Walter Vanhaerents: Tại sao tôi sưu tập nghệ thuật?

Nhân dịp triển lãm lớn tại Tripostal ở Lille, nhà sưu tập người Bỉ chia sẻ về niềm đam mê nghệ thuật của mình

“Tôi bắt đầu sưu tầm nghệ thuật từ đầu những năm 1970. Lúc đó, bộ sưu tập của tôi gồm khoảng 30 tác phẩm của các nghệ sĩ địa phương ở Flanders, nơi tôi sống. Khi đó tôi làm nghề thợ xây và thường xuyên đi công tác cùng một nhóm kiến trúc sư. Điều này đã cho tôi cơ hội khám phá những bảo tàng mới đang nổi lên, đặc biệt là ở Đức: Bảo tàng Abteiberg ở Mönchengladbach, Bảo tàng Ludwig ở Cologne, Bảo tàng MKM Küppersmühle ở Duisburg, Kunsthalle Düsseldorf và Kunstmuseum Stuttgart. Những tác phẩm tôi thấy ở các bảo tàng này hoàn toàn khác biệt so với những gì tôi đã sưu tầm trước đó. Tôi bị cuốn hút bởi Gerhard Richter và Joseph Beuys, và từ đó, tôi bắt đầu quan tâm đến nghệ thuật đương đại quốc tế.

Trước đây, tôi thường đến xem trực tiếp hầu hết các tác phẩm mình mua, nhưng nhờ Internet, thế giới đã thay đổi rất nhiều. Xem trực tuyến đã trở nên rất phổ biến. Tuy nhiên, tôi không bao giờ mua một tác phẩm của nghệ sĩ từ xa nếu chưa từng xem tác phẩm đó trực tiếp. Việc tiếp xúc trực tiếp với tác phẩm vẫn là điều bắt buộc, nếu không, vật thể đó không có lý do gì để tồn tại.

Tôi luôn coi Andy Warhol là nghệ sĩ quan trọng nhất của thế kỷ 20. Cindy Sherman, Richard Prince, Jenny Holzer, Barbara Kruger và Matt Mullican là những nghệ sĩ mà tôi sưu tầm và xem là ‘người hậu Warhol’. Đối với tôi, mục đích của một bộ sưu tập là phải có chiều sâu. Một trong những nguyên tắc cốt lõi của tôi là không bao giờ nhìn lại; tôi luôn hướng tới tương lai. Vì vậy, trong bốn năm qua, chúng tôi đã mua một số lượng lớn các tác phẩm của các nghệ sĩ liên quan đến phong trào Black Lives Matter, chẳng hạn như Titus Kaphar, Amoako Boafo, Emmanuel Taku, Otis Kwame Kye Quaicoe và Alvaro Barrington, cũng như Alexandre Diop và Kennedy Yanko trong thế hệ trẻ.”

“Tôi thường tìm đến các phòng trưng bày để khám phá những điều mới mẻ, mặc dù tôi không gắn bó đặc biệt với bất kỳ nơi nào. Ở các phòng trưng bày, tôi có thể đưa ra ý kiến của mình, giải thích lý do tại sao tôi không thích một tác phẩm, yêu cầu xem những tác phẩm quan trọng hơn hoặc thú vị hơn... Việc làm điều đó với các nghệ sĩ là rất phức tạp. Theo quan điểm của tôi, các nghệ sĩ nên chống lại thị trường hết mức có thể: nếu một tác phẩm không tốt, họ không nên bán nó. Sự sản xuất quá mức hiện nay là một vấn đề lớn.

Tôi bị mê hoặc bởi các tác phẩm quy mô lớn, và đó là lý do tại sao tôi luôn mơ ước có một không gian riêng để trưng bày bộ sưu tập của mình. Tôi không muốn tự xây dựng một tòa nhà mới vì sự hiện diện của kiến trúc sư sẽ quá nổi bật. Cuối cùng, vào năm 2000, tôi tìm thấy một tòa nhà công nghiệp rộng từ 3500 đến 4000 mét vuông ở Brussels mà tôi rất thích. Đến năm 2007, tôi đã có thể lắp đặt bộ sưu tập của mình ở đó. Hiện tại, chúng tôi hoạt động như một 'kho trưng bày', nơi trưng bày một số tác phẩm và lưu trữ những tác phẩm khác.

Chúng tôi chưa từng làm bất kỳ điều gì bên ngoài không gian này, nhưng vào năm 2015, tôi tình cờ gặp Martine Aubry, Thị trưởng Lille. Nhờ sự gặp gỡ này, bộ sưu tập của tôi hiện đang được trưng bày tại Tripostal. Triển lãm hiện tại quy tụ 75 tác phẩm của 38 nghệ sĩ, chủ yếu là các tác phẩm sắp đặt mang tính tượng đài. Ngay tại lối vào, Tomàs Saraceno trình bày một tác phẩm sắp đặt bao gồm sân bay của ông và các bức ảnh chụp trên không của Lille và New York. Tiếp theo là một căn phòng dành riêng cho Ugo Rondinone, một trong những nghệ sĩ yêu thích của tôi. Triển lãm cũng có bộ phim của Matthew Barney thực hiện cùng Björk [Drawing Restraint 9, 2005] và một ‘phòng Nhật Bản’ với các tác phẩm của Chiho Aoshima, Yoshitomo Nara và Mariko Mori.

Triển lãm này được thực hiện với sự hợp tác của Caroline David, Giám tuyển của lille3000. Các con tôi, Joost và Els, đã cùng tôi tham gia chuyến phiêu lưu này vào năm 2020, và khía cạnh gia đình vẫn luôn quan trọng đối với tôi. Năm tới, chúng tôi sẽ quay trở lại Venice để tổ chức triển lãm thứ ba. Tất cả những dự án này đều khả thi vì tôi chưa bao giờ sưu tầm cho ngôi nhà riêng của mình. Đôi khi tôi nói rằng có những nhà sưu tầm và những người mà tôi gọi là ‘người tích trữ’. Những người sau thường tích trữ đồ vật để lấp đầy ngôi nhà của họ. Ngược lại, những nhà sưu tầm có tầm nhìn thực sự – họ nhìn xa hơn. Tôi nghĩ mình thuộc về nhóm này.”

Ingrid Luquet-Gad là một nhà phê bình nghệ thuật và ứng viên tiến sĩ sống tại Paris. Cô hiện đang làm biên tập viên nghệ thuật cho tạp chí Les Inrockuptibles, đồng thời là biên tập viên cộng tác tại Spike Art Magazine và nhà báo cho Flash Art.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Art Basel