Liverpool Biennial 2025: Sức sống cộng đồng và ký ức lịch sử từ nền đá của thành phố

Triển lãm nghệ thuật đương đại Liverpool Biennial 2025 chính thức diễn ra từ ngày 7/6 đến 14/9/2025, tiếp tục khẳng định vai trò của thành phố Liverpool như một trung tâm văn hóa sáng tạo với chiều sâu lịch sử và tinh thần cộng đồng mạnh mẽ. Năm nay, triển lãm với chủ đề “Bedrock” – Tảng đá nền – không chỉ ám chỉ lớp đá sa thạch đỏ và vàng mà thành phố được xây dựng trên đó, mà còn là ẩn dụ cho những nền tảng xã hội, lịch sử và văn hóa đã định hình Liverpool: chủ nghĩa thực dân, di cư, gia đình, âm nhạc, bóng đá và tôn giáo.

Tinh thần cộng đồng và ký ức cá nhân hòa quyện

Tại Bluecoat – một trong những địa điểm trung tâm của Liverpool Biennial 2025 – nghệ sĩ Amber Akaunu trình chiếu phim “Dear Othermother” (2025), một tác phẩm chân thực và cảm động về cuộc sống của những bà mẹ đơn thân tại khu Toxteth, lấy cảm hứng từ câu ngạn ngữ châu Phi “Cần cả một ngôi làng để nuôi dạy một đứa trẻ”. Phim thể hiện sức mạnh của sự gắn bó cộng đồng và tinh thần tương trợ mẫu hệ giữa những người phụ nữ lao động trong xã hội hiện đại.

Trong khi đó, tại một nhà kho lớn trong thành phố, nghệ sĩ người Thổ Nhĩ Kỳ Cevdet Erek – một người yêu bóng đá – đã dựng lên một sân vận động ngẫu hứng bằng đất sét và lúa mạch với tác phẩm “Away Terrace (Us and Them)”. Không gian này không chỉ gợi nhớ sự cuồng nhiệt của các trận đấu tại sân Anfield mà còn chất chứa âm thanh thôi miên gợi lên cảm xúc bản năng về sự thuộc về và cả cảm giác bị loại trừ.

Nghệ thuật đương đại đối thoại với bối cảnh thành phố

Odur Ronald, No Hurry, 2020. Liverpool Biennial 2025 tại SEVENSTORE. Hình ảnh: Tư liệu nghệ sĩ.

Liverpool Biennial 2025 cho thấy sức mạnh của nghệ thuật khi gắn kết sâu sắc với đời sống đô thị. Tại một khu nhà ở ở Chinatown, nghệ sĩ Karen Tam đã tạo dựng không gian sân khấu gợi nhớ các đoàn cải lương người Hoa với tác phẩm “Scent of Thunderbolts” (2024), khai thác ký ức qua tư liệu lưu trữ. Còn tại một cửa hàng quần áo nam, nghệ sĩ Uganda Odur Ronald trưng bày tác phẩm “No Hurry” (2020) – đôi giày thể thao bằng nhôm, gợi lại ký ức thời thơ ấu thu gom vật liệu đổi lấy đồ chơi.

Mounira Al Solh, I strongly believe in our right to be frivolous. Hình ảnh: Tư liệu nghệ sĩ.

FACT – trung tâm nghệ thuật truyền thông của Liverpool – giới thiệu tác phẩm “Mapping the Wasteland: PAY AND DISPLAY” (2025) của Kara Chin. Tác phẩm hài hước châm biếm cuộc sống đô thị qua hình ảnh chim mòng biển và những chiếc máy đỗ xe luôn hết tiền – kẻ thù muôn thuở của người dân thành phố.

Sự giao thoa giữa không gian tôn giáo và nghệ thuật hiện đại

Sabel Nolan, Where you are, what we are, with others, 2025. Liverpool Biennial 2025 tại John Lennon Art & Design Building, LJMU. Chụp bởi Rob Battersby. Hình ảnh: Tư liệu nghệ sĩ.

Hai nhà thờ lớn của Liverpool cũng trở thành điểm nhấn trong triển lãm. Tại Metropolitan Cathedral, tác phẩm “Where you are, what we are, with others” (2025) của nghệ sĩ Isabel Nolan là loạt thảm dệt rực rỡ lấy cảm hứng từ kính màu và hoa văn kim loại. Trong khi đó, tại Black-E, nghệ sĩ Elizabeth Price trình chiếu “HERE WE ARE” (2025) – một bộ phim ám ảnh với hình ảnh đảo ngược và đồ họa kỹ thuật số mô tả kiến trúc của các nhà thờ Công giáo hiện đại hậu chiến.

Ở phía đối diện, tại Liverpool Cathedral, nghệ sĩ Maria Loizdou treo tác phẩm “Where Am I Now?” (2025) như một tấm màn lưới thép thêu hình chim địa phương, mang linh hồn bay lên trời – biểu tượng của sự hy vọng và tái sinh.

Liverpool Biennial 2025 – Khởi đầu từ nền đá

Theo giám tuyển khách mời Marie-Anne McQuay – người đã làm việc tại Liverpool hơn một thập kỷ – chủ đề “Bedrock” là cách để nhìn thành phố ở cả cận cảnh và từ xa. Biennial năm nay không chỉ là một sự kiện nghệ thuật đương đại, mà còn là hành trình khám phá bản sắc, sự kiên cường và niềm tin cộng đồng của Liverpool.

Triển lãm nghệ thuật Liverpool Biennial 2025 kéo dài đến ngày 14/9/2025, mở ra không gian nghệ thuật rộng mở cho công chúng và là điểm đến không thể bỏ qua trong mùa hè này tại Anh quốc.

Nguồn: Community spirit, history and resilience: inside this year's Liverpool Biennial

Quỳnh Hoa