Romania giữ lại tranh El Greco từng bị tranh chấp do Christie’s rao bán

El Greco, "Thánh Sebastian".

Một tác phẩm El Greco đang được tranh chấp pháp lý

Chính phủ Romania mới đây đã giành được quyền giữ lại lâu dài một tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng của danh họa El Greco – bức "Saint Sebastian" (tạm dịch: Thánh Sebastian, khoảng 1610–1614) – từng bị rút khỏi phiên đấu giá tranh cổ điển tại nhà đấu giá Christie’s New York vào tháng 2. Động thái này được đưa ra sau khi Romania cho rằng tác phẩm đã bị đưa ra khỏi bộ sưu tập quốc gia một cách phi pháp.

Theo thông tin từ văn phòng luật Nixon Peabody – đại diện pháp lý cho Romania tại New York – bức tranh sẽ tiếp tục được lưu giữ tại Christie’s cho đến khi vụ việc được tòa án có thẩm quyền xử lý và ra phán quyết cuối cùng. Chính phủ Romania hiện đang tiến hành các thủ tục khởi kiện thông qua hệ thống pháp lý tại Paris để đòi lại quyền sở hữu tranh nghệ thuật này.

Tranh bị gỡ khỏi sàn đấu giá phút chót

Tác phẩm "Saint Sebastian" vốn được xem là điểm nhấn chính trong phiên đấu giá tranh cổ điển của Christie’s vào tháng 2, với ước tính giá trị từ 7 đến 9 triệu USD. Tuy nhiên, sau can thiệp từ phía Romania, Christie’s đã lập tức rút tranh ra khỏi phiên đấu giá, đồng thời phát biểu rằng việc này được thực hiện để đảm bảo tính thận trọng, trong khi các bên tiếp tục giải quyết tranh chấp pháp lý.

Chủ sở hữu và tranh cãi về nguồn gốc bức tranh

Các hồ sơ tòa án cho biết bức "Saint Sebastian" hiện do Dmitry Rybolovlev – tỷ phú người Nga sống tại Monaco – sở hữu. Trước đó, ông từng nổi tiếng vì đã đem đấu giá bức "Salvator Mundi" – tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng được cho là của Leonardo da Vinci – với mức giá kỷ lục 450 triệu USD vào năm 2017.

Rybolovlev được cho là đã mua lại bức tranh El Greco từ Yves Bouvier, một nhà buôn tranh người Thụy Sĩ từng vướng vào nhiều vụ kiện với chính ông Rybolovlev trong suốt một thập kỷ qua. Theo hồ sơ, giao dịch này diễn ra vào năm 2010 thông qua công ty offshore có tên Accent Delight tại Quần đảo Virgin thuộc Anh – công ty chuyên phục vụ các giao dịch nghệ thuật cao cấp của vị tỷ phú này.

Romania khẳng định rằng thông tin về nguồn gốc bức tranh trong hồ sơ của Christie’s là sai lệch, vì Christie’s chỉ ghi nhận Rybolovlev mua tranh từ đại lý Giraud Pissarro Ségalot mà không đề cập đến vai trò trung gian của Bouvier.

Tranh rời khỏi Romania từ thời hậu chiến

Chính phủ Romania lập luận rằng bức tranh đã bị đưa ra khỏi bảo tàng nghệ thuật quốc gia vào năm 1947, khi vua Michael I – vị vua cuối cùng của Romania – buộc phải rời đất nước do chính quyền cộng sản lên nắm quyền. Một bài viết trên trang web của Christie’s (hiện đã bị gỡ bỏ) từng ghi nhận tranh vẫn ở lại Romania cho đến khoảng năm 1976, trước khi rơi vào tay của Wildenstein & Co. tại New York.

Trong nhiều năm qua, giới chức Romania đã nhiều lần nỗ lực đòi lại "Saint Sebastian" cùng với một số tranh tôn giáo và tranh nghệ thuật châu Âu khác được cho là đã bị đưa ra khỏi nước này bởi nhà vua khi ông sống lưu vong.

Chính phủ bác bỏ quyền sở hữu của hoàng gia

Christie’s từng ghi trong hồ sơ rằng: “Quyền sở hữu được chuyển giao cho vua Michael I vào ngày 11–12 tháng 11 năm 1947, với sự đồng thuận của chính phủ Romania, sau đó được bán cho Wildenstein & Co. vào năm 1976.” Bức tranh ban đầu được vua Carol I mua lại năm 1898 và để lại cho Hoàng gia Romania vào năm sau đó.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính Romania đã bác bỏ mạnh mẽ luận điểm này. Trong một tuyên bố chính thức, bộ này khẳng định không có bất kỳ tài liệu nào chứng minh rằng chính phủ Romania đồng thuận việc chuyển giao quyền sở hữu bức tranh vào năm 1947. Theo đó, “thông tin nói rằng tác phẩm ‘Saint Sebastian’ của El Greco được chuyển nhượng từ bộ sưu tập quốc gia Romania là hoàn toàn sai sự thật.”