Bức tranh thế kỷ 17 bị Đức Quốc xã tịch thu sẽ được Tate Britain trao trả cho hậu duệ của nhà sưu tập Do Thái

Tác phẩm "Aeneas and His Family Fleeing Burning Troy" (tạm dịch: Aeneas và gia đình trốn chạy khỏi thành Troy đang bốc cháy) của họa sĩ Henry Gibbs (1654) sẽ được bảo tàng Tate Britain trả lại cho người thừa kế hợp pháp.

Tranh bị phát xít Đức chiếm giữ suốt nhiều thập kỷ

Một kiệt tác hội họa thế kỷ 17 từng bị Đức Quốc xã cướp đoạt trong Thế chiến thứ hai nay sắp được trả lại cho hậu duệ của chủ nhân ban đầu – một nhà sưu tập tranh nghệ thuật người Do Thái gốc Bỉ.

Bức tranh "Aeneas and His Family Fleeing Burning Troy" (1654) của họa sĩ người Anh Henry Gibbs đã bị thu giữ khỏi nhà của Samuel Hartveld tại thành phố Antwerp, Bỉ, trong bối cảnh đàn áp chủng tộc, theo thông tin từ Hội đồng Tư vấn Tịch thu Tài sản Anh quốc – đơn vị chuyên xử lý các yêu cầu liên quan đến tranh nghệ thuật bị Đức Quốc xã chiếm giữ.

Tác phẩm lấy cảm hứng từ trường ca "Aeneid" của Virgil, đồng thời được cho là phản ánh những biến động của Nội chiến Anh. Sau nhiều năm thất lạc, bức tranh đã được Tate Britain mua lại từ phòng tranh Galerie Jan de Maere tại Brussels vào năm 1994.

Tate Britain khẳng định lại cam kết về công lý và lịch sử

Giám đốc bảo tàng Tate – bà Maria Balshaw phát biểu: “Chúng tôi cảm thấy vinh dự khi có thể góp phần đưa tác phẩm nghệ thuật quý giá này về lại đúng chủ sở hữu hợp pháp. Quy trình thẩm tra và hoàn trả đã được thực hiện hiệu quả, mang lại công lý sau nhiều thập kỷ thất lạc”.

Bà Balshaw cũng cho biết thêm: “Dù chúng tôi đã điều tra rất kỹ về nguồn gốc khi mua lại bức tranh năm 1994, nhưng một số chi tiết quan trọng liên quan đến quyền sở hữu ban đầu chưa từng được biết đến vào thời điểm đó”.

Tài sản nghệ thuật bị thất lạc trong chiến tranh

Samuel Hartveld, một nhà sưu tập tranh nổi tiếng thời đó, buộc phải chạy trốn khỏi Bỉ vào năm 1940 cùng vợ khi quân Đức Quốc xã xâm lược. Ông để lại toàn bộ bộ sưu tập tranh nổi tiếng, trong đó có nhiều tác phẩm hội họa cổ điển và tranh của các họa sĩ nổi danh châu Âu. Dù ông sống sót sau chiến tranh, nhưng không bao giờ có cơ hội đoàn tụ với những tác phẩm của mình – phần lớn hiện được cho là đang nằm rải rác tại các phòng tranh và bảo tàng ở châu Âu.

Năm ngoái, Quỹ Sonia Klein – tổ chức đại diện cho hậu duệ của ông Hartveld – đã chính thức gửi đơn yêu cầu hoàn trả tác phẩm. Sau khi Hội đồng Tư vấn Tịch thu của Anh quốc ra quyết định chấp thuận, các thành viên trong quỹ đã bày tỏ sự cảm kích sâu sắc và xem đây là một hành động ghi nhận rõ ràng sự đàn áp tàn bạo của Đức Quốc xã đối với Samuel Hartveld.

Sự trở lại của một tác phẩm hội họa quý giá

Việc trả lại bức tranh "Aeneas and His Family Fleeing Burning Troy" không chỉ là một chiến thắng pháp lý cho gia đình Hartveld mà còn nhấn mạnh trách nhiệm đạo đức trong việc xác minh nguồn gốc của các tranh nổi tiếng và tranh nghệ thuật cổ điển. Đây cũng là lời nhắc nhở cho các bảo tàng và nhà đấu giá về vai trò của họ trong việc bảo tồn công bằng di sản văn hóa và tranh của các họa sĩ nổi danh từng bị chiếm đoạt qua các biến động lịch sử.