Pierre-Elie de Pibrac ở Nhật Bản

Vào mùa đông, Bảo tàng Guimet tại Paris đã giới thiệu dự án nhiếp ảnh Hakanai Sonzai, có nghĩa là "Tôi cảm thấy mình như một sinh vật phù du" trong tiếng Nhật. Thông qua việc sử dụng chân dung màu, phong cảnh và tĩnh vật đen trắng giống như tranh in, Pierre-Elie de Pibrac (sinh năm 1983) kể lại cảm giác vô thường thấm nhuần trong văn hóa Nhật Bản. Tiếp tục công việc nhiếp ảnh nhân học và xã hội được khởi xướng vào năm 2016 tại Cuba, Pierre-Elie de Pibrac đã đi khắp Nhật Bản từ tháng 12 năm 2019 đến tháng 8 năm 2020 để thực hiện loạt ảnh Hakanai Sonzai.

Trong quá trình điều tra chuyên sâu này, nghệ sĩ đã gặp những cá nhân đang tìm cách thể hiện tính cá nhân trong câu chuyện của họ bằng cách tham gia vào dự án, từ mọi tầng lớp xã hội: yakuza , những người sống sót sau thảm họa Fukushima, hikikomori (những người sống tách biệt với thế giới bên ngoài và những người khác, thường trốn trong phòng) hoặc những người đã "bốc hơi" sau khi lựa chọn sự biến mất tự nguyện.

Nhiếp ảnh gia thường bắt đầu những cuộc trao đổi thân mật này bằng cách gửi những cuốn sổ tay trắng và máy ảnh dùng một lần, duy trì sự trao đổi cẩn thận với người mẫu của mình trước khi làm việc với họ trong bối cảnh và ánh sáng tự nhiên. Thời gian của con người cần thiết để tạo ra mối quan hệ sau đó tương ứng với khoảng thời gian dành cho nhiếp ảnh. Để đối trọng với những bức tranh nhiếp ảnh khổ lớn này, nơi khuôn mặt của người kia hiện diện khắp nơi, một bộ ảnh đen trắng cung cấp, không có dấu vết của sự hiện diện của con người, những chi tiết xa hoa của Nhật Bản vĩnh cửu: thác nước, ao hồ có độ sâu không thể đo lường, tán cây rậm rạp ngột ngạt, kiến ​​trúc bị bỏ hoang, làm cho sự bạo lực ẩn giấu trong vẻ đẹp đáng lo ngại của cảnh quan Nhật Bản trở nên rõ ràng.

Pierre-Elie de Pibrac giải thích, 'Ở một đất nước mà người dân không mấy cởi mở, tôi phải đặc biệt có phương pháp và kiên nhẫn để phá vỡ sự ngại ngùng và từ từ đi vào cuộc sống của những người Nhật mà tôi muốn kể câu chuyện của họ'.

Những bức chân dung của ông là kết quả của những cuộc gặp gỡ với các đối tượng của mình, trong đó, trái ngược với cử chỉ lén lút của phóng viên, đàn ông và phụ nữ, thanh thiếu niên và người lớn đã nói về câu chuyện cá nhân của họ, sự mong manh của họ, những mối quan tâm hiện sinh của họ. Những khuôn mặt này thoạt nhìn có vẻ như đều có cùng sự khó hiểu. Nhưng đối với những người dành thời gian để xem xét chúng, chúng có vẻ rất riêng biệt và cuối cùng tạo nên một bộ sưu tập chân dung phổ quát.

Ngược lại với những bức tranh ảnh khổ lớn, nơi khuôn mặt của người khác hiện diện khắp nơi, một bộ ảnh đen trắng cung cấp những chi tiết xa hoa của đất nước Nhật Bản vĩnh cửu mà không có dấu vết của sự hiện diện của con người: thác nước, ao nước sâu không thể đong đếm, tán cây rậm rạp ngột ngạt, kiến ​​trúc bị bỏ hoang, làm lộ rõ ​​sự bạo lực ẩn giấu trong vẻ đẹp kỳ lạ của phong cảnh Nhật Bản.

Chậm rãi, người xem bước vào cuộc sống của từng người, mỗi người đã trở thành một nhân vật thể hiện sự trôi qua của thời gian, sự khó khăn khi tồn tại trên thế giới, một nỗi buồn nào đó. Đây là một đất nước mà áp lực xã hội và nhu cầu thể hiện bản thân ảnh hưởng mạnh mẽ đến bản sắc của một người, nhưng đây cũng là một đất nước mà các lực lượng ngẫu nhiên của thiên nhiên và động đất liên tục cùng mối đe dọa của sóng thần đã khiến người dân phát triển qua nhiều thế kỷ khái niệm Mono no Aware , một nhận thức sâu sắc về sự phù phiếm và vô thường của mọi thứ. Lấy cảm hứng từ truyền thống ukiyo-e của Nhật Bản và nghệ thuật mực và tranh khắc gỗ tinh tế, những bức ảnh đen trắng này đều được chụp trong bối cảnh và ánh sáng tự nhiên, cho phép chúng ta đắm mình vào văn hóa Nhật Bản.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Asian Art Newspaper