-
-
-
Tổng tiền thanh toán:
-
Tin tức
Bức tranh Las Meninas
Las Meninas, 1656
Càng nhìn lâu vào bức tranh Las Meninas năm 1656 của Diego Velázquez, thì càng có nhiều câu hỏi nảy sinh. Điển hình như: Các học giả đã phân tích bức tranh này trong hơn ba thế kỷ, và họ vẫn chưa tìm ra được ý nghĩa của nó. “Ít khi có một bức tranh nào trong lịch sử mà được đưa ra nhiều giả thuyết về nó như bức tranh này”, được viết bởi chuyên gia nghiên cứu lịch sử nghệ thuật và về Velázquez - Jonathan Brown trong cuốn sách năm 1896 của ông: Velázquez: Painter and Courtier. Gần hai thập kỷ sau, trong một bài giảng năm 2014 tại The Frick Collection, ông đã châm biếm, “Tôi cảm thấy tận xương tủy rằng tôi có thể đang phải chịu đựng những giai đoạn đầu của LMFS - Hội chứng mệt mỏi Las Meninas”; “Tôi không đề cập đến bức tranh, nhưng để viết về nó thì mệt mỏi thật. "
Là một bức chân dung nhóm bí ẩn, việc lựa chọn nhân vật đông đúc trong bức Las Meninas thật kỳ cục, bao gồm một công chúa, một nữ tu sĩ, một người lùn và chính người họa sĩ. Một sự khác biệt hoàn toàn so với những bức chân dung hoàng gia truyền thống, nhiều người đã ví bức tranh như một bức ảnh chụp nhanh, bao gồm vô số hoạt động. Không ai có có bằng chứng rõ ràng về ý định của người họa sĩ hay mong muốn của người đặt làm tranh, người xem cũng như các nhà sử học hầu như chỉ có thể tiên đoán hoặc lập giả thuyết cho ý nghĩa của bức tranh này. Bất chấp sự mơ hồ này hoặc có khi vì bức tranh Las Meninas đã tự lập nên tên tuổi trong số những bức tranh phương Tây vĩ đại nhất mọi thời đại. Dưới đây, chúng tôi chia nhỏ những gì chúng tôi biết hoặc không biết về kiệt tác nghệ thuật Tây Ban Nha khó hiểu này.
Ai là Veláquez?
Chân dung tự họa, ca. 1650
"Velázquez" tại RMN Grand Palais, Paris (2015)
Họa sĩ Diego Rodríguez de Silva y Velázquez sinh năm 1599 tại Seville, Tây Ban Nha, trong một gia đình tiểu quý tộc. Ông đã thể hiện năng khiếu hội họa ngay từ khi còn nhỏ, trở thành người học việc của họa sĩ Juan de Herrera khi ông mới 11 tuổi. Người họa sĩ trẻ tuổi này tiếp tục theo học 5 năm tại xưởng của họa sĩ Francisco Pacheco, với kỹ thuật và phong cách theo trường phái Kiểu cách. Velázquez cuối cùng kết hôn với con gái của Pacheco, Juana, và Francisco vẫn là người thầy của Veláquez. Đến những năm 1620, những tác phẩm đầu tiên của Velázquez đã thu hút được nhiều người theo dõi ở Seville. Tác phẩm của ông vào thời điểm đó bao gồm các mô tả về các cảnh tượng trong Kinh thánh, như Sự tôn thờ của các đạo sĩ (1619), cũng như bodegones-các bức tranh Tây Ban Nha mô tả các cuộc sống hàng ngày, như Waterseller of Seville (1618–22) và Old Woman Frying Eggs (1618). Trong các tác phẩm khác như Christ in the House of Mary and Martha (1618) và Supper at Emmaus (1620), Velázquez đã pha trộn độc đáo hai phong cách với nhau, cho những người thường dân, tầng lớp lao động lên làm chủ thể chính trong bức tranh thay vì làm nền. Velázquez đã thể hiện khả năng miêu tả sáng tối một cách lão luyện, sự tinh tế trong việc thể hiện các chi tiết nhỏ trên bề mặt và kết cấu (điều mà một số Bậc thầy Baroque, như Caravaggio, không làm được tốt bằng), và với tài năng bắt được nét mặt của nhiều người. Ông luôn được ca ngợi vì cách vẽ chân dung của mình.
Prince Balthasar Charles With a Dwarf, 1631.
Innocent X, 1650
Năm 1622, Velázquez đã thu hút được sự chú ý của một trong những cố vấn của vua Philip IV và được ủy quyền để phác thảo chân dung của nhà vua vào một năm sau. Với sự hài lòng đối với tác phẩm này, quốc vương đã thuê Velázquez đảm nhận chức vụ họa sĩ cung đình ở Madrid. Được biết đến với sự đầu tư của ông đối với nghệ thuật, vua Philip IV đã có biệt danh là “Vị vua thơ”. Triều đại của ông đánh dấu nửa sau thời kỳ hoàng kim của nền sản xuất văn hóa Tây Ban Nha, Siglo de Oro, và bộ sưu tập nghệ thuật của ông đã trở thành một phần của bộ sưu tập nền tảng của Museo Nacional del Prado, bảo tàng nghệ thuật quốc gia của Tây Ban Nha - nơi bức Las Meninas tiếp tục lưu giữ niềm tự hào cho tới ngày nay. Trong những thập kỷ sau khi được bổ nhiệm vào vị trí họa sĩ cung đình, Velázquez đã thể hiện khả năng khéo léo của mình khi vẽ chân dung gia đình hoàng gia: Vua Philip, vợ, con ông và các thành viên khác trong gia đình hoàng gia (bao gồm cả tên hề hoàng gia). Ông đồng thời xây dựng mối quan hệ cá nhân khăng khít với nhà vua. Năm 1652, Velázquez được bổ nhiệm làm quan thị vệ cung điện, nơi ông cư trú trong cung điện và được tiếp cận trực tiếp với gia đình hoàng gia. Người họa sĩ có nhiệm vụ cố vấn về bộ sưu tập nghệ thuật hoàng gia, chăm sóc cung điện và chuẩn bị nó cho khách, nhưng ông cũng hỗ trợ tạo điều kiện cho các vấn đề ngoại giao và thậm chí cả đám cưới. Các học giả đã ghi lại cuộc sống đối lập bất thường của người họa sĩ, đánh giá về khát vọng của ông về sự vĩ đại vượt xa so với một họa sĩ cung đình điển hình. Với vai trò thứ hai này có thể giải thích tại sao Velázquez không được sung mãn lắm: Ngày nay, người ta ước tính rằng ông chỉ thực hiện khoảng 120 bức tranh trong suốt cuộc đời của mình. Las Meninas là một trong những tác phẩm cuối cùng của Velázquez, và nói lên sự thật rằng ông không phải là họa sĩ hoàng gia bình thường.
Ta thấy được gì trong bức tranh Las Meninas?
Phần lớn nhờ công lao của nhà sử học nghệ thuật thế kỷ 18-Antonio Palomino và cuốn sách của ông vào năm 1724 về các họa sĩ Tây Ban Nha, chúng ta được biết khá nhiều về con người và không gian vật lý được vẽ trong bức tranh Las Meninas. Là một phần trong nghiên cứu của mình, Palomino đã nói chuyện với các đồng nghiệp của Velázquez (người họa sĩ đã qua đời năm 1660), cũng như bốn trong số chín người có sự góp mặt trong bức tranh này.
Las Meninas lấy bối cảnh trong không gian studio của Velázquez tại Royal Alcázar của Madrid, cung điện biến thành pháo đài nơi nhà vua và gia đình của ông sống. Treo trên bức tường phía xa của căn phòng là bản sao các tác phẩm của Peter Paul Rubens, một họa sĩ yêu thích khác của Vua Philip IV, được thực hiện bởi họa sĩ Juan Bautista Martínez del Mazo. (Palomino nhầm tưởng những bức tranh đó là bản gốc). Loạt tranh này mô tả các cảnh trong tập thơ của Ovidius-Metamorphosis.
Chi tiết bức tranh Las Meninas.
Ở trung tâm của căn phòng lớn là công chúa - còn được gợi ý là hoàng hậu và đứa trẻ sơ sinh - Doña Margarita Maria của Áo, con đầu lòng của Vua Philip IV và người vợ thứ hai của ông, Mariana. Cô công chúa là con thứ tư của Vua Philip, lúc được vẽ là tầm 5 hoặc 6 tuổi; cô ấy là một trong những đối tượng yêu thích của họa sĩ và, theo lệnh của nhà vua, Veláquez sẽ phải vẽ thêm nhiều bức chân dung của cô ấy vài lần sau đó. Cô mặc một chiếc áo choàng màu kem sang trọng với chân váy bồng bềnh và tay áo bằng kim sa. Thay vì trông như thiên thần, mái tóc vàng mềm mại và đôi má hồng của cô ấy dường như bừng sáng, phản chiếu luồng ánh sáng tự nhiên le lói vào bức tranh. Margarita là một trong số ít những khoảnh khắc nhẹ nhàng trong toàn bộ bố cục tổng thể của bức tranh.
Ngay phía bên trái và bên phải của cô ấy là các meninas, những người phụ nữ đang chờ đợi, những người sẽ đi cùng và theo dõi thói quen hằng ngày của công chúa. Ngay phía bên trái của công chúa là Doña María Augustina Sarmentio, người quỳ gối để dâng cho đứa trẻ một cái bình nhỏ trên chiếc đĩa bạc; ở bên phải, chúng ta thấy Doña Isabel de Velasco với mái tóc dài, hai tay dang ra cùng với chiếc váy dạ hội. Cả hai người phụ nữ đều mặc những bộ trang phục tinh tế, bao gồm những con bướm được ghim trên mái tóc (một quyết định thú vị trong các bức chân dung trước đây của một trong những cô con gái khác của Vua Philip, Infanta Maria Teresa).
Chi tiết Maribárbola và Nicolasito Pertusato trong bức tranh Las Meninas.
Chi tiết nhân vật sau nền của bức tranh Las Meninas.
Ở phía xa hơn về bên phải là một người lùn Maribárbola và kẻ hầu tòa Nicolás Pertusato (hay Nicolasito), những người thuộc gia đình hoàng gia. Không có gì lạ khi Velázquez thể hiện những nhân vật phụ này; những bức tranh chân dung của họ cũng được treo trong cung điện. Nicolasito gác chân lên một con chó to lớn, hiền lành, mà một số người đã xác định là loài mastiff.
Ngay phía sau meninas là một nữ tu sĩ, Doña Marcela de Ulloa, người dường như bị bắt gặp đang nói chuyện giữa cuộc thảo luận với một người cảnh vệ không rõ danh tính. Ở bên trái, chúng ta thấy chính Velázquez, đang nhìn ra phía sau một tấm toan vẽ lớn. Anh ta mặc một bộ trang phục cận thần màu đen đẹp, bao gồm một chiếc áo choàng và cây thánh giá màu đỏ của Santiago được vẽ trên ngực. Biểu tượng này là một sự đánh dấu chức hiệp sĩ của ông, mà nhà vua đã ban tặng cho ông vào năm 1659.
Ở giữa bức tường phía sau là một cánh cửa mở, nơi một người đàn ông đang đi lên hoặc đi xuống cầu thang, đồng thời nhìn về phía người xem. Đây là José Nieto Velázquez, ngự phòng của nữ hoàng, người cũng điều hành xưởng dệt thảm hoàng gia.
Chi tiết Velázquez trong gương.
Cuối cùng, có lẽ khía cạnh quan trọng nhất của toàn bộ bố cục bức tranh, là một tấm gương bên trái của Nieto Velázquez, nơi chúng ta nhìn thấy hình ảnh phản chiếu ngược sáng của một cặp vợ chồng - Vua Philip và Nữ hoàng Mariana. Với điều này, có thể giả định rằng họ đang đứng ở nơi chúng ta, những người xem, đang đứng nhìn, trong khi Velázquez vẽ chân dung của họ. Sau đó, Las Meninas miêu tả lại khoảnh khắc khi công chúa và đoàn tùy tùng bước vào trong bức tranh chân dung. Có người lại cho rằng nhà vua đã ghé qua xưởng vẽ của họa sĩ, như người ta vẫn biết, trong một buổi vẽ chân dung với Margarita. Giả thuyết thứ ba cho rằng công chúa đã từ chối tham gia bức chân dung gia đình, và bức tranh cho thấy cô bị thuyết phục bởi một menina. Dù gì, sự hiện diện của những hành động ngoài khung hình được hỗ trợ bởi cử chỉ và ánh mắt của các nhân vật khác nhau.
Vậy, Las Meninas có ý nghĩa gì?
Chúng ta biết rằng bức tranh Las Meninas được vẽ dành cho nhà vua và lần đầu tiên được treo trong văn phòng riêng của ông ấy vào mùa hè. Nhưng thời gian hoàn thiện của bức tranh làm phức tạp những gì Velázquez dự định làm với tác phẩm đồ sộ này.
Một bản kiểm kê ban đầu của bộ sưu tập hoàng gia, được biên soạn sau khi Vua Philip IV qua đời vào năm 1666, đề cập đến bức tranh vẽ Margarita của Velázquez năm 1656 với các cung tần mỹ nữ và một nữ người lùn. Nhiều người cho rằng hồ sơ này đề cập đến tác phẩm mà chúng ta biết tới ngày nay là Las Meninas. Mô tả một cách hợp lý - và, kể từ khi công chúa sinh năm 1651 và trong lúc sáng tác bức Las Meninas, cô ấy khoảng năm hoặc sáu tuổi. Nhưng cách giải thích này khá phức tạp bởi chữ thập đỏ của Santiago được vẽ trên ngực của Velázquez: Có nhiều nghiên cứu cho rằng họa sĩ này chưa được phong tước hiệp sĩ cho đến tháng 11 năm 1659.
Bắt đầu từ Palomino, các học giả khác nhau đã cho rằng chữ thập đỏ đã được thêm vào bức tranh vào một ngày sau đó, theo chỉ thị của nhà vua. Trên thực tế, Palomino tin rằng tác phẩm ban đầu là một phần trong chiến dịch của Velázquez để đạt được tước vị hiệp sĩ. Ông coi bức tranh hoành tráng này như một ví dụ về hành trình tìm kiếm danh vọng vĩnh cửu của người họa sĩ, một cách để bảo tồn tên tuổi của chính mình và mối quan hệ thân thiết của ông ấy với hoàng gia. “Tên tuổi của Velázquez sẽ tồn tại từ thế kỷ này sang thế kỷ khác, miễn là Margarita xuất sắc và xinh đẹp nhất, thì hình ảnh của ông ấy là bất tử” Palomino viết.
Bức tranh được lưu giữ trong cung điện hoàng gia cho đến năm 1819, khi nó được chuyển đến Prado. Nhưng ngay cả trước đó, rất ít người được đặc ân đã được chiêm ngưỡng và đã nhận xét về sự mới lạ về một họa sĩ vẽ chân dung mình bên cạnh hoàng gia. “Bức tranh của ông ấy có vẻ giống bức chân dung của Velázquez hơn là của Nữ hoàng,” nhà văn Bồ Đào Nha Felix da Costa nhận xét khi nhìn thấy La Meninas năm 1696. Mặc dù ban đầu nó được mô tả là bức tranh của gia đình Vua Philip IV, nhưng vào năm 1843, tác phẩm được mệnh danh là Las Meninas trong việc thừa nhận vị thế của nó không chỉ là một bức chân dung gia đình truyền thống.
Trong thời hiện đại, các nhà bảo quản nghệ thuật đã kiểm tra bức tranh để đảm bảo với chúng ta rằng không có hai lớp sơn riêng biệt. Do đó, cây thánh giá là một phần của bức tranh gốc - bằng chứng dẫn đến những giả thuyết mới. Mặc dù hầu hết các học giả vẫn tiếp tục xác định niên đại của bức tranh đến năm 1656, Brown đã đưa ra một mốc thời gian và tự xác định nó. Ông đặt bức tranh được tạo ra từ ngày 28 tháng 11 năm 1659, khi Velázquez được phong tước hiệp sĩ và tháng 4 năm 1660, khi ông hỗ trợ nhà vua trong một chuyến thám hiểm đến dãy núi Pyrenees để gặp gỡ với người Pháp. Với điều này, Velázquez đã tạo ra bức Las Meninas trong khoảng thời gian chỉ bốn tháng. Brown lập luận rằng bức tranh Las Meninas là một món quà cảm ơn dành cho Nhà vua, sau khi Velázquez được tiến cử vào hàng của Santiago - một vinh dự tối cao. Velázquez chắc chắn đã quan sát tận mắt từng bộ phận của bức tranh, nhưng ông đã thiết kế chúng một cách hợp lý với nhau, tạo nên một câu chuyện sao cho phù hợp với mục đích của mình. Brown viết: “Sự thật được biến thành hư cấu. Tác phẩm "hoàn toàn là sản phẩm của trí tưởng tượng của họa sĩ."
Chiếc gương là một trong những bí ẩn còn tồn tại. Các học giả không chắc liệu nó có phản ánh vị vua và hoàng hậu thực sự, hay một cặp đôi bất kì xuất hiện trên bức tranh mà Velázquez đang thực hiện hay không. Do cách họa sĩ chơi đùa với phối cảnh trong tác phẩm, các lập luận có thể được đưa ra cho cả hai tình huống: một số học giả đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu tỷ lệ, hình học và phối cảnh của Las Meninas.
Trong một bài luận năm 2002, Suzanne L. Stratton-Pruitt đã biên soạn các cách tiếp cận khác nhau để giải thích tác phẩm trong thế kỷ 20 — từ các bài đọc ngụ ngôn đến các nghiên cứu về cấu trúc vật lý của nó. Các học giả và nhà văn, như Michel Foucault, đã sử dụng những bức tranh để nuôi dưỡng và theo đuổi trí tuệ của họ. Có lẽ điều đúng nhất là bức Las Meninas như một tác phẩm tôn vinh nghệ thuật hội họa cao quý.
“Vào đầu thế kỷ 21” “bất chấp tất cả các phân tích về nó, bức tranh Las Meninas bằng cách nào đó, nó vẫn lẩn tránh chúng ta”- Stratton-Pruitt kết luận.
Nguồn: https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-centuries-people-las-meninas
Biên dịch: Hưng
Biên tập: Ahndoar
