Triển lãm “Bên trong khối trắng” của hoạ sĩ Lee Jin Woo

Một trong những học thuyết cốt lõi của Phật giáo Đại thừa, được Tâm Kinh rõ ràng trình bày, là "sắc tức là không, không tức là sắc". Thuyết này cho rằng nếu tất cả các hình tướng đều không cố định, sinh khởi là do điều kiện và không có sự sở hữu, thì bất kỳ hiện tượng nào chúng ta gặp phải đều thiếu tính tồn tại cố hữu - vật chất hoàn toàn phụ thuộc vào nhận thức bên ngoài của chúng ta. Đối với hoạ sĩ gốc Hàn Quốc Lee Jin Woo, sống tại Paris, việc thực hành lặp đi lặp lại và kiềm chế theo nghi thức đóng vai trò như một quá trình thanh lọc tâm linh để bảo tồn tính trống rỗng của hình thức. Lee biến chất liệu hanji (giấy truyền thống của Hàn Quốc) và than củi thành những hình thức trừu tượng trong một quá trình giải cấu trúc vật lý nhằm xóa bỏ cái tôi con người và khám phá sự kết nối tự nhiên.

Triển lãm cá nhân đầu tiên của Lee tại White Cube ở Hồng Kông, bao gồm 17 tác phẩm chưa có tiêu đề, là minh chứng cho hành trình 30 năm của ông trong nghệ thuật. Lee bắt đầu với phông nền từ than nghiền phối trộn với chất kết dính trên vải lanh, sau đó phủ lên bằng giấy hanji. Bằng cách dùng bàn chải sắt đập và cạo liên tục bề mặt bức tranh, sự ma sát giữa các chất liệu này dần dần kết tụ lại để tạo thành sự tích tụ của các lớp dày đặc, hình thành các hình thức khác biệt được hồi sinh. Việc mài than đóng vai trò như một phép ẩn dụ cho việc Lee vô hiệu hóa vị trí người sáng tạo của mình - một hành động phủ nhận bản thân và xóa bỏ tác giả, được nhấn mạnh bằng việc lặp lại hanji để làm mờ các tác phẩm ban đầu của anh trên bề mặt canvas. Sự tương tác sôi động giữa hai chất liệu này tạo ra không gian để hình thức cuối cùng vượt qua giới hạn kiểm soát của hoạ sĩ, biểu thị một cách tự nhiên.

Ảnh chụp triển lãm tại White Cube Hongkong

Trên cả tầng trệt và tầng một của phòng trưng bày, những bề mặt đơn sắc nổi tiếng của Lee nổi bật như một diễn đàn tưởng tượng về thế giới tự nhiên, gợi nhớ đến các tập hợp khoáng sản, cấu trúc trầm tích và địa hình băng giá. Các tác phẩm mở rộng giới hạn của không gian triển lãm, biến nó thành một không gian rộng lớn vô tận. Một tác phẩm không có tiêu đề của Lee từ năm 2023-24 tạo ra ấn tượng như hậu quả của một hành động hủy diệt; các cụm tối tập hợp và che phủ bức tranh, biến chúng thành những khối thô, giống như bồ hóng, mà cảm giác xúc giác hơn là nhận thức thị giác đơn thuần. Trên một tác phẩm khác, việc rải than củi tạo nên sợi hanji màu trắng sữa nổi lên qua các khoảng trống rộng hơn, gợi lên hình ảnh một đỉnh vách đá hiểm trở, có đường răng cưa và các kẽ hở nông.

Lee Jin Woo lấy cảm hứng từ nhóm hoạ sĩ Hàn Quốc có liên kết lỏng lẻo từ những năm 1970 với phong cách trừu tượng tối giản, được biết đến với tên gọi Dansaekhwa (tạm dịch là "đơn sắc" trong tiếng Hàn). Những hoạ sĩ này sử dụng bảng màu và họa tiết giản lược để xua tan những cách giải thích cá nhân về hiện thực, bằng cách nuôi dưỡng một triết lý thẩm mỹ súc tích biểu thị sự trống rỗng của hình thức. Yoon Jin Sup, người quản lý tự do, nhà phê bình nghệ thuật và hoạ sĩ, giải thích rằng "quá trình sản xuất Dansaekhwa có tâm có thể được coi như một loại hình biểu diễn, được tích hợp đầy đủ và hiển thị rõ ràng" trong các tác phẩm của họ.

Các hành động lặp đi lặp lại trong quá trình sáng tạo của Lee thể hiện sự khiêm tốn, là nỗ lực cần cù yêu cầu sự nỗ lực thể chất mạnh mẽ, từ đó xác định lại vai trò của người hoạ sĩ từ một nhà tư tưởng phức tạp thành một nghệ nhân thực hành. Phương pháp của Lee loại bỏ những suy nghĩ và suy ngẫm cá nhân trong tác phẩm của ông, cho phép người xem hoàn toàn tự chủ trong việc trải nghiệm những phản ứng cảm xúc của riêng mình. Mỗi bức tranh của ông rung động như hơi thở, có tính sống động.

Ảnh chụp triển lãm tại White Cube Hongkong

Trong phòng trưng bày, mặc dù bóng tối của than củi thường là nét đặc trưng rõ nét trong các tác phẩm của Lee, một tác phẩm được sơn màu xanh đại dương nổi bật ở cuối cầu thang dẫn lên tầng một, mang đến một cái nhìn mới về kỹ thuật của Lee. Giống như dòng nước lăn xuống vách đá, hay lớp sương đá kết tinh trên suối băng, bức tranh này của Lee tạo cảm giác mát mẻ, nhẹ nhàng dỗ dành người xem thoát khỏi sự sâu sắc của tầm nhìn của họ.

Ảnh chụp triển lãm tại White Cube Hongkong

Phần cuối cùng của triển lãm bao gồm bốn thí nghiệm viết bằng mực trên giấy, mỗi tác phẩm chứa những dòng chữ thư pháp được khắc trực tiếp lên hanji. Những câu từ này được lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi văn bản trở nên không thể giải mã được—một quá trình xóa dần như sự tự xóa. Hình ảnh cuối cùng không phải là hình ảnh rõ ràng mà giống như một khối sương mù xám, nơi mọi biểu đạt bị gộp lại và mất đi, tan chảy vào mật độ hình ảnh của nó.

Chất cảm bề mặt, sự lặp đi lặp lại, sự tối tăm và sự vô hình trong từ vựng hình ảnh tối giản của Lee tạo ra một sự cộng hưởng sâu sắc. Theo đúng nguyên tắc trung lập và tiết chế, nghệ thuật của ông đã biến phòng trưng bày thành một nơi ẩn náu yên lặng để khám phá nội tâm, đồng thời mở ra một không gian rộng lớn—vừa là tâm hồn vừa là sự xa lạ. Đậm chất liệu và không có tính tường thuật, những bức tranh của Lee đạt đến một đỉnh cao như một hiện thân thẳng thắn của hình thức trống rỗng, và như những người ngắm nhìn, chúng ta phải đối mặt với những sự thật cá nhân của mình.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: ArtAsiaPacific