Bức tranh từng định đưa vào bảo tàng của Hitler nay trở về tay hậu duệ người Do Thái

Tác phẩm “Valley of Mills near Amalfi” (tạm dịch: Thung lũng cối xay gần Amalfi), được vẽ khoảng năm 1830 bởi họa sĩ người Đức Carl Blechen – một trong những danh họa nổi tiếng với dòng tranh phong cảnh châu Âu thế kỷ 19 – đã được trao trả lại cho hậu duệ của chủ sở hữu ban đầu sau nhiều thập kỷ bị thất lạc.

Hành trình bị cướp đoạt và số phận éo le của gia đình chủ tranh

Tác phẩm tranh sơn dầu mang vẻ đẹp yên bình này từng được bác sĩ D.H. Goldschmidt mua tại Berlin vào đầu thế kỷ 20 và sau đó để lại cho hai người con trai. Theo thông tin từ ARTNews, hai anh em nhà Goldschmidt là người Do Thái và đã tự tử sau cuộc tàn sát người Do Thái trong đêm Kristallnacht năm 1938.

Bộ sưu tập tranh nghệ thuật của họ được để lại cho cháu trai là Edgar Moor. Tuy nhiên, vì Moor đã di cư sang Nam Phi, toàn bộ các tác phẩm – trong đó có “Valley of Mills near Amalfi” – vẫn còn ở lại Berlin và bị Gestapo (cảnh sát mật của Đức quốc xã) tịch thu vào năm 1942.

Bức tranh từng nằm trong kế hoạch xây dựng bảo tàng của Hitler

Năm 1944, tác phẩm bị mua lại bởi "Ủy ban Đặc biệt Linz" – một tổ chức do Adolf Hitler thành lập nhằm thu gom các tranh nổi tiếng cho dự án xây dựng Fürhermuseum tại Linz, quê hương ông ở Áo. Hitler dự định biến nơi này thành thủ đô văn hóa của Đức quốc xã, quy tụ các tranh của các họa sĩ nổi danh để khẳng định quyền lực văn hóa của chế độ.

Sau khi chiến tranh kết thúc, bức tranh được đưa vào kho lưu trữ và có thể đã bị thất lạc trong quá trình đó. Năm 1952, tác phẩm được chính phủ Liên bang Đức tiếp nhận, và đến năm 1960 thì chính thức trở thành tài sản nhà nước.

Trả lại công lý cho nghệ thuật và lịch sử

Chính Cơ quan Quản lý Nghệ thuật Liên bang Đức – đơn vị chuyên điều tra nguồn gốc các tài sản văn hóa có thể đã bị Đức quốc xã chiếm đoạt – là tổ chức đứng ra hoàn tất quá trình hoàn trả tranh. Tác phẩm “Valley of Mills near Amalfi” trở thành bức tranh thứ 69 được trao trả cho người thừa kế hợp pháp của những gia đình bị bức hại trong thời kỳ phát xít.

Đây là một trong những nỗ lực minh bạch nhằm trả lại giá trị đạo đức và nhân văn cho những bộ sưu tập tranh nghệ thuật từng bị chiếm đoạt, cũng như tôn vinh ký ức của các nạn nhân.

Hồi sinh ký ức từ những bức tranh bị cướp đoạt

Bà Claudia Roth – Bộ trưởng Văn hóa Đức – phát biểu: “Cuộc điều tra về việc chiếm đoạt tài sản văn hóa thời Đức quốc xã là một phần quan trọng để tưởng nhớ những người đã bị bức hại. Với việc hoàn trả bức tranh của Carl Blechen – một họa sĩ nổi tiếng với các tranh phong cảnh – những câu chuyện về Arthur và Eugen Goldschmidt cũng như Edgar Moor đã phần nào được làm sáng tỏ.”