Phát hiện tranh ẩn dưới bức danh họa của Titian

Trong quá trình bảo tồn bức tranh sơn dầu Ecce Homo (khoảng năm 1543) của danh họa Ý Titian, các chuyên gia bất ngờ phát hiện một tác phẩm hoàn toàn khác được giấu bên dưới lớp màu chính. Thông tin này được công bố bởi Phòng Thí nghiệm Phân tích Nghệ thuật Andreas Pittas (APAC) trực thuộc Viện Cyprus, trong khuôn khổ triển lãm đang diễn ra tại Trung tâm Nghệ thuật Thành phố Limassol.

Hé lộ bất ngờ từ lớp nứt màu

Ban đầu, nhóm chuyên gia chỉ được giao nhiệm vụ đánh giá chất liệu và tình trạng bảo quản của bức Ecce Homo. Tuy nhiên, khi quan sát kỹ dưới kính hiển vi, họ nhận thấy những sắc tố màu lạ xuất hiện qua các vết nứt trên bề mặt tranh. Theo ông Nikolas Bakirtzis, giám đốc APAC, chính các vết craquelure (đường nứt tự nhiên của tranh sơn dầu theo thời gian) đã giúp họ lần ra các lớp màu khác bên dưới.

Ecce Homo

Một bức chân dung bị lãng quên

Tác phẩm Ecce Homo mô tả Chúa Jesus bị trói, đội mão gai, đứng cạnh quan tổng trấn La Mã Pontius Pilate – một chủ đề từng nhiều lần được Titian khai thác trong sự nghiệp. Nhưng điều đặc biệt là bên dưới lớp tranh ấy lại là hình ảnh một người đàn ông có ria mép, tay cầm bút lông, đứng bên một chồng giấy tờ – được nhóm nghiên cứu đặt tên tạm thời là Chân dung người đàn ông vô danh.

Titian đã xoay ngược bức toan trước khi vẽ Ecce Homo, khiến bố cục tranh chồng lên nhau nhưng theo chiều ngược. Chính điều này đã ảnh hưởng đến một số chi tiết trên bức tranh sau cùng. Ví dụ, đường viền quai hàm của người đàn ông bên dưới trùng với chi tiết sợi dây trói tay Chúa trong lớp tranh trên.

Một khung tranh – hai thế giới

Sự đối lập giữa hai bức tranh không chỉ nằm ở nội dung mà còn ở cảm xúc và mục đích sáng tác – có thể dành cho hai đối tượng hoàn toàn khác nhau. Phát hiện này mở ra góc nhìn mới về quá trình sáng tác của Titian – bậc thầy tranh nghệ thuật thời Phục Hưng – cho thấy ông có thể đã tận dụng lại toan để vẽ tranh mới.

Hiện các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục phân tích để xác định niên đại và danh tính nhân vật trong bức chân dung ẩn. Dù còn nhiều bí ẩn, nhưng phát hiện này góp phần làm sáng tỏ thêm cách làm việc và tư duy nghệ thuật của một trong những họa sĩ nổi tiếng nhất thế kỷ 16.