Nhà giám tuyển Diana Wechsler và Hành Trình Đưa Nghệ Thuật Đương Đại Ả Rập Saudi Ra Thế Giới  

Dự án mới nhất của Wechsler, triển lãm "The Art of the Kingdom", hiện đang được tổ chức tại Rio de Janeiro.

Nhà sử học nghệ thuật, nhà phê bình và giám tuyển nổi tiếng người Argentina Diana Wechsler vừa ra mắt dự án mới nhất của mình, triển lãm "The Art of the Kingdom", hiện đang được tổ chức tại các sảnh của cung điện hoàng gia cũ ở trung tâm Rio de Janeiro cho đến ngày 20 tháng 1. Triển lãm quy tụ tác phẩm của 17 nghệ sĩ nổi bật đến từ Ả Rập Saudi, trải rộng trên nhiều loại hình nghệ thuật như hội họa, sắp đặt và nghệ thuật video. Đây là triển lãm nhóm đầu tiên về nghệ thuật đương đại Ả Rập Saudi được tổ chức tại nước ngoài. 

Đối với giám tuyển Wechsler, triển lãm này là đỉnh cao của một hành trình gắn bó sâu sắc với nghệ thuật đương đại Ả Rập Saudi, bắt đầu từ năm 2019. Với vai trò Giám đốc Nghệ thuật của BIENALSUR, biennale nghệ thuật đương đại dành cho các quốc gia thuộc miền Nam toàn cầu, bà đã giám tuyển sự tham gia của nhiều nghệ sĩ Ả Rập Saudi. Từ kinh nghiệm này, bà nhận ra tiềm năng độc đáo của các nghệ sĩ Ả Rập Saudi trong việc tạo ra những tác phẩm vừa mới lạ, vừa là lăng kính để khám phá sự phức tạp của vương quốc này.  

Trong quá trình chuẩn bị cho triển lãm "The Art of the Kingdom", Wechsler đã thực hiện nhiều chuyến đi đến Ả Rập Saudi, tham dự các hội thảo, gặp gỡ nghệ sĩ và theo sát sự phát triển của các không gian nghệ thuật địa phương. Quá trình đắm mình này đã dẫn bà đến chủ đề triển lãm: "Poetic Illuminations" (Lấp lánh ý thơ). “Ý tưởng là mỗi tác phẩm đều có sức mạnh soi rọi một khía cạnh của văn hóa Ả Rập Saudi,” giám tuyển Wechsler chia sẻ với báo SceneNowSaudi. “Tôi muốn tạo ra một triển lãm giống như một sự tiết lộ, dần dần mở ra những khía cạnh khác nhau của nền văn hóa hấp dẫn này, nơi quá khứ và hiện tại, truyền thống và đổi mới liên tục hòa quyện.”  

Một mô-típ thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm của nhiều nghệ sĩ Ả Rập Saudi mà giám tuyển Wechsler nhận thấy chính là sa mạc – một chủ đề được khám phá theo nhiều cách khác nhau. “Các tác phẩm của Sarah Abu Abdallah, Ahmed Mater và Ahad Alamoudi đều phản ánh sự gắn bó với sa mạc, nhưng mỗi tác phẩm lại hé lộ một góc nhìn riêng, từ việc khám phá bản sắc, ký ức địa chất, đến những dấu vết văn hóa quá khứ và hiện tại mà nó lưu giữ.”  

Hiểu rằng với nhiều khách tham quan, đây sẽ là lần đầu tiên họ được giới thiệu một cách tinh tế về Ả Rập Saudi, giám tuyển Wechsler quyết tâm để triển lãm thách thức những định kiến thông thường. “Một triển lãm cần mở rộng tầm nhìn, thách thức tư duy truyền thống và mang lại trải nghiệm khơi dậy sự khám phá và hiểu biết sâu sắc hơn,” Wechsler nói.  

Để đạt được điều này, Wechsler đã đưa ra quyết định giám tuyển để bắt đầu và kết thúc triển lãm bằng một tác phẩm sắp đặt ánh sáng neon có tựa đề "Arabi/Gharbi" (Ả Rập/Ngoại lai) của nghệ sĩ thư pháp đương đại Ả Rập Saudi Nasser Al-Salem. “Tác phẩm này tạo ra một ranh giới giữa thế giới đương đại của Ả Rập Saudi và chân trời văn hóa rộng lớn hơn của công chúng,” giám tuyển giải thích. “Khi quay lại nhìn tác phẩm ánh sáng lấp lánh này vào cuối triển lãm, tôi hy vọng khách tham quan sẽ có một góc nhìn khác, sau khi đã trải nghiệm một sự hiểu biết rộng lớn và tinh tế hơn về vương quốc này.”  

Sau màn ra mắt tại Rio trùng với hội nghị thượng đỉnh G20, triển lãm sẽ được chuyển đến Riyadh vào đầu năm 2025, nơi các tác phẩm sẽ được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Ả Rập Saudi ở Khu JAX, trước khi kết thúc tại Bảo tàng Quốc gia Trung Quốc ở Bắc Kinh vào cuối năm.

Nguồn: Curator Diana Wechsler on Bringing Saudi Contemporary Art to the World

Biên dịch: Huyền Trịnh