Tiểu sử HIERONYMUS BOSCH

Cuộc đời

Hieronymus Bosch, tên khai sinh là Jeroen Anthonissen van Aken tên khai sinh là Jheronimus (hay Jeroen) van Aken (có nghĩa là "từ Aachen"). Ông đã ký tên trong một số bức tranh của mình là Bosch (phát âm là Boss trong tiếng Hà Lan). Cái tên bắt nguồn từ nơi sinh của ông, 's-Hertogenbosch, thường được gọi là "Den Bosch".

Người ta biết rất ít về cuộc đời hoặc quá trình luyện tập của Bosch. Ông ấy không để lại thư hay nhật ký, và những gì được xác định về ông được lấy từ những tài liệu tham khảo ngắn gọn trong hồ sơ thành phố 's-Hertogenbosch, và trong sổ sách tường trình của trật tự địa phương thuộc Hội Anh em Đức Mẹ. Không có thông tin nào được biết về tính cách hay suy nghĩ của người họa sĩ và về ý nghĩa của các tác phẩm của ông. Ngày sinh của Bosch vẫn chưa được xác định một cách chắc chắn. Nó được ước tính là vào khoảng năm 1450 dựa trên cơ sở của một bức chân dung vẽ tay (có thể là một bức chân dung tự họa) được thực hiện ngay trước khi ông qua đời vào năm 1516. Bức vẽ cho thấy họa sĩ đã ở tuổi cao, có thể là vào cuối những năm sáu mươi.

Bosch sinh ra và sống cả đời ở gần 's-Hertogenbosch, thủ phủ của tỉnh Brabant, Hà Lan. Ông nội của ông, Jan van Aken (mất năm 1454), là một họa sĩ và được nhắc đến lần đầu trong hồ sơ vào năm 1430. Được biết, Jan có 5 người con trai, 4 trong số đó cũng là họa sĩ. Cha của Bosch, Anthonius van Aken (mất khoảng năm 1478) đóng vai trò là cố vấn nghệ thuật cho Hội Anh em của Đức Mẹ. Người ta thường cho rằng cha của Bosch hoặc một trong những người chú của ông đã dạy họa sĩ vẽ, tuy nhiên không có tác phẩm nào của họ còn tồn tại. Bosch lần đầu tiên xuất hiện trong hồ sơ thành phố vào năm 1474, khi ông được nêu tên cùng với hai anh trai và một em gái.

Hertogenbosch là một thành phố hưng thịnh ở Brabant vào thế kỷ 15, ở phía nam của Hà Lan ngày nay. Vào năm 1463, 4.000 ngôi nhà trong thị trấn đã bị phá hủy bởi một trận hỏa hoạn thảm khốc, mà Bosch (khoảng) khi đó 13 tuổi có thể đã chứng kiến. Ông đã trở thành một họa sĩ nổi tiếng trong thời đại của mình và thường được nhận hoa hồng từ nước ngoài. Năm 1488, ông gia nhập Hội Anh em Đức Mẹ rất được kính trọng, một nhóm tôn giáo bảo thủ bao gồm khoảng 40 công dân có ảnh hưởng của 's-Hertogenbosch, và 7.000 ‘thành viên bên ngoài’ từ khắp châu Âu.

Khoảng thời gian giữa năm 1479 và 1481, Bosch kết hôn với Aleyt Goyaerts van den Meerveen, người hơn ông vài tuổi. Cặp đôi chuyển đến thị trấn Oirschot gần đó, nơi vợ anh được thừa kế một ngôi nhà và mảnh đất, từ gia đình giàu có của cô ấy.

Một mục trong các tường thuật của Hội Anh em Đức Mẹ ghi lại cái chết của Bosch vào năm 1516. Một lễ tang để tưởng nhớ người họa sĩ được tổ chức tại nhà thờ Saint John vào ngày 9 tháng 8 năm đó.

Nghệ thuật

Bosch đã sản xuất một số bộ ba tranh. Trong số những tác phẩm của ông thì nổi tiếng nhất là Khu vườn của thú vui trần gian (The Garden of Earthly Delights). Bức tranh này mô tả thiên đường với Adam và Eve và nhiều loài động vật kỳ diệu ở bảng bên trái, thú vui trần gian với nhiều hình khỏa thân, trái cây to lớn và chim ở bảng giữa, và địa ngục với những hình phạt dị thường  đối với nhiều loại tội nhân ở bên phải bảng điều khiển. Khi các tấm bên ngoài được đóng lại, người xem có thể nhìn thấy Chúa tạo ra Trái đất, được vẽ chỉ dùng màu xám. Những bức tranh này có một bề mặt thô ráp từ việc áp dụng sơn; điều này trái ngược với phong cách tranh truyền thống của người Flemish: bề mặt nhẵn bóng cố gắng che giấu sự thật rằng bức tranh là do con người tạo ra.

Bosch chưa bao giờ ghi năm sáng tác cho các bức tranh của mình và có thể chỉ ký một vài tranh trong số đó (các chữ ký khác chắc chắn không phải của ông). Ít hơn 25 bức tranh còn lại cho đến ngày nay có thể là của ông. Vua Philip II của Tây Ban Nha đã mua lại nhiều bức tranh của Bosch sau khi họa sĩ qua đời; Do đó, Bảo tàng Prado ở Madrid hiện sở hữu một số tác phẩm của ông, trong đó có Khu vườn của thú vui trần gian (The Garden of Earthly Delights).

Khu vườn của thú vui trần gian (The Garden of Earthly Delights)

Phân tích

Trong những thế kỷ trước, người ta thường tin rằng nghệ thuật của Bosch được lấy cảm hứng từ những tà giáo thời trung cổ và những thực hành tín ngưỡng kín đáo. Những người khác cho rằng tác phẩm của ông được tạo ra chỉ đơn thuần là đam mê và giải trí, giống như tác phẩm "grotteschi" của thời Phục hưng Ý. Trong khi nghệ thuật của các bậc thầy cũ dựa trên thế giới vật chất của trải nghiệm hàng ngày, Bosch đối đầu với người xem của mình, theo lời của nhà sử học nghệ thuật Walter Gibson, "một thế giới của những giấc mơ [và] ác mộng trong đó các hình dáng dường như nhấp nháy và thay đổi trước mắt chúng ta. "Trong bản tường trình đầu tiên được biết đến về các bức tranh của Bosch, vào năm 1560,  Spaniard Felipe de Guevara đã viết rằng Bosch chỉ được coi là "nhà phát minh ra quái vật và chimera". Vào đầu thế kỷ XVII, nhà nghiên cứu lịch sử nghệ thuật người Hà Lan Karel van Mander mô tả tác phẩm của Bosch bao gồm "những tưởng tượng kỳ diệu và kỳ lạ"; tuy nhiên, ông kết luận rằng những bức tranh "thường ít dễ chịu hơn là ghê rợn khi nhìn vào."

Trong thế kỷ 20, các học giả đã coi tầm nhìn của Bosch là kém tuyệt vời hơn, và chấp nhận rằng nghệ thuật của ông phản ánh các hệ thống tín ngưỡng tôn giáo chính thống ở thời đại của ông. Những miêu tả của ông về loài người tội lỗi, những quan niệm của ông về Thiên đường và Địa ngục giờ đây được coi là khớp với những mô tả của văn học giáo khoa và bài giảng cuối thời trung cổ. Hầu hết các nhà văn gắn một ý nghĩa sâu sắc hơn cho các bức tranh của ông hơn những gì đã được cho là trước đây, và cố gắng giải thích nó theo đạo đức cuối thời trung cổ. Người ta thường chấp nhận rằng nghệ thuật của Bosch được tạo ra để dạy những chân lý cụ thể về đạo đức và tâm linh, và rằng những hình ảnh được hiển thị có ý nghĩa chính xác và được tính toán trước. Theo Dirk Bax, các bức tranh của Bosch thường thể hiện bản dịch trực quan của các phép ẩn dụ bằng lời nói và lối chơi chữ được rút ra từ cả các nguồn kinh thánh và dân gian.

Tuy nhiên, một số nhà văn coi Bosch là một nhà siêu thực thời trung cổ mẫu mực, và những điểm tương đồng thường được thực hiện bởi nghệ sĩ người Tây Ban Nha thế kỷ XX Salvador Dali. Các nhà văn khác cố gắng giải thích hình ảnh của ông bằng ngôn ngữ của tâm lý học Freud. Tuy nhiên những luận điểm như vậy thường bị từ chối; theo Gibson, "những gì chúng tôi chọn để gọi là ham muốn tình dục đã bị nhà thờ thời Trung cổ tố cáo là tội nguyên tổ; những gì chúng tôi thấy là biểu hiện của tiềm thức đối với thời Trung cổ là sự thúc giục của Chúa hoặc Ma quỷ."

Cuộc tranh luận trên số liệu công trình 

Số lượng chính xác các công trình còn tồn tại của Bosch là một chủ đề của cuộc tranh luận đáng suy ngẫm. Ông ấy chỉ ký tên trong bảy bức tranh của mình, và không chắc chắn liệu tất cả các bức tranh từng được gán cho ông ấy có thực sự là từ tay ông ta hay không. Được biết, từ đầu thế kỷ XVI trở đi, nhiều bản sao và biến thể của các bức tranh của ông bắt đầu được lưu hành. Ngoài ra, phong cách của ông ấy có ảnh hưởng lớn và được nhiều người theo dõi ông bắt chước rộng rãi. 

Trong những năm qua, các học giả đã gán cho ông ngày càng ít các tác phẩm từng được cho là của ông, và ngày nay chỉ có 25 tác phẩm chắc chắn được ông sáng tác. (Từ Wikipedia)

Nguồn: https://www.hieronymus-bosch.org/biography.html 
Biên dịch: Khanh
Biên tập: Hiếu - Huyền