Hiểu và suy cảm về nghệ thuật trừu tượng (P5)

Tranh trừu tượng khám phá thế giới vô thức và bản chất bên trong của tâm hồn, khám phá bản chất của ý thức, và những câu hỏi mang tính chiêm nghiệm vượt thời gian về tính siêu việt và tâm linh trong sự ám ảnh mơ hồ luôn được đặt ra nhưng không thể lý giải… thể hiện những thứ nằm ngoài những gì chúng ta có thể nhìn thấy bằng mắt. Thay vì khắc họa những hình ảnh mà chúng ta có thể dễ dàng nắm bắt hoặc hiểu được, tranh trừu tượng tập trung vào thế giới tự do của trí tưởng tượng và những xung động xuất thần của trực giác để sáng tạo nên những hình ảnh mà trước đó kinh nghiệm thị giác của con người chưa được biết đến và nó có khả năng dị biệt rất đặc thù – rất đơn giản chỉ bằng duy nhất một hay vài hình khối bình dị tối giản, vài vệt màu, vài mảng màu, vài đường thẳng, vài đường cong uốn lượn bất thường hay buông rơi vài nét đơn sơ rất vu vơ cũng có thể tạo ra hiệu ứng thẩm mỹ vô cùng mạnh mẽ gây ấn tượng mãnh liệt đến cảm xúc và tinh thần, nó có thể làm ánh nên niềm vui hân hoan sung sướng đủ sức làm lay động tâm hồn hay nỗi buồn cô đơn ám ảnh về thân phận nhỏ bé của kiếp con người mênh mang trôi dạt…

Abstract in Jet Emerald. Nguồn: Art web.com

Khi chúng ta lắng nghe âm nhạc không lời, chúng ta không thể cầm nắm chạm vào từng nốt nhạc, chúng ta không nhìn thấy những nốt nhạc, chạm vào những âm thanh du dương bay trong không gian… Những âm thanh giai điệu của bản nhạc hoàn toàn trừu tượng và chúng không thể chuyển thành ngôn ngữ chữ nghĩa lời nói… dù vậy chúng ta vẫn có thể cảm nhận được sự vui buồn của bản nhạc , nó có thể quyến rũ hút hồn làm thăng hoa cảm xúc xao xuyến tâm hồn mỗi chúng ta. Khi chiêm ngưỡng, xem một bức tranh trừu tượng cũng vậy, chúng ta cũng sẽ liên tưởng giống như ta đang được lắng nghe một bản nhạc không lời… những hình khối, những mảng màu, những vệt màu, những đường cong, đường thẳng, những dấu chấm, những hình vuông, hình tròn, tam giác, tứ giác… những sắc màu mờ ảo hỗn mang mơ hồ được nhào nặn được sắp đặt bố cục trên bề mặt tranh làm cho mỗi chúng ta phải suy tư tìm hiểu và tự đặt ra những câu hỏi tại sao, tại sao những hình ảnh vô hình đó lại có thể gây ấn tượng làm lay động cảm xúc, làm con tim rung động ? Và chúng ta hãy nhâm nhi thưởng ngoạn các tình huống của hình khối của sắc màu của đường nét mà chưa vội vàng cần phải hiểu ngay ý nghĩa tác phẩm cho đỡ nhọc lòng bởi đôi khi suy tư lý trí làm chậm lại nhịp điệu cảm xúc của mỗi chúng ta đang dâng tràn để tận hưởng khoái cảm do tác phẩm đem đến… Đôi khi có những người đã cảm nhận được vẻ đẹp của một bức tranh trừu tượng mà chưa từng được học hỏi hiểu biết về nghệ thuật trừu tượng, có lẽ đó là do thiên phú, họ được Chúa ban cho đôi mắt và tâm hồn có sự mẫn cảm đặc biệt với vẻ đẹp của nghệ thuật trừu tượng…

Abstract Riverbank. Nguồn: Art web.com

Nghệ thuật nói chung không thể dùng ngôn ngữ chữ nghĩa lý giải một cách rõ ràng mạch giống như văn chương. Bởi nên để thấu hiểu, và có khả năng thụ cảm sâu sắc, hầu hết mỗi chúng ta đều phải có quá trình học hỏi trau dồi trải nghiệm trực tiếp mới có thể nhận biết được vẻ đẹp thực sự của tranh trừu tượng. Có lẽ chúng ta không nên cố gắng xác định ngay ý nghĩa chính xác bằng ngôn từ cho một thứ thuộc về sáng tạo làm thỏa mãn nhu cầu khát vọng tinh thần tự do của người họa sĩ. Chúng ta không cần biết chính xác ngay bức tranh phải nói về cái gì , ám chỉ điều gì , tác giả muốn ngợi ca hay phê phán cái gì… điều hệ trọng là tranh trừu tượng đó khơi dậy những gì trong tâm hồn, trong suy tư của mỗi chúng ta, tạo nên niềm vui hay nỗi buồn cho mỗi chúng ta để mỗi chúng ta có sự trân trọng sâu sắc hơn đối với những tác phẩm tranh trừu tượng.

Không có câu trả lời đúng hay sai cho một bức tranh trừu tượng. Đôi khi nó không bàn đến xấu hay đẹp. Bởi bản chất của nó là đưa ra những hình ảnh nhằm đánh động tinh thần kích thích sự tò mò, gợi mở sự sáng tạo, nó cho phép người thưởng ngoạn tham dự xâm nhập vào tác phẩm để tự chiêm nghiệm cá nhân, được tự do khám phá tự đặt ra một ý nghĩa nào đó mà người xem tự cảm thấy, nhận thấy.

Vẻ đẹp và sự tự do của tranh trừu tượng là hoàn toàn tự do theo đúng nghĩa đen của nó. Vì vậy, đó là cách hoàn hảo để thể hiện những khái niệm trừu tượng vô hình. Các họa sĩ đã tìm kiếm một phương cách mới để thể hiện biểu lộ trí tưởng tượng, cảm xúc, nhận thức tư tưởng của chính họ… một cảm xúc trào dâng mãnh liệt, lắng sâu, lặng lẽ, vô ngôn, vô hình thể dần dần được hình thành và trở thành một phần cốt yếu không thể thiếu trong lĩnh vực nghệ thuật thị giác. Những người sành điệu về nghệ thuật khi thưởng ngoạn chiêm ngưỡng những bức tranh trừu tượng, họ thường thư giãn buông thả tâm hồn như đang lắng nghe những bản nhạc không lời, tâm trạng chìm sâu vào tác phẩm hòa nhập với những giai điệu, âm thanh của bản nhạc và mỗi chúng ta sẽ tự khám phá ra cảm xúc của chính ta khi được chiêm ngưỡng trực tiếp tranh trừu tượng. Trạng thái này dần dần sẽ bổ sung thêm một lớp ý nghĩa nhân văn sâu sắc và giá trị thẩm mỹ cho mỗi cách hiểu của chúng ta về một tác phẩm nghệ thuật trừu tượng và chúng ta có thể thẩm thấu hiểu thêm về những ý tưởng của người họa sĩ ẩn đằng sau một bức tranh trừu tượng.

Thời đại thay đổi – những nhu cầu mới xuất hiện nên cần có những kỹ thuật mới. Tranh trừu tượng là cách mới mẻ để thể hiện những ý tưởng lạ độc sáng trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng, nó phá vỡ các quy tắc về nghệ thuật của truyền thống từ lâu đã trở nên đông cứng đã suy giảm sự kích thích đến tư tưởng sáng tạo để có thể làm ra những tác phẩm theo tinh thần mới của thời đại mới.

Sưu tầm

Nguồn: http://tapchimythuat.vn/my-thuat-the-gioi/hieu-va-suy-cam-ve-nghe-thuat-truu-tuong/