Nguyễn Phan Chánh và tranh lụa Việt Nam

Tranh lụa Việt Nam ra đời vào những năm 1930 và nhanh chóng có chỗ đứng trong nền mỹ thuật Việt Nam. Có rất nhiều họa sĩ vẽ tranh lụa nhưng người đầu tiên phải kể đến là họa sĩ Nguyễn Phan Chánh.

Được coi là người đặt nền móng cho tranh lụa hiện đại ở Việt Nam, Nguyễn Phan Chánh đã có đóng góp lớn to lớn cho hội họa đầu thế kỷ XX. Nhắc đến tranh lụa Việt Nam là nhắc đến Nguyễn Phan Chánh bởi ông là người đã tìm tòi, khám phá kỹ thuật làm tranh lụa hiện đại. Tranh lụa tuy xuất hiện ở Việt Nam từ thời Lê với hai tác phẩm chân dung Nguyễn Trãi và Phùng Khắc Khoan nhưng được biết đến rộng rãi nhờ sự thành công của Nguyễn Phan Chánh. Ông sinh năm 1892 tại Hà Tĩnh. Năm 1922, ông tốt nghiệp trường Cao đẳng Sư phạm Quốc học Huế. Năm 1925, ông tiếp tục học tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Năm 1928, ông bắt đầu vẽ tranh với tác phẩm sơn dầu đầu tiên “Mẹ dạy con đan len”. Cùng năm đó, ông bắt đầu nghiên cứu tranh lụa Vân Nam. Năm 1931, ông cho ra đời tác phẩm nổi tiếng “Chơi ô ăn quan”, tiếp theo là các tác phẩm như “Cô gái rửa rau” và “Em bé cho chim ăn”.

Tranh lụa "Chơi ô ăn quan"

Dù được đào tạo hoàn toàn theo phong cách phương Tây nhưng Nguyễn Phan Chánh yêu thích truyền thống dân tộc và đam mê nghệ thuật thư pháp. Ông sớm bộc lộ niềm đam mê với tranh lụa. Tranh của ông là sự kết hợp khéo léo giữa phong cách hình tượng của phương Tây và phong cách tư duy của phương Đông. Nhìn tranh của ông, người ta có cảm giác nhẹ nhàng, bay bổng, trầm ấm và vô cùng trang nhã. Sự thiên tài của người nghệ sĩ còn được thể hiện ở không gian thực sự khiến người xem có cảm giác “lạc lối” trong tác phẩm. Trong cuộc đời làm nghệ thuật, ông đã sáng tác hơn 170 tác phẩm, trong đó có nhiều tác phẩm nổi tiếng như Người bán gạo, Trang lu, Tiên dung và Chử Đồng tử.

Tranh lụa "Người bán gạo"

Nổi tiếng nhất có lẽ là tác phẩm “Chơi ô ăn quan”. Trên nền lụa mịn, họa sĩ vẽ chân dung bốn đứa trẻ đang chơi trò chơi dân gian. Họ đã được chỉ ra một cách rất tốt. Nhìn tranh mà có cảm giác như được quay về quá khứ.

Tranh lụa là loại tranh đã xuất hiện từ lâu ở các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản. Tranh lụa Việt Nam hiện đại ra đời từ những năm 1930. Điểm khác biệt đặc biệt giữa tranh lụa cổ và tranh lụa hiện đại về mặt kỹ thuật. Tranh lụa cổ được vẽ trực tiếp trên những dải lụa khô trong khi tranh lụa hiện đại căng những dải lụa trên khung gỗ. Các nghệ sĩ có thể rửa những dải này nhiều lần và vẽ. Màu sắc được sử dụng là màu nước. Sau khi vẽ xong, người ta thường thêm một lớp giấy vào. Đợi đến khi khô màu, tranh được lồng vào khung kính, vừa bảo quản vừa tăng tính thẩm mỹ cho tranh.

Biên dịch: Hà Trang

Nguồn: https://www.exoticvoyages.com/blog/nguyen-phan-chanh-vietnamese-silk-painting-34568.html