Những lịch sử bị lãng quên và câu chuyện mới tại Independent 20th Century

Triển lãm nghệ thuật Independent 20th Century tại New York mang đến một góc nhìn khác biệt về thế kỷ 20, nhấn mạnh rằng vẫn còn rất nhiều nghệ sĩ và tác phẩm chưa được khám phá hết tiềm năng. Được sáng lập bởi Elizabeth Dee, sự kiện nghệ thuật này tập trung vào việc giới thiệu những tên tuổi ít được biết đến nhưng xứng đáng được ghi nhận trong lịch sử nghệ thuật, cũng như những bộ tác phẩm quan trọng của các nghệ sĩ nổi tiếng nhưng hiếm khi được trưng bày.

Ấn bản thứ tư của hội chợ diễn ra tại Casa Cipriani, bên bờ sông ở hạ Manhattan, quy tụ 31 đơn vị tham gia. Đây là không gian lý tưởng để các gallery mạnh dạn giới thiệu những tác phẩm chưa từng được thử nghiệm ở các hội chợ lớn.

Tôn vinh những gương mặt bị bỏ quên

Judy Pfaff, La Calle Vieja (1990). Ảnh: Tư liệu Cristin Tierney, New York.

Một trong những điểm nhấn là sự trở lại của nữ họa sĩ gốc Ý – Argentina Elda Cerrato (1930–2023) tại gian hàng Galerie Lelong (New York – Paris). Sau hơn 60 năm sáng tác gắn liền với triết học, siêu thực và trừu tượng, Cerrato cuối cùng cũng có triển lãm cá nhân đầu tiên ở New York. Trước đó, bà từng góp mặt tại Biennale São Paulo (2023), Venice Biennale (2024) và Museo Moderno ở Buenos Aires (2021), nhưng vẫn còn khá xa lạ với giới sưu tầm quốc tế.

Một ví dụ khác là nhóm nghệ sĩ người Mỹ gốc Phi Florida Highwaymen, tập thể 26 họa sĩ tự học bắt đầu vẽ phong cảnh từ thập niên 1950 để mưu sinh trong thời kỳ phân biệt chủng tộc. Gian hàng của Jeremy Scholar đã mang đến những bức tranh phong cảnh Florida rực rỡ sắc màu, vốn từng chỉ được bán với giá 25 USD, nay đã được công nhận trong Hall of Fame (2004) và thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các bảo tàng.

Tại gian hàng của Galerie Gmurzynska (Zurich, Zug), công chúng được tiếp cận lại di sản độc đáo của Dan Basen (1939–1970) – nghệ sĩ New York với phong cách kết hợp nghệ thuật dân gian, Pop Art, chủ nghĩa Lập thể và những yếu tố chính trị – xã hội. Đây cũng là lần trưng bày lớn nhất về Basen kể từ khi ông qua đời, đi kèm ấn phẩm đầu tay do Skira xuất bản.

Định nghĩa lại giá trị nghệ thuật nữ và nghệ sĩ ngoài lề

Cristin Tierney Gallery (New York) tái hiện loạt tác phẩm thập niên 1985–1990 của Judy Pfaff (sinh năm 1946), nữ nghệ sĩ tiên phong với các tác phẩm điêu khắc tường kết hợp vật liệu tái chế. Dù từng xuất hiện tại Venice Biennale và Whitney Biennial, Pfaff vẫn chưa thực sự bùng nổ trên thị trường nghệ thuật, một phần do xu hướng tập trung vào hội họa. Gian hàng lần này mang đến không gian sắp đặt giàu năng lượng, vừa gợi hoài niệm vừa tươi mới.

Giới thiệu nghệ sĩ quốc tế đến New York

Triển lãm còn ghi dấu ấn với lần ra mắt tại Mỹ của họa sĩ tự học Brazil Odoteres Ricardo de Ozias (1940–2011), do gallery Danielian (Rio de Janeiro, São Paulo) giới thiệu. Tác phẩm của ông khai thác nghi lễ Candomblé – tôn giáo pha trộn giữa tín ngưỡng Tây Phi và Công giáo, với sắc màu mạnh mẽ và chiều sâu chính trị.

Bên cạnh đó, Pi Artworks (Istanbul, London) mang đến loạt ảnh chân dung tự họa hiếm hoi từ thập niên 1980 của Jyll Bradley (Anh, sinh năm 1966), khai thác bản sắc queer và được tái in ấn trong khung plexiglas phát sáng, trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại của nghệ sĩ.

Một điểm sáng khác là Baya (1931–1998), nghệ sĩ Algeria từng được André Breton tôn vinh là “nữ hoàng” khi mới 16 tuổi. Tại gian hàng Richard Saltoun Gallery (London, Rome, New York), các bức tranh gouache đầy màu sắc, giàu tính nữ quyền của bà được trưng bày trên nền tường cam rực rỡ. Tác phẩm có giá từ 35.000–80.000 USD, thu hút sự quan tâm đặc biệt khi Tate London đang chuẩn bị triển lãm hồi cố dành cho bà.

Sự kiện nghệ thuật khẳng định vai trò “khám phá lại”

Trưng bày của Cristin Tierney về các tác phẩm của Judy Pfaff tại Independent 20th Century. Ảnh: Tư liệu Cristin Tierney, New York.

Với hơn 50 nghệ sĩ đến từ nhiều quốc gia, Independent 20th Century đã tạo ra một không gian triển lãm tranh nghệ thuật độc đáo, nơi những lịch sử bị quên lãng và câu chuyện mới cùng được kể lại. Hội chợ không chỉ là nơi trao đổi thương mại mà còn trở thành điểm gặp gỡ cho các cuộc tọa đàm nghệ thuật, triển lãm ảnh nghệ thuật và workshop nghệ thuật, góp phần mở rộng lại khung lịch sử nghệ thuật thế kỷ 20 theo hướng đa dạng và toàn diện hơn.

Independent 20th Century diễn ra tại Casa Cipriani, Battery Maritime Building, 10 South Street, New York từ ngày 4 đến 7 tháng 9 năm 2025.

Nguồn: Forgotten Histories and Fresh Narratives Emerge at Independent 20th Century

Quỳnh Hoa