Những giám tuyển nghệ thuật đang thực sự làm gì ngoài việc tổ chức triển lãm?

Người giám tuyển nghệ thuật hiện nay đã trở thành một trong những nhân vật nổi bật nhất trong lĩnh vực nghệ thuật. Nhiều người nhìn nhận họ như những "ngôi sao nhạc rock", luôn có mặt tại các sự kiện xã hội và sống cuộc sống xa hoa. Mặc dù điều này có phần đúng với một số người quản lý, nhưng những người làm công việc này một cách nghiêm túc và chân thành còn làm nhiều hơn thế, không chỉ đơn thuần là quan hệ công chúng.

Thực tế, có nhiều loại hình giám tuyển nghệ thuật khác nhau, bao gồm quản lý bảo tàng, phòng trưng bày, lưu trữ, giáo dục, học thuật và cả làm việc tự do. Mỗi loại hình đều có những nhiệm vụ riêng, nhưng bên cạnh việc tổ chức triển lãm nghệ thuật, còn có nhiều trách nhiệm khác mà mọi người giám tuyển nghệ thuật cần thực hiện. Dưới đây là năm hoạt động chính trong công tác giám tuyển nghệ thuật.

1. Tham quan xưởng nghệ sĩ và nghiên cứu kho lưu trữ lịch sử

Đây có lẽ là một trong những hoạt động thú vị nhất đối với người giám tuyển nghệ thuật. Khi làm việc với các nghệ sĩ còn sống, việc tìm hiểu về tác phẩm của họ chỉ qua nghiên cứu trên internet hoặc sách là không đủ. Người quản lý cần tham gia vào toàn bộ quá trình sáng tạo của nghệ sĩ, từ việc thăm xưởng làm việc đến việc trò chuyện trực tiếp với họ. Điều này giúp họ đi sâu vào những sở thích và chủ đề mà nghệ sĩ theo đuổi.

Khi đến thăm một nghệ sĩ, hoạt động này không chỉ đơn thuần là chuẩn bị cho một cuộc triển lãm. Thông thường, các chuyến thăm này giúp người quản lý mở rộng hiểu biết về nghệ thuật hiện tại và tìm kiếm ý tưởng cho các triển lãm trong tương lai. Nói cách khác, một người quản lý có thể thăm một nghệ sĩ với mục đích đưa họ vào một chương trình đã lên kế hoạch, nhưng quan trọng hơn, những chuyến thăm này có thể là bước đầu để hình dung ra các triển lãm.

Ngược lại, khi làm việc với các nghệ sĩ đã qua đời, việc nghiên cứu trong các kho lưu trữ lịch sử sẽ thay thế cho các chuyến thăm xưởng. Qua đó, người quản lý có thể hiểu rõ hơn về tác phẩm và cuộc sống của nghệ sĩ, giúp tránh những suy đoán chủ quan khi không thể trao đổi trực tiếp với họ.

2. Phát triển các cuộc điều tra chuyên sâu

Cơ sở của mọi hoạt động giám tuyển chính là quá trình điều tra. Không thể trở thành một giám tuyển nếu không tham gia sâu vào lịch sử nghệ thuật, lý thuyết nghệ thuật, và đôi khi còn phải tìm hiểu các lĩnh vực khác tùy thuộc vào yêu cầu của dự án mà họ đang thực hiện.

Ví dụ, nếu một giám tuyển đang làm việc với chủ đề sinh học, họ cần nghiên cứu các vấn đề liên quan đến sinh học để phát triển một dự án có cấu trúc hợp lý. Tương tự, khi làm việc với các lĩnh vực như kỹ thuật, khảo cổ học, hay điện ảnh, việc điều tra cũng cần thiết để tạo nền tảng vững chắc cho dự án.

Trong một số trường hợp, những cuộc điều tra này còn trở thành một phần của các dự án biên tập hoặc chương trình giáo dục.

3. Tạo liên minh hợp tác

Chúng ta không thể quên rằng hai cái đầu luôn tốt hơn một. Quan trọng hơn hết, giám tuyển không bao giờ làm việc đơn độc, ngay cả khi công lao chính thường được ghi nhận về họ. Nhiều người tham gia vào việc thực hiện một triển lãm, từ nhà thiết kế đến nhân viên hậu cần. Nếu thiếu đi bất kỳ chuyên gia nào trong số đó, các triển lãm và dự án nghệ thuật sẽ không thể thực hiện được.

Việc xây dựng các liên minh không chỉ nhằm mục đích phục vụ cho các cuộc triển lãm hoặc dự án được công chúng biết đến, mà còn quan trọng hơn, là để duy trì chúng sau khi đã được trưng bày. Càng phát triển nhiều mạng lưới hợp tác, khả năng mở rộng dự án theo nhiều hướng khác nhau càng lớn, miễn là các khả năng đó phù hợp với mục tiêu của dự án.

4. Nhiệm vụ hành chính

Nhiều ý tưởng sáng tạo có thể là bước khởi đầu cho một dự án, nhưng bước tiếp theo là sắp xếp mọi thứ cần thiết để biến ý tưởng đó thành hiện thực. Đây chính là phần công việc thường bị xem là nhàm chán trong hoạt động giám tuyển, được gọi là nhiệm vụ hành chính. Không ai khác ngoài giám tuyển, người hiểu rõ nhất những yêu cầu của dự án, có thể đảm nhận công việc này — trừ khi dự án có ngân sách lớn và được hỗ trợ bởi đội ngũ giám tuyển.

Nhiệm vụ hành chính bao gồm: lập kế hoạch ngân sách (bao gồm chi phí cho nghệ sĩ, cộng tác viên và các chi phí chung), đàm phán các mục cho vay (nếu dự án cần các tác phẩm từ bộ sưu tập của tổ chức khác), viết thầu (để mời nghệ sĩ và cộng tác viên), lập lịch trình cho tất cả nhân viên và cộng tác viên tham gia, cùng nhiều nhiệm vụ khác tùy thuộc vào yêu cầu của dự án.

5. Là tác nhân công chúng

Vai trò của một giám tuyển không chỉ đơn thuần là tham gia vào các mạng lưới hay trở thành một "ngôi sao nhạc rock" trong lĩnh vực nghệ thuật. Họ phải chịu trách nhiệm lớn đối với khán giả, bởi một trong những nhiệm vụ chính của họ là tạo ra những câu chuyện và lời kể từ các tác phẩm nghệ thuật cùng hoạt động của các nghệ sĩ. Theo một nghĩa nào đó, giám tuyển chính là những người phiên dịch, giúp công chúng hiểu rõ hơn về những cách mà nghệ thuật phản ánh thế giới qua từng giai đoạn lịch sử.

Các dự án mà họ thực hiện thường nhằm tạo ra những tác động nhất định trong xã hội. Dù nghệ thuật không thể thay đổi thế giới, nó chắc chắn có ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm nhận và hiểu về thực tại, vượt ra ngoài những câu chuyện thông thường.

Trong bối cảnh này, giám tuyển cần sẵn sàng tham gia vào các cuộc thảo luận và đối thoại công khai với nhiều chuyên gia khác nhau cũng như với công chúng. Không có cách nào tốt hơn để mở rộng hiểu biết của chúng ta về thế giới ngoài việc lắng nghe và cởi mở với những ý kiến từ bên ngoài.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Sybaris