‘Bây giờ tôi đã biết Michelangelo cảm thấy thế nào’: Archie Moore chia sẻ về việc vẽ 65.000 năm lịch sử bản địa (Phần 1)

Nghệ sĩ Archie Moore đã tạo nên lịch sử tại Triển lãm Venice Biennale với triển lãm mang tên "kith and kin", được vinh danh bằng Giải Sư tử Vàng cho gian hàng quốc gia xuất sắc nhất. Trong triển lãm này, anh đã sử dụng một cây gia phả phức tạp để phủ lên các bức tường và trần nhà, đưa người xem đi theo hành trình khám phá lịch sử của ông từ nguồn gốc tổ tiên Kamilaroi-Bigambul cách đây 65.000 năm.

Moore đã giải thích rằng cây gia phả này không chỉ là một dấu vết lịch sử mà còn là một cách chứng minh nguồn gốc của ông. Sinh năm 1970 tại Toowoomba, Queensland, Úc, anh là một nghệ sĩ đang tập trung vào việc khai phá lịch sử cá nhân và quốc gia của mình thông qua các tác phẩm nghệ thuật. Moore đã nghiên cứu sâu sắc về bản sắc văn hóa của mình, từ làn da, ngôn ngữ đến phả hệ, và nhấn mạnh vào sự khác biệt và sự hiểu biết giữa các nền văn hóa.

Archie Moore trong "kith and kin" (2024)

Triển lãm "kith and kin" không chỉ là sản phẩm của hơn 4 năm nghiên cứu mà còn là nỗ lực tổng hợp thông tin từ 3.484 người. Với những tài liệu và hồ sơ tiểu bang được trưng bày, Moore đã gây sự chú ý đến vấn đề giảm thiểu tỷ lệ người dân các Quốc gia Thứ nhất và cách mà lịch sử và văn hóa của họ đang bị mất dần.

Cuộc phỏng vấn với Moore đã làm rõ hơn về chiến thắng lịch sử tại Venice và tầm quan trọng của nó trong việc khơi gợi những thay đổi trong tương lai.

Là nghệ sĩ người Úc và Kamilaroi-Bigambul đầu tiên giành được giải thưởng đáng mơ ước này, anh có ngạc nhiên khi biết mình là người chiến thắng? Anh cảm thấy thế nào khi ngồi dự buổi lễ?

Tôi rất vui khi nhận được giải Sư tử Vàng. Mặc dù không biết trước rằng chúng tôi sẽ giành được giải này, nhưng chúng tôi đã nhận được điện thoại từ La Biennale vào đêm trước mời tham dự buổi lễ. Lúc đó, Naminapu Maymuru-White cùng Ŋalakan Wanambi và Merrkiyawuy Ganambarr từ "Người nước ngoài ở mọi nơi" đến "kith and kin" để hát về tổ tiên mà tôi đã khắc vào tác phẩm nghệ thuật của mình. Đó là một trải nghiệm cực kỳ cảm động và tôi rất xúc động khi biết họ chọn thực hiện điều này trong triển lãm của tôi. Naminapu và Ŋalakan đã tặng cho tôi một tác phẩm nghệ thuật về con cú vàng, và nhìn lại, đó như là một điềm báo về những điều tốt đẹp sắp xảy đến.

Archie Moore trong "kith and kin" (2024)

Quá trình tạo ra “kith and kin” dường như rất mãnh liệt đối với người ngoài chỉ bằng tên gọi của nó. Thật khó để tưởng tượng số lượng nghiên cứu đáng kinh ngạc liên quan (chúng ta đang nói đến bao nhiêu trang tài liệu?), và công sức dành hai tháng để ghi lại 65.000 năm lịch sử trên những bức tường tối tăm của phòng trưng bày. Vậy công việc này được phát triển như thế nào?

Nghiên cứu của tôi bắt đầu vào năm 2016 khi tôi khám phá các kho lưu trữ về phe Kamilaroi-Bigambul của mẹ và phe Anh-Scotland của bố. Tôi đã xem hàng trăm trang tài liệu từ các kho lưu trữ và bảo tàng, cũng như từ các tài liệu số hóa trên công cụ tìm kiếm Trove của Thư viện Quốc gia Úc. Tôi còn sử dụng trang web phả hệ ancestry.com, nơi có hơn 3.500 người trong cây phả hệ của tôi.

Tôi đã giao tiếp với nhiều người thông qua trang web Ancestry, đặc biệt là con cháu của những người có liên quan đến khu vực mà bố mẹ tôi sinh sống. Tôi hỏi họ về thư từ, ảnh, câu chuyện hoặc tin đồn liên quan đến gia đình tôi. Ngoài ra, tôi đã trò chuyện với nhiều thành viên trong gia đình ở Inverell và Brisbane.

Việc ghi lại tên, địa điểm và thời gian trong cây gia phả là bằng chứng về nguồn gốc thổ dân của tôi. Những thông tin này có thể được sử dụng để chứng minh mối quan hệ liên tục và không gián đoạn với các tổ chức từ thời thuộc địa. Tác phẩm nghệ thuật của tôi tiếp tục phát triển khi tôi thêm vào các tên, địa điểm và thông tin mới.

Xem thêm phần 2 tại đây

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Artnet

https://news.artnet.com/art-world/archie-moore-venice-biennale-golden-lion-interview-2500717