Những người Mughal vĩ đại (Phần 1)

Triển lãm hiện tại ở London khám phá nghệ thuật và văn hóa của thời kỳ Mughal thông qua những thành tựu nghệ thuật của 'Thời kỳ hoàng kim' của triều đình Mughal, khoảng năm 1560-1660, dưới thời trị vì của ba hoàng đế: Akbar (trị vì 1556-1606), Jahangir (trị vì 1605-1627) và Shah Jahan (trị vì 1628-1658). Triển lãm làm nổi bật bản chất quốc tế của nghệ thuật trong thời kỳ này với nguồn cảm hứng đến từ Hindustan, Iran, cũng như từ phương Tây.

Khi Babur (trị vì 1526-1530), ông nội của Hoàng đế Akbar, lần đầu tiên đặt chân lên tiểu lục địa Ấn Độ vào năm 1519, điều này đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ cai trị lâu dài của người Mughal trên các vùng rộng lớn của Bắc Ấn Độ. Babur là hậu duệ trực tiếp của Thành Cát Tư Hãn thông qua dòng dõi bên mẹ và là hậu duệ của Timur thông qua cha mình. Triều đại này tự hào tuyên bố tổ tiên này là của triều đại Timurid và sử dụng nó để nhấn mạnh quyền lực của họ, mang lại sự thịnh vượng và của cải to lớn cho vùng đất mà họ chinh phục. Sự thịnh vượng này một phần được tạo ra bởi nhiều tài nguyên thiên nhiên của đất nước, điều này cũng cho phép họ trở thành những người bảo trợ tuyệt vời cho nghệ thuật. Triều đại này đã tạo ra các xưởng chế tác của hoàng gia để sản xuất tranh vẽ, đồ trang sức và đồ xa xỉ, cũng như để xây dựng các tòa nhà tráng lệ như Taj Mahal ở Agra.

Thương mại Mughal với phương Tây

Do hoạt động thương mại rộng rãi với thế giới phương Tây trong thế kỷ 16 và 17, Ấn Độ đã trở thành một trung tâm quan trọng cho hoạt động buôn bán mọi loại hàng hóa được coi là xa xỉ ở phương Tây, bao gồm đá quý và các vật liệu quý khác. Trong thời kỳ này, những người cai trị Mughal đã tạo ra nhu cầu về đá quý và đồ trang sức cho triều đình Mughal, sử dụng kim cương từ Golconda, hồng ngọc từ Miến Điện, ngọc bích từ Ceylon, ngọc lục bảo từ Colombia, ngọc trai từ Vịnh Mannar và Basra, và ngọc bích từ Khotan. Mong muốn về đá quý và đồ trang sức đặc biệt vượt ra ngoài lòng tham vật chất của những người cai trị Mughal, nó cũng là biểu hiện của quyền lực và sự kiểm soát của họ đối với đế chế. Sự xa hoa này cũng được thể hiện trong sở thích của họ đối với quần áo, kiến ​​trúc, sách và nghệ thuật.

Đồ vật xa xỉ của thời kỳ Mughal

Triển lãm của V&A giới thiệu những đồ vật xa xỉ được tạo ra trong thời kỳ hoàng kim của người Mughal bằng cách chia chương trình thành ba phần đại diện cho triều đại của mỗi hoàng đế. Các đồ vật được trưng bày theo trình tự thời gian, đặc biệt tập trung vào nghề thủ công, nghệ thuật và sản phẩm sáng tạo của triều đình trong ba triều đại. Hơn 200 đồ vật được trưng bày, bao gồm các bức tranh hiếm khi được trưng bày, bản thảo minh họa, bản vẽ, thảm, hàng dệt, tác phẩm kiến ​​trúc, đồ kim loại, tủ, các đồ vật nghệ thuật khác và đá quý. Các khoản vay quốc tế bao gồm bốn tập sách hiếm từ các tập minh họa đầy màu sắc của Hamza-Nama (Sách Hamza) do Akbar đặt hàng vào năm 1570, được mượn từ Bảo tàng Nghệ thuật Ứng dụng, Vienna và 'Thảm Ames', khoảng năm 1590-1600, một tấm thảm dệt từ các xưởng của hoàng gia, được mượn từ Bảo tàng Mỹ thuật, Boston và được trưng bày lần đầu tiên tại Vương quốc Anh.

Akbar thành lập các xưởng đế quốc mới để sản xuất những mặt hàng xa xỉ này cho triều đình, nổi tiếng nhất trong số đó là Nhà sách ( Ketab-khana ), nơi vừa làm vừa lưu trữ bản thảo. Trong giai đoạn đầu của hội họa triều đình, các nghệ sĩ Ba Tư di cư đã dẫn đầu, tuyển dụng và hướng dẫn các họa sĩ địa phương và giám sát việc thực hiện các dự án minh họa lớn đầu tiên.

Truyền thống hội họa

Hội họa Mughal không chỉ đơn thuần là sự tiếp nối truyền thống Safavid – Ấn Độ đã có truyền thống lâu đời về các bản thảo minh họa Phật giáo và Jain, được các nhà cai trị sultan bảo trợ trước thời Mughal. Những tác phẩm trước đó này cũng đóng vai trò trong sự phát triển của phong cách hội họa Mughal mới. Trong thời kỳ trị vì của Akbar, bên cạnh văn học và thơ ca Ba Tư truyền thống, một khối lượng lớn các văn bản mới đã được dịch sang tiếng Ba Tư và được các nghệ sĩ cung đình minh họa phong phú. Những văn bản này, bao gồm các tập truyện ngụ ngôn, văn bản Hindu, chẳng hạn như Ramayana, và thậm chí cả những câu chuyện về cuộc đời của Chúa Kitô, chứng tỏ sự cởi mở của những người cai trị Mughal. Vào những năm 1580 và 1590, Văn phòng dịch thuật của Akbar đã thực hiện các phiên bản tiếng Ba Tư của nhiều loại văn bản khác nhau với các hình minh họa đi kèm theo văn bản theo phong cách Mughal đương đại, rất khác so với các truyền thống hội họa Ấn Độ trước đó mà các nghệ sĩ chủ yếu theo đạo Hindu của Akbar đã được đào tạo.

Trong sứ mệnh mở rộng đế chế, Akbar đã chinh phục tỉnh Gujarat giàu có vào năm 1573. Cuộc chinh phục khu vực này đã góp phần đáng kể vào nền kinh tế Mughal - và quan trọng hơn, nó cung cấp quyền tiếp cận các tuyến đường biển và thương mại hàng hải. Akbar-Nama (Sách Akbar) đưa ra một bản tường thuật chi tiết về chiến thắng lớn này và các trận chiến quan trọng. Nó cũng bao gồm một mô tả về cuộc chạm trán quan trọng đầu tiên của hoàng đế với người châu Âu ở Surat. Vào đầu những năm 1600, người châu Âu sẽ trở thành một cảnh tượng ngày càng quen thuộc ở các thành phố lớn của đế chế. Một bức tranh thu nhỏ trong triển lãm mô tả chân dung của một người châu Âu vào đầu những năm 1600, khoảng năm 1610-20, mặc dù trang phục của ông là từ thời kỳ sớm hơn nhiều so với bức tranh, cho thấy nghệ sĩ đã sao chép một hình ảnh thay vì thực hiện bức tranh từ cuộc sống thực. Gujarat đã sản xuất các sản phẩm xa xỉ đặc biệt, đặc trưng là khảm gỗ bằng xà cừ hoặc ngà voi với các họa tiết hoa phức tạp từ rất lâu trước khi bắt đầu thời kỳ Mughal. Trong triển lãm, có một tủ khảm mặt trước, khoảng năm 1600, và một bình đựng nước được phủ hoàn toàn bằng xà cừ, khoảng năm 1600-25. Ở Ahmadabad, những người thợ thủ công chuyên làm các đồ vật được phủ hoàn toàn bằng xà cừ, như có thể thấy trên bình đựng nước trong triển lãm. Những đồ vật xa xỉ này không chỉ được xuất khẩu sang triều đình Mughal mà còn xuất khẩu ra nước ngoài để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với các đồ vật 'phương Đông' ở phương Tây. Các mặt hàng tương tự, nhưng chất lượng thấp hơn, được sản xuất tại các xưởng ở Khambhat, Surat và Sindh lân cận để phục vụ cho thị trường rộng lớn hơn.

Xem tiếp phần 2

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Asian Art Newspaper