Makes Its Museum Debut

Quỳnh Hoa