Các bảo tàng truyền cảm hứng lọt danh sách đề cử Bảo tàng của năm – không có ứng viên nào đến từ London

Danh sách đề cử cho giải thưởng Art Fund Museum of the Year 2025 vừa được công bố, và lần đầu tiên sau bốn năm, cả năm ứng viên đều đến từ các khu vực ngoài London.

Beamish - Bảo tàng sống phía Bắc tại hạt Durham sẽ cạnh tranh cho giải thưởng trị giá 120.000 bảng Anh cùng với Chapter ở Cardiff và Compton Verney tại Warwickshire.

Danh sách này còn có sự góp mặt của Golden Thread Gallery tại Belfast và Perth Museum ở Perth và Kinross.

Giám đốc Art Fund, bà Jenny Waldman cho biết các ứng viên năm nay là "những ví dụ đầy cảm hứng về bảo tàng hoạt động hiệu quả nhất", thể hiện mối liên kết sâu sắc với cộng đồng địa phương, phản ánh thế giới xung quanh và tràn đầy năng lượng cũng như ý tưởng sáng tạo.

Bà cũng nhấn mạnh: "Mỗi nơi đều mang đến một trải nghiệm độc đáo, cho thấy sự sáng tạo không giới hạn và tâm huyết trong việc biến bảo tàng thành không gian hấp dẫn, truyền cảm hứng cho mọi người."

Người chiến thắng sẽ được công bố vào ngày 26 tháng 6 tới trong lễ trao giải tổ chức tại Bảo tàng Liverpool, đánh dấu lần đầu tiên sự kiện được tổ chức bên ngoài thủ đô.

Beamish: Tái hiện lịch sử sống động thông qua triển lãm ngoài trời

Beamish là một bảo tàng ngoài trời nổi bật tại hạt Durham, tái hiện cuộc sống vùng đông bắc nước Anh trong thế kỷ 19 và 20. Đây không chỉ là nơi lưu giữ những tác phẩm trưng bày độc đáo, mà còn mang tính giáo dục sâu sắc, khi người tham quan có thể tương tác với các nhân viên và tình nguyện viên mặc trang phục cổ điển.

Ban giám khảo đánh giá cao Beamish nhờ cam kết lâu dài trong việc bảo tồn di sản địa phương và trải nghiệm tham quan xuất sắc.

Năm qua, bảo tàng đã hoàn thành dự án Remaking Beamish – tái dựng một thị trấn thập niên 1950 do cộng đồng tham gia phát triển. Ngoài ra, họ cũng khai trương khu nhà cho thợ mỏ về hưu (AMH), nhằm kể câu chuyện về hệ thống phúc lợi dành cho công nhân mỏ.

Trong năm nay, Beamish sẽ tổ chức Lễ hội Vận tải từ ngày 24 tháng 5 đến 1 tháng 6, nằm trong khuôn khổ chuỗi sự kiện kỷ niệm 200 năm ngành đường sắt quốc gia.

Bảo tàng ngoài trời Beamish tái hiện lịch sử một cách sống động

Chapter: Trung tâm nghệ thuật đương đại tại Cardiff

Chapter là một trung tâm nghệ thuật đương đại quốc tế tại Cardiff, với không gian gồm phòng triển lãm tranh nghệ thuật, xưởng nghệ sĩ, rạp chiếu phim và sân khấu.

Trong những năm gần đây, nơi đây đã tổ chức 14 triển lãm tranh nghệ thuật của các nghệ sĩ đương đại quốc tế như Adham Faramawy, Ntiense Eno-Amooquaye và Abi Palmer, khám phá nhiều chủ đề như khủng hoảng khí hậu, vật chất và nghệ thuật thị giác.

Art Fund đánh giá cao việc Chapter luôn đồng sáng tạo các chương trình xuất sắc, làm phong phú cảnh quan văn hóa của Cardiff – từ nghệ thuật in ấn, âm nhạc đến trình diễn nghệ thuật.

Chapter cũng là đơn vị tiên phong trong các chính sách giá vé linh hoạt "trả tùy khả năng", cung cấp vé miễn phí cho cộng đồng, chương trình lưu trú miễn phí cho nghệ sĩ, và tổ chức lễ hội nghệ thuật Deaf Gathering Cymru – sự kiện sáng tạo lớn nhất do cộng đồng người điếc tại xứ Wales khởi xướng.

Compton Verney: Kết nối con người với nghệ thuật và thiên nhiên

Compton Verney tại Warwickshire sở hữu sáu bộ sưu tập nghệ thuật, một công viên điêu khắc và quán cà phê, tất cả nằm trong khuôn viên tòa nhà cổ thế kỷ 18 được xếp hạng Di sản I.

Phòng trưng bày này được mô tả là "điểm đến văn hóa sôi động, mang nghệ thuật đến gần hơn với công chúng thông qua việc kết nối con người, thiên nhiên và sáng tạo".

Năm ngoái, họ tổ chức triển lãm tranh trừu tượng và điêu khắc ngoài trời mang tên Sculpture in the Park, với các tác phẩm của Sarah Lucas, Permindar Kaur, Larry Achiampong, Helen Chadwick và Erika Verzutti.

Compton Verney không ngừng mời cộng đồng và nghệ sĩ cùng tái hiện mặt tiền tòa nhà cổ, đồng thời tổ chức nhiều triển lãm tranh nổi tiếng về các nghệ sĩ và nhà thiết kế như Capability Brown, Louise Bourgeois hay Chila Kumari Singh Burman.

Hơn 6.000 học sinh đã tham gia các hoạt động sáng tạo tại đây, cùng với chương trình cà phê dành cho người mắc chứng sa sút trí tuệ và sắp tới là triển lãm đa phương tiện quy mô lớn của nghệ sĩ Emma Talbot (5/7–5/10), khai thác chủ đề sự sống và cái chết.

Giám khảo đánh giá cao nỗ lực của Compton Verney trong việc mở ra cơ hội tiếp cận văn hóa cho giới trẻ có khuyết tật.

Golden Thread Gallery: Không gian nghệ thuật đương đại sôi động tại Belfast

Golden Thread Gallery tại Belfast là trung tâm nghệ thuật đương đại bao gồm hai phòng triển lãm lớn, khu vực kết nối cộng đồng và thư viện lưu trữ mỹ thuật đầu tiên tại Bắc Ireland.

Sau khi đóng cửa vào năm 2023, phòng tranh này đã mở lại với địa chỉ mới tại Queen Street, và giới thiệu các tác phẩm trưng bày từ nhiều nghệ sĩ như Charlotte Bosanquet, Rob Hilken, Graham Fagen, Susan Hiller và Claire Morgan.

Tính từ khi tái khai trương, nơi đây đã đón hơn 23.000 lượt khách.

Golden Thread Gallery còn hợp tác cùng Translink NI thực hiện tác phẩm điêu khắc công cộng của nghệ sĩ Kevin Killen tại ga York Street, tích hợp các câu chuyện địa phương.

Mùa hè năm nay, phòng tranh sẽ tổ chức triển lãm “Beyond the Gaze – Shared Perspectives” (tạm dịch: Vượt khỏi ánh nhìn – Góc nhìn chung) từ ngày 21/6 đến 27/8, gồm các video và tác phẩm nhiếp ảnh của nghệ sĩ Sophie Calle.

Perth Museum: Bảo tàng mới kể lại lịch sử Scotland

Perth Museum là ngôi nhà mới của Stone of Destiny – một trong những báu vật thiêng liêng nhất của Scotland – trở về Perthshire sau hơn 700 năm lưu lạc.

Bảo tàng khai trương năm ngoái sau dự án cải tạo trị giá 27 triệu bảng tại tòa nhà City Hall cũ, do kiến trúc sư Hà Lan Mecanoo thiết kế, giúp kể lại câu chuyện lịch sử quốc gia.

Trải nghiệm với Stone of Destiny sử dụng công nghệ hiện đại để đưa người xem vào hành trình lịch sử của vị vua thiếu niên Alexander III.

Hiện tại, bảo tàng đang tổ chức triển lãm tranh nghệ thuật mới về lịch sử và di sản của Macbeth (25/4–31/8/2025).

Bảo tàng cũng xây dựng quan hệ đối tác với 10 trường tiểu học, giúp học sinh, giáo viên và cộng đồng kết nối với di sản.

Kể từ khi mở cửa, Perth Museum đã đón khoảng 250.000 lượt khách, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.

Truyền cảm hứng từ những không gian đầy nghệ thuật

Art Fund là tổ chức từ thiện quốc gia dành cho các bảo tàng và phòng tranh nghệ thuật. Lần cuối cùng danh sách đề cử không có đại diện từ London là vào năm 2021, với giải thưởng thuộc về Firstsite tại Colchester, Essex.

Giám đốc Jenny Waldman kỳ vọng giải thưởng năm nay sẽ "truyền cảm hứng để mọi người khám phá những nơi chốn phi thường ngay tại khu vực của mình", và nhận ra vai trò quan trọng của nghệ thuật trong đời sống.

Bất kể ai trong năm bảo tàng này chiến thắng, họ sẽ kế nhiệm Young V&A ở London – người chiến thắng của năm ngoái.