30 nghệ sĩ điêu khắc đương đại bạn nên biết (Phần 1)

Điêu khắc đương đại là một trong những hình thức nghệ thuật chủ chốt, bên cạnh hội họa và nghệ thuật sắp đặt, do các nghệ sĩ hiện đại và đương đại thực hành. Vậy, điêu khắc đương đại là gì?

Điêu khắc đương đại bao gồm các tác phẩm nghệ thuật ba chiều được tạo ra từ khoảng những năm 1950 đến nay. Sự chuyển mình từ điêu khắc hiện đại sang đương đại bắt đầu cùng với sự xuất hiện của Nghệ thuật tối giản và Nghệ thuật ý niệm trong những năm 1950 và 1960. Hai phong trào này đã cách mạng hóa thế giới nghệ thuật, đặc biệt là điêu khắc, với những vật liệu mới, chiến lược khái niệm và sự sử dụng các tác phẩm làm sẵn theo truyền thống của Marcel Duchamp.

Các đặc điểm chung của điêu khắc đương đại bao gồm: 

• Nền tảng khái niệm của tác phẩm
• Việc sử dụng các tác phẩm làm sẵn
• Sự kết hợp nhiều vật liệu và kỹ thuật công nghiệp
• Sự phân biệt mờ giữa điêu khắc và nghệ thuật sắp đặt
• Nghệ sĩ thường thuê ngoài quy trình sản xuất.

Điêu khắc đương đại sử dụng cả vật liệu truyền thống như gỗ, đá, đất sét và đồng, lẫn các vật liệu mới như PVC, thép không gỉ, bê tông và bọt. Công nghệ mới, như in 3D, mở ra những khả năng sáng tạo chưa từng có.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu 30 nhà điêu khắc đương đại quan trọng nhất hiện nay, dựa trên thuật toán Artfacts để đo lường ảnh hưởng và tầm quan trọng của họ. 

30. Jonathan Monk

Chúng ta bắt đầu với Jonathan Monk, sinh năm 1969 tại Leicester, Vương quốc Anh, hiện đang sống và làm việc tại Berlin, Đức. Nhà điêu khắc này tin rằng không thể sáng tạo trong thế giới nghệ thuật hiện đại mà không xem xét lại những giá trị đã có. Monk phê phán xu hướng nghệ thuật hiện nay bằng cách tái hiện và biến đổi các tác phẩm của các nghệ sĩ tối giản và mang tính biểu tượng như Sol LeWitt và Lawrence Weiner.

Thông qua các chiến lược tiếp thu, Jonathan Monk đặt ra câu hỏi "Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?" trong nghệ thuật. Các tác phẩm điêu khắc bằng thép không gỉ nổi tiếng của ông thường ám chỉ đến hình ảnh những chú chó và thỏ bóng bay của Jeff Koons trong trạng thái sụp đổ. Hành động này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn thể hiện cách Monk tạo ra các tác phẩm độc đáo, liên quan đến nghệ thuật hiện tại bằng cách tái hiện lại di sản điêu khắc gần đây.

29. Dan Graham

Tiếp theo, chúng ta đến với Dan Graham, sinh năm 1942 tại Illinois và hiện đang sinh sống và làm việc tại New York. Là một trong những nhà điêu khắc nổi bật nhất thế hệ của mình, Graham không chỉ là nghệ sĩ mà còn là giám tuyển và nhà viết tiểu luận, góp phần quan trọng vào sự phát triển của Nghệ thuật khái niệm, Nghệ thuật tối giản và Nghệ thuật phê bình.

Trong các tác phẩm điêu khắc của mình, Graham tạo ra những chòm sao ba chiều độc đáo, nghiên cứu mối quan hệ giữa kiến trúc và cư dân. Các cấu trúc trong suốt, cong của ông, được làm từ thép, kính và gương, đã nhận được sự ca ngợi trên toàn thế giới và có thể được triển khai trong nhiều môi trường khác nhau, từ điêu khắc đến sắp đặt.

28. Leiko Ikemura

Sinh năm 1951 tại Tsu, Mie, Nhật Bản, Leiko Ikemura là một nghệ sĩ đương đại hiện đang sống và làm việc giữa Berlin và Cologne, Đức. Bà nổi tiếng không chỉ với vai trò là họa sĩ mà còn là một nhà điêu khắc hàng đầu. Ikemura bắt đầu chuyển sang các tác phẩm nghệ thuật ba chiều vào năm 1984, sau 30 năm gắn bó với hội họa, kết hợp các truyền thống điêu khắc phương Đông và phương Tây.

Vật liệu chủ yếu mà bà sử dụng là đồng, đất nung và đất sét, để tạo ra những hình dạng sinh học cùng những mảnh vỡ của các hình tượng phụ nữ. Theo phong cách của Rodin, bà tạo ra các tác phẩm bán tượng hình, kết hợp các yếu tố trừu tượng với hình dạng phụ nữ.

27. Laure Prouvost

Laure Prouvost, sinh năm 1978 tại Croix-Lille, Pháp, hiện sống và làm việc tại Antwerp, Bỉ và London, Vương quốc Anh. Là một nghệ sĩ đa ngành, Prouvost tạo ra những tác phẩm điêu khắc tinh xảo với chút hài hước, nhưng cũng mang tính phê phán sâu sắc. Cô khám phá sự giao thoa giữa hư cấu và thực tế, khuyến khích khán giả tham gia qua các thông điệp trực tiếp, theo phong cách Nghệ thuật ý niệm. Các tác phẩm của cô thường sử dụng đồ làm sẵn và kim loại, với những hình dạng độc đáo và dễ nhận biết.

26. Otobong Nkanga

Otobong Nkanga, sinh năm 1974 tại Kano, Nigeria, là một nghệ sĩ đương đại sống và làm việc tại Antwerp, Bỉ. Bà, giống như Laure Prouvost, là một nghệ sĩ đa phương tiện, với điêu khắc là phần quan trọng trong sự nghiệp của mình. Các tác phẩm điêu khắc và sắp đặt của bà thảo luận về các mối quan hệ xã hội và địa hình liên quan đến môi trường sống. Khái niệm trung tâm trong tác phẩm của bà là "đất", liên quan đến các vấn đề như di sản văn hóa, lịch sử và bản sắc.

25. Daniel Spoerri

Daniel Spoerri, sinh năm 1930 tại Galati, Romania, là một nghệ sĩ và nhà văn Thụy Sĩ chuyên về điêu khắc, lắp ráp và tìm thấy các đồ vật. Ông nổi tiếng với các tác phẩm gọi là "tranh bẫy", trong đó ông sắp xếp nhiều đồ vật như đĩa, đồ bạc và thức ăn còn lại. Những tác phẩm này thường được trưng bày trên bệ đỡ hoặc gắn trên tường.

24. Fischli & Weiss

Bộ đôi nghệ sĩ người Thụy Sĩ, Peter Fischli (sinh năm 1952) và David Weiss (1946-2012), đã làm việc cùng nhau từ năm 1979. Họ tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tân khái niệm, trong đó điêu khắc là một phương tiện nổi bật. Fischli & Weiss đặt câu hỏi về quy trình sáng tác nghệ thuật và vai trò của khán giả, tập trung vào những điều tầm thường và sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật phi chuyên nghiệp.

23. Thomas Schütte

Sinh năm 1954 tại Oldenburg, Tây Đức, Thomas Schütte là một nghệ sĩ đương đại hiện sống và làm việc tại Düsseldorf, Đức. Ông nổi tiếng với các tác phẩm điêu khắc kích thích tư duy, thường mang tính tượng đài. Schütte nghiên cứu "ngữ pháp của tính cách" qua các tác phẩm thường được làm bằng thép, nhôm, đồng hoặc sáp, trở thành công cụ để người xem khám phá.

22. Carl Andre

Carl Andre, sinh năm 1935 tại Quincy, Massachusetts, là một nhân vật quan trọng của phong trào Nghệ thuật tối giản. Ông nổi tiếng với những tác phẩm điêu khắc sử dụng gạch, đá hoặc kim loại, tạo hình khối hình học trên sàn phòng trưng bày. Ngoài ra, Andre còn tạo ra nhiều tác phẩm điêu khắc khác, như "Thebes" từ năm 2003, sử dụng gỗ tuyết tùng đỏ phương Tây để tạo nhịp điệu trong không gian.

21. Damien Hirst

Damien Hirst, sinh năm 1965 tại Bristol, Anh, hiện sống và làm việc tại London. Nổi tiếng từ cuối những năm 1980, Hirst gây sốc với các tác phẩm điêu khắc như động vật chết trong formaldehyde, thể hiện những chủ đề về cái chết, ham muốn và tôn giáo, điển hình là tác phẩm "Away from the Flock" (1994).

Xem tiếp phần 2

Xem tiếp phần 3

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: CAI