Kỳ quan gốm sứ: Ngôi chùa giữa lòng Hà Nội gây ấn tượng với kiến trúc Bát Tràng độc đáo

Chùa Tiêu Dao, toạ lạc tại khu vực Bát Tràng (Hà Nội), gây ấn tượng bởi kiến trúc độc đáo được tạo nên từ hàng chục nghìn mảnh gốm thủ công do nghệ nhân làng gốm Bát Tràng chế tác. Từ tường chùa, tượng Phật đến các bệ thờ đều được chạm khắc tỉ mỉ bằng gốm sứ, tạo nên một không gian linh thiêng mà cũng đầy nghệ thuật, thu hút đông đảo du khách từ khắp nơi tìm đến chiêm ngưỡng.

Ngôi chùa cổ này có từ thời Trần, nằm tại làng Giang Cao, xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội). Trước năm 1945, nơi đây từng là điểm lưu giữ tài liệu cách mạng và là trạm trung chuyển của các cán bộ Đảng.

Trải qua thời gian, chùa xuống cấp nghiêm trọng. Sau những năm 2000, công cuộc trùng tu bắt đầu, và đến năm 2011, sư trụ trì cùng người dân địa phương đã quyết định tái thiết chùa, kết hợp hài hòa giữa di sản nghề gốm Bát Tràng và không gian tín ngưỡng.

Ngày nay, tinh hoa gốm Bát Tràng hiện diện ở khắp mọi ngóc ngách của chùa — từ cổng tam quan, mái ngói đến các bệ thờ và cột trang trí. Đặc biệt, cổng chùa được phủ kín bằng hàng nghìn mảnh gốm nhỏ ghép tay, nổi bật với mái ngói đỏ cam không tráng men mang vẻ đẹp mộc mạc mà đầy cuốn hút.

Ngôi chùa tôn vinh tinh hoa nghệ thuật gốm Bát Tràng.

Tại đây, du khách sẽ nhận ra rằng từ mái chùa, câu đối, bàn thờ, tượng Phật đến các cột trụ đều được chế tác từ gốm Bát Tràng. Hiện chùa lưu giữ gần 80 pho tượng gốm do chính các nghệ nhân trong vùng thực hiện.

Một điểm nhấn nổi bật là bức phù điêu “Om Mani” rộng 4m², ghép hoàn toàn từ những mảnh gốm màu sắc rực rỡ, đặt ngay lối vào chính điện Tam Bảo.

Bức phù điêu gốm "Om Mani" có diện tích khoảng 4 mét vuông.

Bên trong Tam Bảo là hai tượng Hộ Pháp cao 2,5 mét, được đúc nguyên khối bằng gốm — những tác phẩm độc bản, hiếm thấy, mất trọn một năm để hoàn thành.

Khác với nhiều ngôi chùa khác, nơi các họa tiết tôn giáo hay hoa văn như sen, tùng, cúc, trúc, mai thường được chạm khắc từ gỗ hoặc đá, toàn bộ các chi tiết trang trí ở đây đều được thể hiện bằng gốm men màu, sống động và đầy tinh tế.

Anh Nguyễn Trần Hiếu, du khách đến từ TP.HCM, sau chuyến ghé thăm vào tháng 2, chia sẻ: “Không gian chùa tĩnh lặng đến mức tôi có thể nghe rõ tiếng lá xào xạc trong gió.”

“Tất cả chi tiết, từ lớn đến nhỏ, đều được làm thủ công bằng gốm — vừa tỉ mỉ, vừa thanh thoát, lại rất giàu giá trị nghệ thuật. Tôi đã chạm tay vào những đường chạm khắc, cảm nhận được chiều sâu và sự chính xác trong từng nét,” anh nói thêm.

Với anh, những bức ảnh khó có thể lột tả trọn vẹn vẻ đẹp và sự công phu trong nghệ thuật gốm tại chùa Tiêu Dao. “Chỉ khi tận mắt chiêm ngưỡng, ta mới cảm nhận hết được nét đẹp của từng tác phẩm” anh chia sẻ.

Chùa nằm trên một khu đất rộng, thoáng đãng, với sân vườn được chăm chút kỹ lưỡng và bố trí hài hòa.

Anh Nam Nguyễn, nhiếp ảnh gia tự do tại Hà Nội, xem Tiêu Dao là địa điểm lý tưởng cho những bộ ảnh mang phong cách truyền thống hoặc nghệ thuật.

“Gam màu mộc mạc của chùa — nâu sẫm, vàng đất, đỏ gạch — rất hợp với các concept ảnh cổ điển, hoặc trang phục truyền thống như áo dài, tứ thân, khăn mỏ quạ,” anh chia sẻ.

“Ánh sáng tự nhiên len qua tán cây, phản chiếu trên những bức tường gốm cũ, tạo nên một cảm giác kỳ ảo. Hơn nữa, chùa lại nằm không xa trung tâm Hà Nội, rất tiện để kết hợp tham quan làng gốm Bát Tràng.”

Nguồn tham khảo: Ceramic wonder: Hanoi pagoda stuns with unique Bat Trang architecture

Biên dịch: Hoàng Linh