Triển lãm "Forbidden Territories: 100 Years of Surreal Landscapes" tại Anh khám phá di sản 100 năm của chủ nghĩa siêu thực

The Hepworth Wakefield, một trong những bảo tàng nghệ thuật đương đại hàng đầu nước Anh, đang tổ chức triển lãm tranh nghệ thuật Forbidden Territories: 100 Years of Surreal Landscapes từ ngày 23/11/2024 đến ngày 27/4/2025. Sự kiện triển lãm này đánh dấu tròn 100 năm kể từ khi Manifeste du surréalisme (Tuyên ngôn Chủ nghĩa Siêu thực) của André Breton ra đời, tạo nên một trong những phong trào nghệ thuật có ảnh hưởng sâu rộng nhất thế kỷ 20.

Chiến tranh và nguồn gốc của chủ nghĩa siêu thực

Trong Thế chiến I, André Breton, khi còn là sinh viên y khoa, đã chứng kiến tận mắt sự tàn khốc của chiến trường Verdun (Pháp) và làm việc tại các bệnh viện tâm thần điều trị binh sĩ bị sốc chiến tranh. Những trải nghiệm đó, cùng với việc tiếp xúc các lý thuyết của Sigmund Freud về tiềm thức, đã ảnh hưởng sâu sắc đến quan niệm nghệ thuật của ông. Breton nhận ra mối liên hệ giữa thế giới bên trong con người và những biểu hiện cảm xúc thô sơ mà bệnh nhân thể hiện.

Trong bối cảnh hậu chiến đầy hoài nghi và bất mãn, Breton, vốn chịu ảnh hưởng của phong trào Dada, đã phát triển các nguyên lý của chủ nghĩa siêu thực. Năm 1924, ông công bố Manifeste du surréalisme, khởi đầu một phong trào nghệ thuật quốc tế phá vỡ ranh giới giữa mơ và thực, từ chối lý trí, và kêu gọi cách mạng hóa bản ngã con người qua nghệ thuật.

Triển lãm nghệ thuật "Forbidden Territories" – Khám phá cảnh quan siêu thực

Forbidden Territories: 100 Years of Surreal Landscapes tại The Hepworth Wakefield không chỉ nhìn lại lịch sử hình thành của chủ nghĩa siêu thực mà còn khảo sát cách mà nghệ sĩ hiện đại và đương đại tiếp nối, biến đổi ngôn ngữ siêu thực qua các chủ đề phong cảnh.

Landscape, Nicolas Party, 2022. Tư liệu: Nghệ sĩ và The Modern Institute/Tony Webster Ltd., Glasgow. Ảnh: Adam Reich.

Dream–Desert, Mary Wykeham, 1979. © Judith Wykeham Permanent Art Collection (The Hepworth Wakefield).

Triển lãm tranh nghệ thuật quy tụ tác phẩm từ những tên tuổi lớn và các ngôi sao đang lên, trong đó nổi bật là bức Landscape (2022) của Nicolas Party – một nghệ sĩ nổi tiếng với phong cách pha trộn giữa truyền thống và sự kỳ ảo. Bên cạnh đó, các tác phẩm như Dream–Desert (1979) của Mary Wykeham cũng cho thấy sức sống lâu dài và sự biến hóa của chủ nghĩa siêu thực trong cách thể hiện thiên nhiên.

Ý nghĩa vượt thời gian

Sự kiện triển lãm nghệ thuật nhấn mạnh rằng dù thế giới đã thay đổi rất nhiều trong một thế kỷ qua, những ám ảnh về bản ngã, ước mơ và vô thức – cốt lõi của chủ nghĩa siêu thực – vẫn còn nguyên giá trị. Khi những biến động xã hội và chính trị ngày càng sâu sắc, nghệ thuật siêu thực một lần nữa trở thành phương tiện mạnh mẽ để khám phá những khía cạnh ẩn giấu của con người và thế giới.

Nguồn: The Reality of Surrealism

Quỳnh Hoa