Tranh khắc gỗ

Khắc gỗ, là một kỹ thuật dùng để in các thiết kế từ ván gỗ được được khắc. Đây là một trong những phương pháp đồ hoạ lâu đời nhất và có nguồn gốc từ việc sử dụng các bản khắc gỗ để trang trí hàng dệt may từ thế kỷ 5 SCN tại Trung Quốc. Ở châu Âu, việc in từ các khối gỗ trên hàng dệt đã được biết đến từ đầu thế kỷ 14, nhưng nó chỉ phát triển rất ít cho đến khi giấy bắt đầu được sản xuất ở Pháp và Đức vào cuối thế kỷ 14. Các chuyên gia giám định các vết cắt với đường viền dày và ít bóng mờ trong tác phẩm Christ Before Herod có thể có niên đại từ năm 1400. Thế nhưng trong một nghiên cứu khác, người ta xác định tranh khắc gỗ có niên đại sớm nhất có nguồn gốc từ Đức là tác phẩm St. Christopher năm 1423 từ Tu viện Buxheim. Ở Bavaria, Áo và Bohemia, hình ảnh tôn giáo và những lá bài được làm từ các khối gỗ vào đầu thế kỷ 15, và từ đó dẫn đến sự phát triển của đồ hoạ khắc gỗ ở Hà Lan và ở Ý. Vào thế kỷ 16, tranh khắc gỗ đã đạt đến sự hoàn hảo nhất với Albrecht Dürer và những người theo ông là Lucas Cranach, Hans Holbein, Lucas van Leyden, Jacopo de ’Barbari, Domenico Campagnola…

Quy trình khắc gỗ đã được sử dụng rộng rãi trong việc minh họa vào thế kỷ 17, nhưng không có nghệ sĩ lớn nào sử dụng nó. Vào đầu thế kỷ 19, đồ hoạ khắc gỗ đã được đưa ra sử dụng rộng rãi để tái tạo các bức tranh và tác phẩm điêu khắc một cách dễ dàng và chính xác hơn. Tuy nhiên, với sự phát triển giữa thế kỷ 19 của kỹ thuật khắc ảnh (photoengraving), việc khắc gỗ đã mất dần tính phổ biến. Khoảng thời gian đó, các nghệ sĩ đã khám phá lại tiềm năng biểu đạt của tranh khắc gỗ. Thay vì các loại gỗ cứng hạt mịn thường được sử dụng trong tranh khắc gỗ, nghệ sĩ người Na Uy Edvard Munch bắt đầu đưa các thớ của gỗ mềm vào các thiết kế của mình, và họa sĩ người Pháp Paul Gauguin đã đạt được tông màu và kết cấu mới bằng cách xử lý bề mặt gỗ bằng giấy nhám. Tranh khắc gỗ đã dần trở thành một phương tiện quan trọng đối với những người theo chủ nghĩa Biểu hiện Đức, các hoạ sĩ đã lấy cảm hứng từ sức sống của tranh khắc gỗ thời Trung cổ. Các mộc bản được khoét và đẽo cho đến khi đạt được hiệu ứng mạnh mẽ, thô sơ của chất liệu gỗ. Tại Hoa Kỳ, tranh khắc gỗ đã trở nên quan trọng trong những năm 1920 và 30 thông qua các hình minh họa của Rockwell Kent và các nghệ sĩ làm việc trong Cơ quan Quản lý Tiến độ Công trình (WPA). Sau Thế chiến II, các nghệ sĩ Misch Kohn, Leonard Baskin và Carol Summers đã phát triển thêm phương tiện khắc gỗ ở Hoa Kỳ. Vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, nó một lần nữa được hồi sinh, một phần lớn là do sự thay đổi thẩm mỹ trong hội họa.

Tranh khắc gỗ cũng đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử nghệ thuật Nhật Bản. Trong thế kỷ 17, một phong cách nghệ thuật được gọi là ukiyo-e đã trở nên nổi tiếng ở Nhật Bản. Kỹ thuật Ukiyo-e ra đời để phục vụ như một cách thuận tiện và thiết thực, đáp ứng nhu cầu lớn về tranh ảnh phổ thông. Hoạ sĩ Hishikawa Moronobu (1618 - 1694) là người đã tạo ra bản khắc gỗ ukiyo-e. Ngoài ra, để kỉ niệm những dịp đặc biệt, người ta đã tạo ra các bản in thu nhỏ, được gọi là suri-mono. Phong cách này là một nhánh đặc biệt của ukiyo-e. Họ thường khắc theo một bài thơ và được làm trên giấy trang trí bằng vàng hoặc bạc bụi. Vào thế kỷ 18, ukiyo-e đạt đến đỉnh cao trong các bức tranh phong cảnh ở Hokusai và Hiroshige. Nhiều tác phẩm tranh khắc gỗ ukiyo-e đã tìm thấy đường đến phương Tây vào cuối thế kỷ 19 và ảnh hưởng đến các nghệ sĩ ấn tượng.

Vào thế kỷ 20, kỹ thuật này đã được hồi sinh bởi các bậc thầy hanga Nhật Bản như Munakata Shiko, Hiratsuka Un’ichi, Maekawa Sempan và Onchi Kōshirō.

Nguồn: https://www.britannica.com/art/woodcut

Ahndoar