Lịch sử tranh lụa Nhật Bản

Tranh lụa là một loại hình nghệ thuật có nguồn gốc từ Ấn Độ và Đông Á, đã đứng vững trước thử thách của thời gian. Tranh lụa có niên đại từ năm 200 CN ở Ấn Độ, nơi truy tìm kỹ thuật chống sáp và Batik. Khi tranh lụa lan rộng khắp Đông Á, Nhật Bản đã mài giũa các phương pháp dệt  lụa và tạo nên phong cách tranh lụa của riêng mình. Mặc dù nội dung, ảnh hưởng và kỹ thuật đã được sửa đổi theo thời gian nhưng việc phủ sơn hoặc mực lên chất liệu lụa vẫn không thay đổi.

Mốc thời gian

Sự phát triển sớm nhất của lụa và tranh lụa diễn ra ở Ấn Độ vào khoảng thế kỷ thứ 2 CN, và ngay sau đó các kỹ thuật tương tự đã được phát triển ở Trung Quốc. Nghệ thuật Nhật Bản bị ảnh hưởng nặng nề bởi văn hóa Trung Quốc. Nghệ thuật tranh lụa sớm nhất của Nhật Bản xuất hiện vào khoảng thế kỷ thứ 7 và thứ 8. Vào thế kỷ thứ 9 CN, Nhật Bản trở nên độc lập hơn về mặt văn hóa với nghệ thuật, cùng với sự truyền bá của Phật giáo. Đây cũng là khoảng thời gian họ khám phá ra phương pháp sản xuất lụa và vẽ tranh lụa. Những bức tranh lụa Nhật Bản thời kỳ đầu được thực hiện bằng mực hoặc sơn đen và thường có màu đơn sắc. Bước sang thế kỷ 14, các họa sĩ Nhật Bản bắt đầu sử dụng nhiều loại bột màu, thêm màu sắc cho tranh. Giữa thế kỷ 16 và 18, tranh lụa bắt đầu lan rộng từ nguồn gốc ở Đông Á trên khắp lục địa và cuối cùng trên toàn thế giới khi thương mại xuyên lục địa bắt đầu diễn ra. Vào thế kỷ 18, với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp, lụa đã trở thành một loại vải dễ tiếp cận và được phổ biến ở các nước châu Âu như Pháp. Chuyên gia về tranh lụa Gill Kitchen cho biết ngày nay nghệ thuật vẽ tranh lụa tiếp tục phát triển và Nhật Bản đứng hàng đầu với tư cách là quốc gia khởi nguồn văn hóa của truyền thống này.

Nguồn gốc của tranh lụa

Việc dệt  lụa đã diễn ra hơn 3.500 năm, bắt nguồn từ Ấn Độ và Trung Quốc. Thành phần chính của lụa, ơ tằm, được làm từ chất liệu tự nhiên do con tằm tạo ra. Mặc dù người Trung Quốc có nguồn gốc từ việc thu hoạch tơ tằm ở Đông Á, nhưng người Nhật đã nắm giữ trứng tằm và bắt đầu sản xuất tơ tằm. Nhờ Nhật Bản mà việc sản xuất tơ lụa đã trở nên phổ biến. Cả Nhật Bản và Trung Quốc đều bắt đầu sử dụng tranh lụa cho các phương tiện nghệ thuật vào cùng thời điểm, vào thế kỷ thứ 9 CN.

Ảnh hưởng

Ảnh hưởng lớn nhất đối với tranh lụa Nhật Bản ngay từ đầu là Phật giáo. Chính nhờ Phật giáo mà Nhật Bản đã hình thành nên bản sắc văn hóa và nghệ thuật của mình. Một ảnh hưởng khác của nghệ thuật Nhật Bản và chủ đề phổ biến trong các bức tranh lụa thời kỳ đầu là các sự kiện lịch sử hoặc các anh hùng. Một chủ đề phổ biến khác trong nghệ thuật Nhật Bản là ý tưởng về “sự tầm thường của con người”, đó là lý do nhiều bức tranh Nhật Bản miêu tả thiên nhiên. Một số yếu tố tự nhiên thường thấy trong tranh lụa Nhật Bản là chim, hoa, động vật hoang dã, núi non, cây cối và tre.

Thực hành

Cho đến thế kỷ 14, người Nhật đã sử dụng bút lông thay vì bút thư pháp và viết, nhờ đó mà tạo nên  kỹ năng hội họa ngắn gọn và hoàn hảo. Các hoạ sĩ Nhật Bản sử dụng những nét vẽ tinh tế và chi tiết nhỏ để sáng tác những bức tranh phức tạp. Một thực tế phổ biến khác trong nghệ thuật Nhật Bản thời kỳ đầu là kết hợp thơ viết vào nghệ thuật để giúp truyền tải thông điệp của bức tranh. Phật tử Nhật Bản cũng được biết đến là người thiền định trước và trong khi vẽ, coi đó là yếu tố tâm linh trong nghệ thuật của họ.

Kỹ thuật

Kỹ thuật Serti là cách sử dụng các tấm chắn chống nước để phác thảo các thiết kế sao cho màu sắc không bị lẫn vào nhau. Kỹ thuật kháng Gutta sử dụng nhựa gốc nước để tạo ra các thiết kế. Kỹ thuật này tạo ra kết cấu cao su và thường được sử dụng để treo các tác phẩm nghệ thuật hơn là treo quần áo. Tương tự như nhuộm cà vạt, kỹ thuật vẽ tranh Shibori sử dụng thuốc nhuộm khô nhanh để tạo ra những thiết kế đầy màu sắc. Đây là một kỹ thuật phổ biến cho quần áo lụa.

Biên dịch: Hà Trang

Nguồn: https://www.ehow.com/about_6617202_history-japanese-silk-painting.html