Jan van Eyck – Người tiên phong trong kỹ thuật tranh sơn dầu và thay đổi lịch sử hội hoa (P1)

Tầm ảnh hưởng của họa sĩ thời kỳ Phục hưng Bắc Âu Jan van Eyck thực sự quá lớn trong giới hội họa. Nhắc đến dòng tranh sơn dầu, không thể không nhắc tới ông. Thậm chí, họa sĩ Luc Tuymans từng chia sẻ trên tạp chí Even rằng “họa sĩ quyền lực nhất Tây bán cầu không phải là Leonardo da Vinci, mà chính là van Eyck”. 

Jan van Eyck sinh ra tại Loon, Bỉ, nhưng không ai biết rõ năm sinh chính xác của ông. Vào thời kỳ này, các nghệ sĩ Italia nỗ lực hồi sinh nghệ thuật cổ điển, trong khi đó các nghệ sĩ từ các quốc gia như Bỉ, Đức, Pháp, Anh bị cuốn theo hội họa Phục hưng Bắc Âu. Tại đây, chủ nghĩa hiện thực dựa trên chất liệu hội họa và nghệ thuật khắc in được tập trung khai thác sáng tác hơn cả.

Jan van Eyck được đánh giá là một trong những nhân vật xuất sắc nhất của nghệ thuật Phục hưng Bắc Âu. Nhưng ông lại đi theo một con đường khác biệt, đó là theo đuổi dòng tranh sơn dầu. Mặc dù tranh sơn dầu thường không bền theo thời gian, nhưng không thể xóa nhòa các giá trị về nghệ thuật và hiện thực mà họa sỹ người Bỉ này mang lại. 

Ông qua đời vào năm 1441, có thể là vào đầu những năm 50 của thế kỷ 15. Di sản ông để lại chỉ là hơn 20 bức tranh sơn dầu được biết đến. Các bức tranh này chủ yếu mang màu sắc tôn giáo được vẽ lên bằng sự tinh tế, chi tiết, công phu và tỉ mỉ. Đây cũng chính là phong cách hội họa của người tiên phong trong dòng tranh sơn dầu này.

Vào năm 2020, một lễ kỷ niệm dành cho Jan van Eyck được tổ chức nhưng bị cắt ngắn bởi ảnh hưởng của Covid-10. Thậm chí, buổi triển lãm tập hợp hơn một nửa số bức tranh sơn dầu của van Eyck tại Bảo tàng Mỹ thuật Ghent cũng đóng cửa sớm hơn một tháng vì đại dịch. Có thể nói rằng việc được chiêm ngưỡng tận mắt những tác phẩm để đời của Jan van Eyck khá gian truân nhưng không phải không có cơ hội nhìn ngắm chúng.

Sau đây, hãy cùng ngược dòng thời gian quay trở về thời kỳ Phục Hưng qua 5 tác phẩm tranh sơn dầu của họa sỹ Jan van Eyck.

Đóng đinh chúa lên cây thập tự: Phán xét cuối cùng (sáng tác khoảng năm 1440–41)

Bức “Đóng đinh chúa lên cây thập tự”, hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York, được vẽ trên hai tấm gỗ đặt cạnh nhau theo quan điểm của hầu hết các chuyên gia. Thế nhưng, nghiên cứu mới nhất về tác phẩm đã tiết lộ rằng hình thức của chúng khác với nhận định ban đầu. Bức tranh có thể là các phần của bộ ba bức tranh đặt cạnh nhau hoặc là cửa của Hộp thánh.

Dù hình thức hay mục đích sắp đặt ban đầu của chúng là gì, hai tấm tranh chính là bằng chứng cho khả năng bậc thầy về vẽ các chi tiết một cách tỉ mỉ của van Eyck. Chỉ cao chưa đầy hai feet (tương đương 61 cm), nhưng hai bức tranh chứa hàng loạt hình ảnh, nhân vật, thậm chí nhiều chi tiết không thể quan sát được bằng mắt thường. Tại buổi triển lãm của Met cách đây vài năm, nhà tổ chức đã đặt một chiếc kính lúp trên bức tranh để khán giả có thể chiêm ngưỡng các chi tiết nhỏ được vẽ tinh tế trên bề mặt tấm bảng.

Biên dịch: Hậu

Biên Tập: Huyền

Nguồn: Jan van Eyck: What Are His Most Famous Works? – ARTnews.com