Vương quốc thực vật qua góc nhìn của 4 nghệ sĩ

Thế giới thực vật, với sự đa dạng về loài, sự biến đổi không ngừng và vòng đời phong phú, đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ thuật nhiếp ảnh từ những ngày đầu hình thành ngành này. Các tác phẩm kinh điển như ảnh cận cảnh thực vật của Karl Blossfeldt từ cuối thế kỷ 19 đã đặt ra chuẩn mực cho nghệ thuật nhiếp ảnh thực vật. Mùa thu năm nay, triển lãm “Khoa học/Viễn tưởng – Phi lịch sử thực vật” tại Maison Européenne de la Photographie (MEP) quy tụ tác phẩm của hơn 40 nghệ sĩ, trải dài từ giai đoạn khởi đầu của nhiếp ảnh đến thời hiện đại. Các tác phẩm đa dạng về hình thức, từ video, bản in lam, ảnh ghép cho đến gốm sứ, đã hé lộ khả năng không giới hạn của nhiếp ảnh trong việc giải mã các bí ẩn của thế giới thực vật. Dưới đây là năm nghệ sĩ nổi bật trong triển lãm này.

Elspeth Diederix

Không chỉ là người quan sát thụ động, Elspeth Diederix còn trực tiếp can thiệp vào môi trường thực vật bằng việc biến khu vườn của mình thành một không gian nghệ thuật. Năm 2018, cô sáng lập “Khu vườn kỳ diệu” tại Amsterdam, nơi cô tự tay trồng hoa và cây trong một khu vực công cộng do cư dân địa phương quản lý. Diederix sử dụng nhiếp ảnh để khám phá những đường nét, màu sắc và hình dáng kỳ thú của cây cỏ, mang đến cảm giác thân mật và sống động. Những bức ảnh cận cảnh của cô biến chuông Campanula thành hình ảnh miệng thè lưỡi hoặc thân cây Allium bắn ra như pháo hoa.

Gohar Dashti

Qua các tác phẩm của Gohar Dashti, thiên nhiên được khắc họa như một lực lượng mạnh mẽ, sẵn sàng chiếm lĩnh các không gian bỏ hoang khi con người rời đi. Những hình ảnh các cánh đồng hoa anh túc hay cụm cây mọc lan trên những tòa nhà cũ kỹ vừa tạo cảm giác an ủi, vừa gợi lên sự đe dọa. Các bức ảnh này phản ánh khả năng vượt trội của thiên nhiên trong việc tái sinh, đồng thời kể lại những dấu ấn hủy hoại của chiến tranh và thời gian, đặc biệt là ảnh hưởng của chiến tranh Iran-Iraq.

Almudena Romero

Almudena Romero đặt câu hỏi về vai trò sáng tạo của con người khi đối diện với thế giới thực vật. Trong dự án “Bảo tàng Nghệ thuật Thực vật”, một bảo tàng ảo, cô tôn vinh khả năng tự nhiên của thực vật trong việc thay đổi màu sắc và kết cấu thông qua các hiện tượng như quang hợp. Romero sử dụng kết hợp các kỹ thuật cổ xưa và hiện đại để tạo ra những hình ảnh sống động, nơi thực vật dường như trở thành nghệ sĩ thực thụ, vượt qua ranh giới giữa tự nhiên và con người.

Miljohn Ruperto và Ulrik Heltoft

Hai nghệ sĩ này lấy cảm hứng từ bản thảo Voynich thế kỷ 15 – một tài liệu bí ẩn chứa hình minh họa về các loài thực vật không xác định. Họ tái tạo những loài cây tưởng tượng này bằng cách sử dụng kỹ thuật số để ghép các mảnh thực vật hiện có và tạo mô hình 3D. Những loài thực vật này, mặc dù hoàn toàn hư cấu, lại mang tính chân thực nhờ vào sự quen thuộc trong hình dạng của rễ, củ, hoặc cánh hoa. Được chụp trong ánh sáng tối và đen trắng, các tác phẩm của họ thách thức kiến thức thực vật học truyền thống, đồng thời kết nối với dự án của Joan Fontcuberta – một vườn bách thảo kỳ ảo với những loài cây được sáng tạo từ đầu.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Art Basel