In ảnh lên cây: Cách Almudena Romero tạo nên tác phẩm nhiếp ảnh từ sự sống

Nghệ sĩ người Tây Ban Nha Almudena Romero đang tái định nghĩa nhiếp ảnh đương đại bằng việc in ảnh lên cây sống, mở ra một hướng đi mới trong nghệ thuật bền vững. Thay vì dùng phim hay giấy ảnh truyền thống, cô sử dụng chính lá cây, cỏ hay rau mầm để lưu giữ hình ảnh — kết hợp giữa kỹ thuật nhiếp ảnh và quá trình quang hợp tự nhiên.

Almudena Romero

Sáng tạo từ thực vật: Từ máy ảnh đến cây cỏ

Dự án lớn của Romero mang tên "The Pigment Change", gồm bốn chương, trong đó chương “Family Album” sử dụng cỏ xôi nước sống (watercress) để tái hiện chân dung các thành viên trong gia đình. Bằng cách gieo hạt trên khung vải, nuôi cây trong bóng tối và sau đó chiếu hình âm bản qua máy chiếu, cô cho cây “ghi nhớ” hình ảnh thông qua việc sản sinh diệp lục – tương tự như việc rọi ảnh trong buồng tối.

Những vùng tiếp xúc với ánh sáng mạnh tạo màu xanh đậm, trong khi những phần thiếu sáng giữ lại sắc vàng nhạt. Cách làm này mô phỏng kỹ thuật in ảnh cổ điển, nhưng thay giấy ảnh bằng một bề mặt sống động.

Nghệ thuật bền vững và thông điệp sinh thái

Romero cho rằng những tác phẩm này không chỉ là phương tiện biểu đạt cá nhân mà còn đặt ra câu hỏi về di sản, sự tồn tại và môi trường sống. Với các vật liệu nhiếp ảnh truyền thống như bạc nitrat ngày càng khan hiếm, nghệ thuật từ cây cỏ – tuy ngắn hạn – lại có tính thực hành lâu dài, dễ tái tạo và thân thiện với hệ sinh thái.

Các triển lãm nghệ thuật gần đây tại Saatchi Gallery (London) và Albert Khan Museum (Paris) đã giới thiệu những bức chân dung in lên lá như: cha mẹ cô, người bạn thời thơ ấu đã mất, hay chính bản thân cô – mỗi tác phẩm là một trải nghiệm cá nhân sâu sắc, đồng thời là lời kêu gọi hướng đến nghệ thuật xanh, bảo tồn môi trường, và phản tư văn hóa tiêu dùng.

Cảm hứng từ quá khứ và triết lý sống không nhân loại trung tâm

Romero lớn lên ở Madrid, thường về nông trại trồng bơ của ông bà tại Valencia. Chính khoảng thời gian ấy đã định hình nên tư duy gắn bó với thiên nhiên và khơi nguồn cảm hứng cho cô. Cô xem cây cối không chỉ là vật thể nghệ thuật mà còn là “sinh thể” có khả năng học hỏi, phản ứng và tồn tại lâu hơn con người mà không hủy hoại hành tinh.

Romero đề cao đạo đức phi nhân loại trung tâm (non-anthropocentric ethics) – một tư tưởng xem các loài khác cũng có quyền tồn tại và giá trị riêng. Cô ví quá trình quang chu kỳ (photoperiodism) của cây – phản ứng với thay đổi ánh sáng – như một buổi trình diễn nghệ thuật, thách thức định kiến cho rằng chỉ con người mới có khả năng sáng tạo.

Kế hoạch khổng lồ: bức ảnh sinh học lớn nhất thế giới

Hiện tại, Romero đang thực hiện dự án mới – một tác phẩm nhiếp ảnh sống có kích thước hơn 30.000 mét vuông, tương đương một sân vận động. Cô hợp tác cùng nhà khoa học Nicolas Langlade và sử dụng AI để phối trộn các giống lúa mì và cỏ khác nhau, tạo nên bảng màu đủ đa dạng nhằm hiển thị hình ảnh rõ nét trên quy mô lớn.

Dự án do Viện Nghiên cứu Nông nghiệp, Thực phẩm và Môi trường Quốc gia Pháp (INRAE) tài trợ, là sự kết hợp giữa khoa học, nghệ thuật và nông nghiệp, phản ánh mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, từ đó đặt ra câu hỏi về cách chúng ta sử dụng đất đai và tài nguyên sống.