NGHỆ THUẬT VÀ LINH HỒN - 19 tháng 12 , 2022

Tại 52 phố Walker, nghệ sĩ Tau Lewis biến những đồ phế liệu thành thứ gì đó thánh thiện. Trong các bức tường cao của phòng trưng bày nghệ thuật “Vox Populi, Vox Dei,” triển lãm điêu khắc mới nhất của nhà điêu khắc 29 tuổi, kéo dài đến ngày 7 tháng 1, giới thiệu sáu chiếc mặt nạ kiểu Yoruba lớn hơn ngoài đời lấy cảm hứng từ các sử thi Hy Lạp, thuyết mạt thế, nhà hát và khoa học viễn tưởng và được ghép lại từ các vật liệu tìm thấy như lông thú của các con vật bị chết, vải bện ở bãi rác, màu acrylic và vỏ sò. Khi một số ít du khách đến vào một ngày Chủ nhật với tiết trời se lạnh lộng gió, ve vuốt mái tóc họ để rồi chìm vào không gian tĩnh mịch, tôi được nhắc nhở rằng phòng trưng bày nghệ thuật cũng có thể là một ngôi đền.

Phòng trưng bày nghệ thuật dưới góc nhìn của cô ấy là nơi để mọi người giao tiếp với các linh hồn và các linh hồn giao tiếp với nhau: “Trong Cơ đốc giáo, nếu Chúa không tồn tại, thì cũng sẽ không có con người. Điều ngược lại với tôn giáo Yoruba: Nếu vắng bóng con người ở đó, Chúa sẽ không tồn tại. Nhưng ý tưởng về Chúa bắt nguồn từ ai? Chúa truyền lời qua ai?”

Lewis nói rằng cô ấy bị thu hút bởi những chiếc mặt nạ vì chúng “kích hoạt người đeo”, khiến họ trở nên “siêu việt và vượt trội” trong khoảnh khắc ngắn ngủi khi chúng được đeo vào. Những chiếc mặt nạ với kích thước khổng lồ của cô bắt đầu từ những bản phác thảo chi tiết với những mẩu vải mẫu được may theo số; các phần kim loại cốt lõi được gia công tỉ mỉ, được xếp nếp và may tại studio. Mỗi chiếc mặt nạ hình người là một nhân vật chứa đựng câu chuyện riêng, nhiều nhân vật trong số đó được tái hiện xuyên suốt sự nghiệp của Lewis. 

Đôi khi Lewis hôn chúc ngủ ngon những chiếc mặt nạ trong studio của cô. Chúng là những cánh cổng dẫn đến thế giới nơi linh hồn trú ngụ, và các linh hồn thường xuyên giao tiếp với cô ấy, thỉnh thoảng lật đổ những chiếc hộp của cô và tìm kiếm sự chú ý. Cô ấy nói: “Mọi thứ tôi làm đều cống hiến cho những thứ xung quanh ta, tôi đoán vậy, thiên thần, tổ tiên, người âm, tất cả đều đồng nghĩa trong thế giới của tôi".

Nghệ thuật là một cách để cô ấy làm điều đó. “ Từ trước tới nay tôi chưa bao giờ trải qua cảm giác này. Nó không gợi cho tôi bất cứ điều gì,” giám đốc phòng trưng bày nghệ thuật và người phụ trách Ebony L. Haynes nói khi cô ấy đi dạo quanh 52 Walker. “Chắc chắn là có những tài liệu tham khảo, nhưng nó thực sự giống như Tau Lewis.”

Nhìn gần, các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật thoảng mùi da và quãng đời mà chúng trải qua, đáng chú ý là Mater Dei, tượng trưng cho lòng tôn kính đối với các vị thần mẫu hệ và được may từ da động vật mà Lewis tìm thấy tại một xưởng may lông thú ở Long Island. Cô nhớ lại: “Chắc hẳn phải có hàng nghìn chiếc áo khoác dưới tầng hầm đó.” Phần nhiều trong số đó bị bỏ lại bởi chủ nhân quá cố của chúng. Ở dưới tầng hầm của người bán lông thú một mình, “đó là bản năng tồn tại giữa tất cả những người này - hoặc ít nhất là bản chất của họ.” Bất cứ khi nào cô ấy tìm thấy tên của một người chủ được thêu trên áo khoác, cô ấy sẽ giữ nó làm vật mẫu.

Sinh ra ở Canada vào năm 1993, Lewis là một nghệ sĩ tự học, cô từng hai lần theo đuổi nghề báo và bỏ học đại học. Khi còn nhỏ, cô ấy gặp khó khăn trong việc diễn đạt bằng lời nói và được thông báo rằng cô ấy bị khuyết tật học tập. Nhưng điều đó chẳng ngăn cản được khả năng thể thể hiện bản thân qua vật liệu của cô. “Tôi đã luôn chế tạo gì đó mọi lúc,” cô nhớ lại. “Đó là nơi tôi cảm thấy thoải mái và là nơi tôi sống.” Cha mẹ cô cũng tự học trong lĩnh vực ngành nghề của họ. Mẹ cô là một nhà làm vườn, người đã tạo ra thư viện các loài thực vật bản địa Canada của riêng mình và sử dụng nó để thành lập doanh nghiệp.

Cha của Lewis di cư từ Jamaica đến Canada vào những năm 80, nhận một công việc tại một cửa hàng rửa xe ô tô. Dẫu cho chưa từng có kinh nghiệm về ô tô, nhưng ông đã kể cho con gái nghe những câu chuyện về cách ông thường “đánh bóng mọi thứ” bằng tay của mình. Cô ấy nói: “Tới từ dòng dõi những người đã tiếp cận mọi thứ theo cách phi truyền thống có một sức ảnh hưởng lớn, đó là những gì tôi làm.” Song, nhãn hiệu tự học, thứ xuất hiện trong gần như tất cả tiểu sử nghệ sĩ của cô, cũng là thứ khiến Lewis ngày càng mâu thuẫn. “Tôi không hiểu tại sao mọi người lại muốn đặt điều đó lên hàng đầu về con người tôi và những gì tôi làm bởi vì nó thường được dùng để ủy quyền cho các nghệ sĩ, đặc biệt là nghệ sĩ Da đen và phụ nữ. Bạn biết không, tất cả nghệ sĩ đều tự học ở một mức độ nào đó.”

Thật khó để Lewis xác định chính xác thời điểm cô ấy bắt đầu sử dụng các vật liệu tái chế truyền thống và “nghệ thuật ngoại đạo”. Giống như tâm linh, nó luôn là một phần trên con đường của cô. Cha mẹ cô đã sống tằn tiện, tiết kiệm tại Value Village và Goodwill, thu hút Lewis với “sự bí ẩn và kỳ diệu” của quần áo đã qua sử dụng thay vì với quần áo mới. Khi lớn lên và tìm hiểu thêm về nghệ thuật đương đại, cô cảm thấy phấn khích về việc tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tái chế.  Lewis nói: “Cô ấy đã xây dựng một cấu trúc giá trị hoàn toàn do cô ấy quyết định. Cô ấy vẫn giữ tác phẩm nghệ thuật của mẹ mình trong kho lưu trữ của mình và không bao giờ ném bất cứ thứ gì ra ngoài.

Khi tìm nguồn nguyên liệu cho tác phẩm chạm khắc “Vox Populi, Vox Dei”, Lewis cũng xác định hệ thống giá trị của riêng mình, tìm kiếm những đối tượng có lịch sử hữu hình. Cô ấy nói một cách say sưa về những gì cô ấy tìm thấy trong túi áo khoác và mùi thuốc lá lẫn hương nước hoa còn sót lại. Cô ấy tìm thấy niềm vui khi khám phá ra “nhãn cầu hoàn hảo” và coi việc trở thành một phần trong cuộc sống của vật chất nguyên liệu là một đặc ân. Cô ấy có niềm yêu thích đặc biệt với vỏ sò và các mảnh xương; món ưa thích của cô ấy đến từ một bãi biển ở Negril, Jamaica, có mùi muối và cá thoang thoảng. Người nghệ sĩ bao phủ tác phẩm của cô ấy với các hiệu ứng cá nhân để tạo cho chúng một “DNA vật chất”, điều mà cô ấy nói là một phần “bí mật” hơn trong quá trình thực hành của cô ấy. 

Nguồn: https://www.thecut.com/2022/12/tau-lewis-vox-populi-vox-dei-52-walker-art-gallery-david-zwirner.html

Biên tập: Thu Huyền 

Biên dịch: Gia Linh