Một tác phẩm hợp tác hiếm có của Gustav Klimt và anh trai Ernest được đem ra đấu giá

Họa sĩ theo chủ nghĩa ly khai Vienna nổi tiếng đã đối mặt với nỗi mất mát người anh trai của mình bằng cách thêm một vài chi tiết chọn lọc vào bức tranh này.

Một bức tranh có thể đã giúp Gustav Klimt vượt qua nỗi đau mất mát lớn sẽ được đấu giá vào tháng tới. Sotheby’s sẽ mang tác phẩm *Hanswurst Delivering an Impromptu Performance in Rothenburg* (1892-94) ra bán tại cuộc đấu giá các tác phẩm cổ điển và tranh thế kỷ 19 ở London vào ngày 4 tháng 12. Giá ước tính của bức tranh dao động từ 300.000 đến 500.000 bảng Anh (khoảng 380.000 đến 636.000 đô la). 

Dù bức tranh được bắt đầu bởi người em trai ít nổi tiếng của Klimt, Ernst, thì chính Gustav đã hoàn thành nó sau khi Ernst qua đời đột ngột vào năm 1892 ở tuổi 29 vì viêm màng ngoài tim.

Sự nghiệp của hai anh em này luôn gắn bó chặt chẽ. Cả hai cùng theo học tại Đại học Nghệ thuật Ứng dụng Vienna từ năm 1877, khi Ernst mới 13 tuổi. Đến năm 1881, họ cùng nghệ sĩ Franz Matsch thành lập nhóm Künstler-Compagnie và bắt đầu nhận các đơn đặt hàng nghệ thuật.

Bức tranh Hanswurst Delivering an Impromptu Performance được lấy cảm hứng từ một buổi biểu diễn thực tế. Vào năm 1886, Gustav và Ernst Klimt cùng Franz Matsch đã thực hiện 10 tác phẩm trang trí cho Nhà hát Burgtheater mới ở Vienna theo yêu cầu của giám đốc nghệ thuật, nhà soạn kịch Adolf von Wilbrandt. Những tác phẩm trang trí này vẫn được trưng bày tại nhà hát cho đến nay.

Ernst đã đóng góp hai tác phẩm cho dự án này, trong đó có bức Hanswurst, miêu tả nhân vật hài kịch chính trong vở kịch đang chỉ huy khán giả ngay trên phố. Gustav và Matsch mỗi người vẽ bốn bức tranh. Tác phẩm của Gustav được hoàng đế Franz Joseph I vinh danh bằng Huân chương Công trạng Vàng. Trong khi đó, bản phác thảo sơn dầu của Ernst cho bức Hanswurst đã được bán đấu giá vào năm 1915, nhưng hiện nay nó đã thất lạc.

Không ai biết lý do tại sao Ernst lại bắt tay vào vẽ một bức tranh sơn dầu nhỏ hơn về Hanswurst bốn năm sau khi hoàn thành bức gốc. Có thể một người bảo trợ đã nhìn thấy tác phẩm này tại Burgtheater và muốn sở hữu một bản sao. Tuy nhiên, với Gustav Klimt trước giá vẽ, bức tranh Hanswurst này chắc chắn đã có những thay đổi. "Anh ấy đã cố gắng bắt đầu rất nhiều lần, nhưng không thể và cảm thấy tuyệt vọng," chị gái Hermine của Gustav từng chia sẻ. "Khi về nhà, anh ấy thường nói 'Tôi không thể hoàn thành nó!'"

Tuy nhiên, cuối cùng Gustav đã hoàn thành tác phẩm. Có lẽ để dễ dàng vượt qua thử thách này, ông đã thay đổi một số khuôn mặt trong đám đông, biến chúng thành hình ảnh của những người thân yêu của mình và của Ernst, trong đó có vợ của Ernst, Helene Klimt, và chị gái của cô, Emilie Flöge, người sau này trở thành bạn đời của Gustav.

Claude Piening, giám đốc nghệ thuật thế kỷ 19 của Sotheby’s, chia sẻ qua email: “Cả Ernst và Gustav đều là những nghệ sĩ trẻ, còn non nớt trong nghề—vì vậy, không ai biết liệu Ernst sẽ tiếp tục theo đuổi con đường nghệ thuật như thế nào. Liệu ông ấy có gia nhập Đảng ly khai Vienna như anh trai mình không? Có thể.”

Tháng 12 tới đây sẽ đánh dấu lần thứ ba bức tranh *Hanswurst* được xuất hiện trên thị trường đấu giá. Một nhà sưu tập tư nhân đã mua tác phẩm này từ một cuộc triển lãm ở Vienna vào năm 1895, và sau đó, vào năm 1984, Sotheby’s đã bán lại nó. Người chủ hiện tại đã mua bức tranh này với giá 140.000 bảng Anh. "Các tác phẩm từ thời kỳ này của Gustav Klimt rất hiếm hoi, ít có cơ hội xuất hiện trong các cuộc đấu giá," Claude Piening cho biết. "Trong suốt ba thập kỷ qua, chúng tôi chưa bao giờ bán được một bức tranh Gustav Klimt từ giai đoạn này, huống chi là một tác phẩm hợp tác giữa hai anh em. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây là tác phẩm của Ernst Klimt, và Gustav, với vai trò là người hoàn thiện, đã cố gắng giữ nguyên phong cách mà tác phẩm ban đầu đã bắt đầu."

Đặc biệt, Gustav còn ký tên của Ernst lên bức tranh, điều này có thể giải thích tại sao, bất chấp câu chuyện đầy cảm động đằng sau tác phẩm, Hanswurst vẫn không thể đạt được mức giá cao như các tác phẩm của các bậc thầy như Sandro Botticelli, Artemisia Gentileschi hay Rosso Fiorentino, những tác phẩm dự kiến sẽ đạt giá từ 2 đến 3 triệu bảng Anh (khoảng 2,5 đến 3,8 triệu đô la) trong cùng cuộc đấu giá tháng 12.

Tuy vậy, những tác phẩm cùng nhóm này vẫn thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các nhà sưu tập. Vào năm 2020, một nghiên cứu của Gustav Klimt về một tác phẩm khác tại Burgtheater đã vượt xa ước tính ban đầu khi được bán đấu giá. Và dù sao đi nữa, sự hợp tác giữa Gustav và Ernst trong *Hanswurst* có thể sẽ phá vỡ kỷ lục hiện tại của Ernst Klimt, với giá 240.689 đô la, được thiết lập khi bức tranh *Drei Musen* (Ba Nàng Thơ) của ông được đấu giá tại im Kinsky ở Vienna vào năm 2009.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Artnet