Jeremy O. Harris và Giám tuyển Bảo tàng Met Monica Miller: Bài học về Chủ nghĩa Dandy Da Đen

Trong một cuộc trò chuyện thú vị giữa Jeremy O. Harris và Monica Miller, chúng ta được mở rộng cái nhìn về một trong những khía cạnh độc đáo của văn hóa đen: chủ nghĩa dandy da đen. Qua triển lãm Superfine: Tailoring Black Style tại Viện trang phục Met vào mùa xuân năm 2025, Monica Miller không chỉ tái khám phá lịch sử của những quý ông da đen lịch lãm mà còn mở ra một cuộc đối thoại về sự chuyển hóa phong cách và bản sắc trong bối cảnh hiện đại.

Câu chuyện về "Slaves to Fashion"

Monica Miller, với cuốn sách Slaves to Fashion (2009), đã bắt đầu cuộc hành trình nghiên cứu về sự giao thoa giữa chủ nghĩa dandy và người da đen. Trong đó, bà khám phá cách thức những quý ông da đen trong quá khứ đã tái tạo bản thân qua trang phục, bất chấp những rào cản của nô lệ và sự phân biệt chủng tộc. Phong cách dandy, vốn bắt nguồn từ thời kỳ buôn bán nô lệ, đã trở thành phương tiện thể hiện bản sắc và sức mạnh cá nhân trong khi xã hội châu Âu chủ yếu xem người da đen là một "hàng hóa". Đây là bước khởi đầu của một cuộc đối thoại về phong cách đen đích thực.

Chế giễu và khiêu khích

Jeremy O. Harris, nhà viết kịch nổi tiếng và một trong những người yêu thích chủ nghĩa dandy, đã chia sẻ về cảm nhận của mình: "Cuộc trò chuyện về chủ nghĩa dandy là một cách để phản ánh về cách thức người da đen sử dụng vốn (cả vật chất lẫn xã hội) trong khi đối mặt với sự phân biệt chủng tộc". Theo Harris, mặc dù người da đen có thể đã bị "vật chất hóa" trong mắt xã hội, họ vẫn dùng phong cách của mình để "đảo ngược" hình ảnh đó, khiến bản thân trở thành đối tượng khiến mọi người phải chú ý, thay vì chỉ là những kẻ bị áp bức.

Monica Miller cũng giải thích rằng, trong Superfine, bà không chỉ nghiên cứu về những bộ đồ may đo lịch lãm của thế kỷ 19 mà còn đưa vào cả những ảnh hưởng từ hip-hop và thời trang đường phố đương đại. Các bộ đồ may đo từ những thương hiệu như Grace Wales Bonner cùng các biểu tượng hip-hop đã phá vỡ các giới hạn về phong cách, không chỉ tôn vinh sự lịch lãm mà còn táo bạo trong cách thể hiện bản thân.

Vấn đề giới tính và sự tự do trong phong cách

Một phần quan trọng trong cuộc trò chuyện là cách thức phong cách của người đàn ông da đen thể hiện sự tự do, thậm chí là một hình thức cách mạng, đặc biệt trong mối liên hệ với giới tính và những khái niệm về sự nữ tính. Harris nói về việc đàn ông da đen táo bạo thể hiện sự nữ tính qua trang phục, chẳng hạn như những chiếc áo sơ mi ren hoặc những chiếc áo khoác thêu chi tiết. "Cảm giác đó, sự nữ tính của những người đàn ông da đen, luôn có một sự căng thẳng, luôn là sự phức tạp không thể giải quyết hoàn toàn."

Monica Miller nhấn mạnh rằng, một trong những điểm nổi bật của triển lãm là phần thể hiện sự giao thoa giữa trang phục nam tính và nữ tính. Những yếu tố như ren, bèo nhún, hay các màu sắc đậm không chỉ mang lại sự nữ tính mà còn góp phần khẳng định lại bản sắc và sự tự do trong phong cách của người đàn ông da đen.

Phong cách và sự khiêu khích trong Met Gala

Khi được hỏi về phong cách nào sẽ tạo nên sự táo bạo nhất trong Met Gala, Miller và Harris đều nhất trí rằng phong cách của những người tham gia có thể là những "pháo hoa". Cả hai đều hy vọng rằng người tham gia sẽ không ngần ngại thử nghiệm với phong cách, đặc biệt là trong bối cảnh của Met Gala. Harris đã chia sẻ về một trong những khoảnh khắc đáng nhớ trong Met Gala: chiếc váy của Rihanna trong China: Through the Looking Glass. Đây là một khoảnh khắc làm "vỡ" hình mẫu và quy chuẩn về cái đẹp truyền thống, là một biểu tượng cho sự táo bạo và sáng tạo không ngừng của dandy da đen.

Từ "Slaves to Fashion" đến "Dandyism"

Khi Harris và Miller thảo luận về tựa đề cuốn sách Slaves to Fashion, Miller tiết lộ rằng bà muốn đặt câu hỏi về khái niệm "nô lệ" trong văn hóa tiêu dùng hiện đại. Điều này đặc biệt rõ ràng trong cách người da đen thường xuyên sử dụng tiền của mình cho những món đồ xa xỉ như giày thể thao đắt tiền hoặc trang phục sang trọng, dù điều này có thể đi ngược lại với những nhu cầu cơ bản. Điều này khơi gợi lên một câu hỏi về "vốn" trong cuộc sống người da đen, và liệu đó có phải là một cách thể hiện sự tự chủ và táo bạo trong một xã hội vẫn còn những rào cản phân biệt chủng tộc.

Sự chuyển hóa của chủ nghĩa dandy

Với triển lãm Superfine, Monica Miller hy vọng sẽ tiếp tục giải mã sự phát triển và tính chất linh hoạt của phong cách dandy da đen. Bà tin rằng chủ nghĩa dandy không có một cái kết cụ thể, vì văn hóa của người da đen luôn thay đổi, luôn có sự vận động và không bao giờ bị "vật chất hóa". Phong cách dandy vẫn tồn tại và sẽ tiếp tục phá vỡ những định kiến, tạo ra những khoảnh khắc lịch sử mà mỗi cá nhân có thể tạo ra trong thế giới thời trang.

Cuộc trò chuyện này giữa Monica Miller và Jeremy O. Harris không chỉ là một bài học về thời trang mà còn là một cuộc thảo luận sâu sắc về bản sắc, lịch sử và những thách thức mà người da đen phải đối mặt trong việc thể hiện mình qua phong cách cá nhân. Phong cách không chỉ là sự thể hiện bề ngoài mà còn là một cuộc chiến về quyền lực, sự tự do và bản sắc văn hóa.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Interview Magazine