Pharaoh tại NGV là triển lãm lớn nhất về nghệ thuật Ai Cập cổ đại từng có ở Úc (Phần 1)

Nhiều cuộc triển lãm nghệ thuật Ai Cập cổ đại từng được tổ chức tại Úc. Nhưng triển lãm Pharaoh hiện đang diễn ra tại Phòng trưng bày Quốc gia Victoria, gây tiếng vang về phạm vi, quy mô và cách trình bày. Đây là cuộc triển lãm lớn nhất về nghệ thuật Ai Cập cổ đại mà công chúng từng thấy ở Úc.

Triển lãm đến từ Bảo tàng Anh, nơi lưu giữ bộ sưu tập cổ vật Ai Cập lớn nhất và toàn diện nhất bên ngoài Bảo tàng Ai Cập ở Cairo. Hơn 500 hiện vật được chọn lựa, bao gồm những tác phẩm điêu khắc đồ sộ, kiến ​​trúc lăng mộ và đền thờ, quan tài, giấy cói, đồ vật tang lễ và các đồ trang sức.

Về mặt số lượng, đây là cuộc triển lãm du lịch lớn nhất từng được Bảo tàng Anh tổ chức và là triển lãm lớn nhất về nghệ thuật Ai Cập cổ đại từng trưng bày ở Úc. Sự bố trí ấn tượng và hợp lý, thiết kế bởi Peter King, người coi toàn bộ không gian như một chu kỳ từ bình minh đến hoàng hôn, chiếm tất cả các không gian triển lãm chính ở tầng dưới tại NGV International.

Chức năng của nghệ thuật

Đối với một nền văn minh để lại di sản nghệ thuật khổng lồ như vậy, thật đáng buồn khi trong ngôn ngữ Ai Cập cổ đại không có từ nào để chỉ “nghệ thuật”.

Nghệ thuật là một thứ gì đó có chức năng mang lại sự trường tồn cho mọi hiện vật trên thế giới này, để chúng có thể tiếp tục phục vụ chủ nhân của mình ở kiếp sau. Phần lớn nghệ thuật Ai Cập cổ đại còn sót lại là nghệ thuật lăng mộ, được thiết kế để chịu đựng thử thách của thời gian và bảo tồn ở dạng lý tưởng hóa vẻ đẹp của sự cân bằng, trật tự và hài hòa, đồng thời tôn vinh quyền lực tuyệt đối của Pharaoh.

Đồ trang trí mô tả tên ngai của Vua Senusret II Ai Cập, có thể là Vương triều thứ 12 của Thebes, triều đại Senusret II, khoảng 1880–1874 TCN. Làm bằng electrum, lapis lazuli, cornelian, fenspat.

Bảo tàng Anh, Luân Đôn © Ban quản trị Bảo tàng Anh

Điều gì ở nghệ thuật Ai Cập cổ đại khiến chúng ta say mê? Một phần, đó là cảm giác về vẻ đẹp siêu phàm, với những hình thức dường như không thay đổi qua hàng thiên niên kỷ, tính cổ xưa và sự trường tồn trong mức kinh ngạc của chúng. Hơn bất cứ điều gì khác, thực tế luôn  tràn ngập một cảm giác ma thuật trong những hiện vật này, bằng cách nào đó đưa cho người ta sức mạnh để vượt qua những ý niệm về cái chết.

Khi một người chết, họ được ướp xác và tham gia vào một nghi lễ liên quan đến sự tương tác với “ka” (sinh lực) và “ba” (bản chất con người). Chúng được bao quanh bởi những thứ có thể coi là hiện vật nghệ thuật liên quan đến phép thuật, bùa hộ mệnh và các vị thần bảo hộ.

Tượng Pharaoh Sety II đeo biểu tượng đánh dấu địa vị hoàng gia của mình. Ai Cập, Thebes, Karnak, đền thờ của Vương triều thứ 19 Mut, triều đại của Sety II, khoảng 1200–1194 TCN. Tạo tác bằng đá sa thạch. 

Bảo tàng Anh, Luân Đôn © Ban quản trị Bảo tàng Anh

Điều gây ấn tượng về cuộc triển lãm nghệ thuật này là cảm giác tâm linh - sự huyền bí khác biệt. Giới thiệu tới người xem nhiều đồ vật đẹp mắt thuộc bảy loại chủ đề. Mỗi phần, theo một cách nào đó, đưa ra góc nhìn về vai trò của pharaoh trong đời sống Ai Cập.

Xem thêm phần 2 tại đây
 

Biên dịch: Vũ

Nguồn: Pharaoh at the NGV is the greatest exhibition of ancient Egyptian art ever seen in Australia