Biểu tượng may mắn trong nghệ thuật Nhật Bản

Kotobuki khám phá các biểu tượng may mắn, hình ảnh và chủ đề lễ hội thông qua các tuyển tập tranh vẽ, thư pháp, surimono, hàng dệt may, đồ gốm và giỏ có niên đại từ thế kỷ 12 đến thế kỷ 21, bao gồm các tác phẩm sẽ được công chúng chiêm ngưỡng lần đầu tiên - tất cả đều từ các bộ sưu tập tư nhân ở New York.

Bằng cách giới thiệu các tác phẩm nghệ thuật từ những bộ sưu tập nghệ thuật Nhật Bản tư nhân nổi bật nhất tại New York, triển lãm xem xét tầm quan trọng của các hoạt động sưu tập, minh họa cách nhiều kiệt tác nghệ thuật Nhật Bản trong lịch sử đã di chuyển từ nhà của những nhà sưu tập tư nhân sành sỏi để tạo thành nền tảng cho các bộ sưu tập lớn của tổ chức. Triển lãm trưng bày các tác phẩm được lấy độc quyền từ các bộ sưu tập tư nhân, bao gồm: Bộ sưu tập Fishbein-Bender, Bộ sưu tập Leighton và Rosemarie Longhi, Bộ sưu tập Diane và Arthur Abbey, Bộ sưu tập John C. Weber, Bộ sưu tập Virginia Shawan Drosten và Patrick Kenadjian, Bộ sưu tập David Tausig Frank và Kazukuni Sugiyama và các bộ sưu tập tư nhân khác.

Phản ánh trọng tâm của triển lãm về biểu tượng may mắn và tôn vinh sự trôi qua của thời gian, Kotobuki, Biểu tượng may mắn trong nghệ thuật Nhật Bản dẫn dắt người xem đi dạo chiêm nghiệm qua một khu vườn với phong cảnh theo mùa. Các tác phẩm nghệ thuật được nhóm theo bộ sưu tập và được sắp xếp một cách lỏng lẻo theo bốn mùa, bắt đầu bằng các tác phẩm liên quan đến Năm mới và đầu mùa xuân, sau đó chuyển sang các mô tả về mùa thu, trước khi kết thúc bằng một bộ tranh kỷ niệm từng tháng trong năm. Các biểu tượng may mắn của tuổi thọ, bao gồm sếu và rùa, xuất hiện giữa các cây và hoa, dự đoán các chu kỳ theo mùa trong tương lai.

Surimono

Chương trình mở đầu bằng một loạt surimono, một thể loại phụ của tranh khắc gỗ phát triển ở Nhật Bản vào khoảng những năm 1820-30. Không giống như việc phân phối rộng rãi các bản in ukiyo-e , chúng được đặt hàng riêng với số lượng hạn chế và được tặng làm quà để đánh dấu những dịp đặc biệt, thường là để chào mừng Năm mới. Hình ảnh và thơ ca thường mang tính may mắn; ví dụ bao gồm Núi Phú Sĩ, được cho là mang lại may mắn nếu xuất hiện trong giấc mơ đầu tiên của một người về Năm mới, và hoa mận, nở khi mùa đông tan băng, báo hiệu sự khởi đầu của mùa xuân và hy vọng cho năm tới.

Ba bức surimono của Katsushika Hokusai (1760-1849) được giới thiệu trong triển lãm: A View of Mt. Fuji (khoảng cuối những năm 1820), một bức tranh miêu tả loài sếu, được cho là sống trong một nghìn năm, và một cảnh rùa bơi, được cho là sống trong 10.000 năm. Đối thoại với những bản in này là một bức bình phong gấp sáu tấm của họa sĩ thời Edo Nagasawa Rosetsu (1754-1799), White Plum Blossom in the Evening (sau năm 1787). Ngoài việc báo hiệu sự thay đổi của các mùa, những cây mận già có thể tượng trưng cho tuổi thọ, khả năng phục hồi và sức mạnh. Được vẽ vào cuối sự nghiệp của Rosetsu, nét cọ tràn đầy năng lượng minh họa cho sự thành thạo của ông trong hội họa mực, trong khi bản thân cây ám chỉ đến tuổi tác đang lên của nghệ sĩ.

Màn hình gập

Vào mùa xuân, hoa anh đào, gợi lên sự tái sinh và đổi mới của mùa xuân, xuất hiện trong một số tác phẩm và được coi là biểu tượng may mắn trong nghệ thuật Nhật Bản. Một bức bình phong gấp sáu tấm có tên Núi Yoshino (cuối thế kỷ 16) cho thấy quang cảnh bao quát của phong cảnh mùa xuân tại Yoshino, một trong những địa điểm ngắm hoa anh đào nổi tiếng nhất ở Nhật Bản. Hoa anh đào cũng đóng khung một cuộc gặp gỡ lãng mạn trong tác phẩm Hai cảnh trong Truyện kể Genji (quý đầu thế kỷ 17), mô tả hai tập trong kiệt tác văn học do Murasaki Shikibu (978-khoảng 1014 đến khoảng 1030) viết.

Tiếp tục qua các mùa, màu sắc mùa thu đạt đến đỉnh cao trên một cặp tranh màn hình hai lớp tuyệt đẹp, Musashino in Autumn (khoảng năm 1945-46) của nghệ sĩ Nihonga hiện đại Tanaka Isson (1908-1977) và bức tranh mực đơn sắc thế kỷ 18 Chrysanthemums and Brushwood Fence của Ito Jakuchu (1716-1800). Hoa cúc, biểu tượng của sự trường thọ, thường gắn liền với mùa thu.

Chuyển sang mùa đông, bức tranh Tiger in the Snow (1849) của Katsushika Hokusai (1760-1849) thể hiện cái lạnh của mùa đông khắc nghiệt với lớp sơn gofun (sắc tố trắng làm từ vỏ sò) bắn tung tóe khắp toàn bộ tác phẩm để tạo ấn tượng về những cơn mưa tuyết.

Để kết thúc triển lãm các biểu tượng may mắn trong nghệ thuật Nhật Bản, lần đầu tiên được trưng bày là một cặp bình phong sáu tấm, Phượng hoàng và Công trong Phong cảnh (thế kỷ 16) từ Trường phái Kano của Motonobu (1476-1559), có hình ảnh một con công may mắn và phượng hoàng tưởng tượng trong một phong cảnh toàn cảnh thống nhất hình ảnh của cả bốn mùa. Các bức tranh đan xen những hình ảnh may mắn, biểu tượng của sự trường thọ và họa tiết theo mùa để thể hiện một khu vườn siêu thực không khác gì chính triển lãm.

Cáo phó: Tiến sĩ Miyeko Murase (1924-2025)

Triển lãm được giám tuyển khách mời bởi Tiến sĩ Miyeko Murase (1924-2025), một nhân vật có ảnh hưởng trong lĩnh vực nghệ thuật Nhật Bản, người đã qua đời trước khi triển lãm khai mạc. Tiến sĩ Murase qua đời vào tháng 2 năm 2025 ở tuổi 100, để lại một di sản phi thường đã định hình nên việc nghiên cứu và đánh giá cao nghệ thuật Nhật Bản qua nhiều thế hệ. Japan Society cùng cộng đồng nghệ thuật Nhật Bản thương tiếc sự ra đi của bà.

Tiến sĩ Murase là Giáo sư danh dự Takeo và Itsuko Atsumi về Nghệ thuật Nhật Bản tại Đại học Columbia và là cố vấn đặc biệt về nghệ thuật Nhật Bản tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan. Với sự nghiệp kéo dài hơn nửa thế kỷ, bà đã đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các lĩnh vực học thuật, bộ sưu tập cá nhân và quản lý bảo tàng.

Những đóng góp của bà đã được công nhận bằng Huân chương Kho báu thiêng liêng danh giá, Tia vàng với Dải ruy băng cổ, do chính phủ Nhật Bản trao tặng vì sự cống hiến đặc biệt của bà cho nền văn hóa Nhật Bản. Bà cũng là cố vấn đáng tin cậy của Mary Griggs Burke, người có bộ sưu tập nghệ thuật Nhật Bản đáng kể hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan và Viện Nghệ thuật Minneapolis.

Tiến sĩ Murase đã giám tuyển nhiều triển lãm mang tính bước ngoặt đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lĩnh vực này, bao gồm Bridge of Dreams: The Mary Griggs Burke Collection of Japanese Art (2000) và Turning Point: Oribe and the Arts of Sixteenth-Century Japan (2003) tại The Met, cũng như A Giant Leap: The Transformation of Hasegawa Tohaku (2018) tại Japan Society. Học trò của bà – nhiều người trong số họ hiện đang giữ các vị trí giảng dạy và giám tuyển tại các tổ chức hàng đầu – tiếp nối kiến ​​thức sâu rộng, học bổng tỉ mỉ và niềm đam mê nghệ thuật Nhật Bản của bà.

Trong vai trò giám tuyển cuối cùng của mình, Tiến sĩ Murase đã làm giám tuyển khách mời cho triển lãm này tại Japan Society, khai mạc vào ngày 13 tháng 3 năm 2025. Triển lãm, nơi tập hợp các kiệt tác hiếm khi được trưng bày từ các bộ sưu tập tư nhân quan trọng của New York, thể hiện nhiều chủ đề cốt lõi trong đạo đức giám tuyển của bà: sức mạnh của việc sưu tầm, sự bền bỉ của truyền thống và sự tương tác giữa thế giới nghệ thuật tư nhân và thế giới nghệ thuật mang tính thể chế.

Kotobuki: Lễ kỷ niệm may mắn của nghệ thuật Nhật Bản từ Bộ sưu tập tư nhân New York , từ ngày 13 tháng 3 đến ngày 11 tháng 5, Phòng trưng bày Japan Society, New York

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Asian Art Newspaper