Cuộc đối thoại nghệ thuật giữa hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh và giám tuyển Vân Vi

“Tôi muốn thử đặt mình ở một vị trí khác, ở một không gian khác, bỏ qua những khái niệm của con người, đó cũng chỉ là những cái tên để người ta phân biệt cho rõ. 

Tôi đi tìm sự thay đổi, và một trong những điều đó là tư tưởng. Muốn vậy, tôi phải không nhìn lại những cái cũ, không lệ thuộc, trừ chất liệu mà tôi vẽ.”  - Hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh

Nguyễn Văn Trinh bắt đầu hành trình hội họa cách đây 15 năm và luôn nỗ lực để khám phá con đường riêng của mình. Sau khi tốt nghiệp khoa hội họa tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam, anh lần đầu xuất hiện trước công chúng trong triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc năm 2010. Kể từ đó, Trinh không ngừng sáng tác, đặc biệt với các tác phẩm trên chất liệu lụa và giấy, trong đó nổi bật là bộ sưu tập “Vùng sống.” Trong hành trình nghệ thuật của mình, Trinh đã hợp tác với giám tuyển Vân Vi, người đồng hành cùng anh qua từng tác phẩm và series. Vân Vi là đồng sáng lập The Muse Artspace và sáng lập Vanvi Gallery, đồng thời đã giám tuyển hơn 20 triển lãm. Chị chịu trách nhiệm viết ý tưởng cho các triển lãm, lựa chọn tác phẩm và triển khai kế hoạch cùng với nhà tổ chức.

Triển lãm đầu tiên mà hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh hợp tác với giám tuyển Vân Vi là “ADN: Triển lãm tranh liên hoàn” vào năm 2019, diễn ra tại 16 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Cuộc triển lãm nhóm này quy tụ 11 hoạ sĩ trẻ, tất cả đều sinh ra trong khoảng thời gian từ 1986 đến 2000. Trong bối cảnh xã hội Việt Nam đang chuyển mình sau chính sách mở cửa, thế hệ hoạ sĩ này đã lớn lên trong bầu không khí văn hoá quốc tế phong phú, được tiếp nhận qua nhiều hình thức khác nhau. Với tinh thần độc lập và ngôn ngữ nghệ thuật riêng, các hoạ sĩ cùng giám tuyển đã hợp tác để tạo nên một mối liên kết, mang đến một buổi trình diễn liên hoàn đầy ấn tượng từ các tác phẩm nghệ thuật.

Bên cạnh đó, hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh còn là một trong những thành viên cốt cán của CLB Mỹ thuật trẻ. Năm 2020, anh tham gia triển lãm nhóm “Xem Voi” cùng các thành viên khác trong CLB, được giám tuyển bởi Vân Vi tại Artspace, 42 Yết Kiêu, Hoàn Kiếm. Triển lãm “Xem Voi” mang tính đa phương tiện, giới thiệu 29 tác phẩm hội họa, điêu khắc và âm nhạc. Tên gọi “Xem Voi” vừa hài hước vừa sâu sắc, gợi nhớ đến câu chuyện ngụ ngôn rằng mỗi người khi nhìn nhận một hiện tượng đều áp đặt lên đó thế giới quan của riêng mình. Những hoạ sĩ, không dành 8 tiếng mỗi ngày cho công việc văn phòng hay kinh doanh, mà thay vào đó, họ dành phần lớn thời gian để quan sát và cảm nhận cuộc sống từ những góc nhìn khác biệt.

Tại triển lãm này, Nguyễn Văn Trinh lần đầu tiên trưng bày tác phẩm thuộc series “Vùng sống,” một tác phẩm lớn được ghép từ 8 bức lụa, có chiều rộng hơn 6 mét, mang đến trải nghiệm độc đáo cho người xem.

Vào tháng 11 năm 2020, hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên mang tên “Vùng sống,” được giám tuyển bởi Vân Vi tại khách sạn Le Soleil, 211 Hàng Bông, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Triển lãm là kết quả của hơn một năm nỗ lực nghiên cứu và sáng tác, giới thiệu những mảnh ghép đầu tiên về một vùng sống giả tưởng.

Trong lần triển lãm này, hoạ sĩ đã bày tỏ: “Tôi không phá vỡ không gian, mà chỉ xoá bỏ giới hạn về thời gian. Vùng sống không có bề mặt như chúng ta đứng, mà là nơi các sinh thể luân chuyển trong một không gian không có vật chất nền tảng, như thể chúng đang bay bổng trong dạng khí. Không khí ấy nuôi dưỡng các sinh thể, khiến chúng sống động, nhưng chúng không tồn tại theo cách mà chúng ta hiểu về những điều quen thuộc. Cơ thể của các sinh vật ấy — tôi tự đặt cho chúng một thời gian hữu hạn để tồn tại, và chúng không ngừng tái sinh.”

Tiếp nối thành công của bộ sưu tập “Vùng sống 1,” các tác phẩm trong “Vùng sống 2” đã được trưng bày trong tuần lễ trưng bày vào tháng 6 năm 2022 tại The Muse Artspace, 47 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tại đây, không gian trưng bày những tác phẩm tinh xảo trên chất liệu giấy giang, mang đến hình ảnh rõ nét hơn về các sinh thể trong thế giới tưởng tượng của hoạ sĩ. Bộ sưu tập này dẫn dắt người xem vào những khung cảnh hiện thực huyền ảo.

Giám tuyển Vân Vi nhận xét: “Đó là một thế giới đa chiều lơ lửng, không có định giới. ‘Vùng sống’ chứa đựng muôn vàn sinh thể, với màu sắc nguyên thủy và hoang sơ. Trong khi thế giới xung quanh đang dần bị phá hủy và xã hội bị cài đặt dày đặc, Trinh lại có khả năng tạo ra một ‘Vùng sống’ — một thiên đường tự nhiên, nguyên vẹn của riêng mình.”

Bên cạnh những thành công với phong cách sáng tác và tạo hình riêng biệt trên bộ sưu tập "Vùng sống", hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh còn đi tìm những thử nghiệm cá nhân trên chất liệu lụa. Trên chất liệu lụa truyền thống, anh không ngại phá bỏ những rào cản và đi tìm kĩ thuật tạo hình của riêng mình trong quá trình khai phá mảng chủ đề hiện thực.

Từ những ngày đầu tiên vẽ lụa, dù chưa có điều kiện để mua những thớ lụa tốt nhất, Trinh đã thử nghiệm vẽ trên bất cứ chất liệu lụa nào có thể, và khám phá ra rằng những “lỗi” kỹ thuật mà người ta thường hay cho là sẽ làm bẩn lụa, đục lụa… lại có thể được linh hoạt ứng dụng để tạo ra nhiều hiệu ứng khác nhau trong không gian lụa. Sự sáng tạo ấy cũng xuất phát từ nền tảng của việc Trinh đã dành hơn 10 năm trước đó để theo đuổi việc vẽ tranh trên chất liệu lụa, trước và sau khi tốt nghiệp Đại học mỹ thuật Việt Nam.

Những bức tranh lụa của hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh đã góp mặt trong triển lãm nhóm “Phụ nữ đọc sách” vào năm 2023 và trưng bày trong triển lãm cá nhân mang tên “Triển lãm tranh lụa hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh” vào tháng 1 năm 2024.

Các sáng tác trên lụa đã trở thành nền tảng vững chắc giúp Nguyễn Văn Trinh bứt phá trong những tác phẩm xoay quanh chủ đề “Vùng sống.” Tại triển lãm “Nghệ thuật thì dài, thời gian thì chóng qua” vào tháng 3 vừa qua, giám tuyển Vân Vi đã giới thiệu bộ sưu tập “Vùng sống 3” của anh. Trong bộ sưu tập này, đối tượng và không gian mà Trinh khắc họa đã có sự thay đổi rõ rệt. Tạo hình và tính cách trở nên nổi bật hơn, cùng với bảng màu hiện đại, mang đến cho người xem cảm giác như “Vùng sống” đang sinh sôi nảy nở, phân tách và phát triển qua từng dòng chảy sáng tạo của anh. Bộ sưu tập gồm 25 tác phẩm trên chất liệu lụa và giấy giang, nơi Trinh áp dụng các kỹ thuật vẽ nhuộm lụa truyền thống kết hợp với lối vẽ nổi hạt màu, tạo ra hiệu ứng bề mặt thú vị.

Trong suốt hơn 7 năm làm việc, cuộc đối thoại nghệ thuật giữa Nguyễn Văn Trinh và Vân Vi đã mở ra nhiều hướng đi sáng tạo mới cho cả giám tuyển và nghệ sĩ. Giám tuyển Vân Vi đã thành công trong việc giới thiệu hoạ sĩ Nguyễn Văn Trinh đến với những khán giả yêu nghệ thuật. Chị cho rằng việc các giám tuyển đứng ra giới thiệu nghệ sĩ là một xu hướng tất yếu trong thế giới nghệ thuật hiện nay. Việc trưng bày triển lãm với các tiêu chí rõ ràng từ giám tuyển không chỉ là một phần quan trọng mà còn quyết định chất lượng của mỗi cuộc triển lãm.

Phương Anh