Cách nghệ sĩ Ugo Rondinone truyền tải cảnh quan bên ngoài với thế giới bên trong

Cuộc triển lãm kéo dài ba mươi năm tại Kunstmuseum Luzern của Ugo Rondinone là một sự tôn vinh sự hùng vĩ của ngọn núi và vẻ đẹp thiên nhiên xanh mượt của Thụy Sĩ. Từ tác phẩm đầu tiên cho đến tác phẩm mới nhất, "Cry Me a River" thể hiện những chủ đề luôn là nguồn cảm hứng kiên định của nghệ sĩ. Tôn kính đối với tự nhiên đã truyền cảm hứng cho các bức tranh phong cảnh trắng đen lớn vào những năm 1990, và cũng là động lực cho loạt hình ảnh nổi tiếng "Bảy ngọn núi ma thuật" của ông, với các khối đá đã điểm xuyết cho sa mạc Nevada từ năm 2016.

Ugo Rondinone sinh ra tại Brunnen, Thụy Sĩ, trong một gia đình người Ý di cư từ thị trấn cổ Matera. Nghệ sĩ đa tài này đã nổi tiếng trên toàn cầu với việc kết hợp các tác phẩm đồng bộ hóa hiện đại với nguồn cảm hứng từ nguồn gốc tự nhiên. Được phụ trách bởi Eva Presenhuber, người quản lý triển lãm của Rondinone, cuộc triển lãm này, khi ông vừa bước sang tuổi 60, trở thành một cuộc hành trình quay về quê hương và "mang chúng ta vào cuộc du hành vào vũ trụ nghệ thuật mà ông đã tạo dựng".

Mùa xuân năm nay, lần đầu tiên tôi được thưởng thức triển lãm "Cry Me a River" tại studio ở trung tâm Harlem của nghệ sĩ. Kể từ khi sống và làm việc ở New York suốt nhiều thập kỷ, ông đã chọn một ngôi nhà thờ đã được phục chế, với trần lò xo và cửa sổ kính màu ban đầu. Trong một cuộc phỏng vấn hiếm, Rondinone đã miêu tả chi tiết từng phòng trong triển lãm sắp tới của mình, đặc biệt là bằng mô hình thu nhỏ hoàn hảo.

Triển lãm lấy tên từ ca khúc nổi tiếng của Mỹ do Arthur Hamilton sáng tác vào năm 1953, mô tả sông Reuss chảy qua Kunstmuseum, gần hồ Lucerne nơi hoạ sĩ lớn lên và có thể ám chỉ đến sông Hudson ở New York, gần xưởng làm việc của ông.

Ba tháng sau đó, tôi đã đi từ Ý đến Lucerne để tham dự lễ khai trương Kunstmuseum. Tòa nhà được thiết kế bởi kiến trúc sư Pháp Jean Nouvel, nổi bật bên bờ sông Reuss với phong cách hiện đại, chỉ vài bước chân từ ga xe lửa hiện đại. Tại tầng 4, có một tường kính rộng rãi, bộ sưu tập cố định của Kunstmuseum bao gồm 500 năm nghệ thuật Thụy Sĩ.

Cơn bão sét to lớn, với những tia sét đồng quy mô lớn, sơn màu vàng huỳnh quang, chiếm lấy phòng đầu tiên. Được giới thiệu lần đầu tại Gladstone Gallery ở Chelsea, những tác phẩm này giờ được trưng bày tại Thụy Sĩ, nơi vẻ đẹp nguy hiểm của những tia sét dường như đang chờ đợi một cơn bão sét nổ tung. Các tia sáng màu sắc được biến hóa thành các tác phẩm như "Ánh Sáng Vinh Quang" và "Ánh Sáng Sáng".

Dựa vào bức tường trong phòng triển lãm, tác phẩm đáng chú ý nhất của triển lãm là một bức chân dung tự họa điêu khắc năm 1995, làm từ polyester, tóc và bông, miêu tả hoạ sĩ trong khoảnh khắc nghỉ ngơi. Trần trụi, ánh mắt chăm chú vào đất, hình ảnh này ghi lại Rondinone trong một thái độ buồn bã, như một lời ca ngợi cho sông đã khắc họa.

Ở New York, nghệ sĩ đã giải thích: "Cry me a river" từ năm 1995 là ma-nơ-canh đầu tiên trong ba ma-nơ-canh của tôi. Một nhân vật ngồi trong không gian trống của một phòng trưng bày. Vào cuối năm đó và năm tiếp theo, tôi đã làm thêm hai ma-nơ-canh, một là của tôi nằm sấp trên sàn và một cái khác dựa vào tường." Bức chân dung tự họa ban đầu trở thành hình ảnh độc đáo về con người trong triển lãm và tiết lộ một khoảnh khắc thân mật hiếm hoi của hoạ sĩ. Khi triển lãm khai mạc, một số khán giả đã phải mất một lúc để chú ý đến tác phẩm điêu khắc siêu thực này.

Trong bài phát biểu về triển lãm của mình, Rondinone mô tả: “Triển lãm được phát triển qua 11 phòng liền kề. Mỗi phòng trưng bày một tác phẩm nghệ thuật đại diện cho thế giới tự nhiên - từ tia sét trong phòng đầu tiên đến lượng tuyết rơi trong phòng cuối cùng.” Ông cho biết rằng bức chân dung tự họa liên tục tạo ra trạng thái thiền định, cá nhân trong suốt triển lãm, nơi ranh giới giữa thế giới bên ngoài và không gian tưởng tượng bên trong bị phá vỡ.

Marc Mayer, một nhà văn và giám đốc của Arsenal Đương đại ở Tribeca, New York, cũng như cựu giám đốc Phòng trưng bày Quốc gia Canada, đã mô tả Rondinone là “một trong những nhà hoạt hình thành công nhất hiện nay” trong bài viết của mình về danh mục. Ông nhấn mạnh rằng tâm linh tồn tại trong triển lãm này cũng kết nối Rondinone với khái niệm "Innerschweizer Innerlichkeit," tức là "nội tâm trung tâm Thụy Sĩ," một thuật ngữ từ năm 1968 để mô tả tính cách bí ẩn, nội tâm và sâu sắc của các hoạ sĩ Thụy Sĩ.

Căn phòng thứ hai mang tên “Primitive” ra đời từ năm 2011, khắc họa một đàn chim đồng gồm 59 con, được đúc nổi trên sàn, tạo thành một đường lối uốn éo để các loài chim và người xem có thể đi vào giữa chúng. Một số con chim ngước mặt xuống đất, trong khi số khác giữ tư thế cảnh giác. Từ những con chim nhỏ đến những tượng đá khổng lồ, Rondinone đã nghiên cứu sự hai mặt và chuyển động của tác phẩm điêu khắc này. Chủ đề này đã thêm sự sống động cho toàn bộ triển lãm khi hoạ sĩ khám phá các quy mô và phương tiện từ truyền thống đến công nghệ.

Bức tranh "Chuỗi mưa bạc nghiêng theo chiều dọc" (2004) tái hiện một cơn mưa giống như trút nước, được bao bọc bởi một đám mây bão sơn màu tối và rất đáng sợ. "Mưa là một tác phẩm sớm. Chỉ có dây xích và một đám mây bạc phun ra," Rondinone mô tả đơn giản về cơn mưa kim loại, như một phong cách Zen, với sự cân bằng của các khối tích lũy lên trên cao.

Năm tượng đá, từ năm 2023, là một phần của bộ tộc đá xanh lớn mà tôi gặp lần đầu trong triển lãm của Quỹ Nghệ thuật Công cộng Rockefeller Center năm 2013 tại New York. Rondinone đã chia sẻ: “Tôi tin vào đá như một vật liệu, vào vẻ đẹp và năng lượng tự nhiên của nó, cũng như chất lượng cấu trúc và bề mặt của nó, và khả năng của nó để thu thập và ghi lại thời gian.”

Năm hình người bằng đá xanh bao gồm năm phiến đá lớn, nhưng với sự khác biệt tinh tế trong từng khối hình học và hộp sọ, đưa vào tỷ lệ truyền thống, mỗi hình mang đến một năng lượng đặc biệt. Từ những chú chim nhỏ đến những nhân vật lớn, hoạ sĩ đã tạo ra sự đùa giỡn với không gian và truyền đạt một tinh thần nghệ thuật đầy nhiệt huyết qua từng tác phẩm của mình.

Giữa chương trình, ta có thêm cái nhìn rõ hơn về tầm nhìn sáng tạo của Rondinone. Anh ấy đã mời những đứa trẻ tại Lucerne tham gia vào việc vẽ tranh cho triển lãm. Các bức tranh về mặt trời từ hình ảnh rõ ràng đến trừu tượng, toát lên sự tươi mới của nghệ thuật dành cho trẻ em. Một buổi khai mạc đặc biệt cho các hoạ sĩ trẻ đã được tổ chức.

Ở nơi khác, tác phẩm "Primordial" năm 2016 là một bộ sưu tập cá có cấu trúc sần sùi treo trên dây. Năm mươi con cá đồng được mài sáng, tương tác với các loài chim, là một phần của loạt tác phẩm được tạo ra từ năm 2011 đến năm 2016. "Tôi đã làm ba nhóm tác phẩm điêu khắc động vật: chim, ngựa, cá. Chúng bắt nguồn từ không khí, nước và đất," Rondinone chia sẻ. Mỗi nhóm bao gồm 59 sinh vật, mỗi nhóm được đặt tên theo một hiện tượng tự nhiên khác nhau. Nhóm này, gọi là "Nguyên thủy", thể hiện sự nguyên sơ và bản chất gốc gác của tự nhiên.

"Tôi đã tạo ra các tác phẩm điêu khắc từ đất sét. Dấu vân tay của tôi lan tỏa trên bề mặt của các tác phẩm bằng đồng cháy thô. Những tác phẩm điêu khắc này, dù nhỏ bé nhưng đại diện cho điều gì đó lớn hơn chúng ta. Sự quan tâm chính của tôi là thể hiện sự giao thoa giữa con người và thế giới tự nhiên, cũng như những giới hạn của ý thức con người khi cố gắng diễn đạt một cuộc gặp gỡ như vậy."

Trên bức tường của căn phòng cuối cùng, tuyết đang dần rơi. Trong tác phẩm "Thank You Silence" (2005), một đống mảnh nhựa mỏng manh đọng lại trên sàn gỗ màu xám.

Sau mùa hè này, nghệ sĩ đặc biệt này sẽ thực hiện các buổi biểu diễn sắp tới tại châu Âu, bao gồm Esther Schipper ở Berlin, Bảo tàng Würth ở Đức, Sáng kiến ​​nghệ thuật Reiffers và Mennour ở Paris. Vào tháng 12, anh sẽ khai mạc tại Bảo tàng Nghệ thuật Aspen ở Colorado.

Hình ảnh chia tay của tôi về buổi biểu diễn là tấm biển đầu tiên trong loạt tấm biển cầu vồng mang tính biểu tượng của hoạ sĩ, còn được gọi là "CRY ME A RIVER", từ năm 1997. Được làm từ đèn neon, kính acrylic, giấy bạc mờ và bảng chỉ dẫn bằng nhôm, tác phẩm chiếu sáng Kunstmuseum trên bầu trời mùa hè tối tăm.

"Cầu vồng là cầu nối giữa con người và mọi vật. Nó là biểu tượng cho thái độ phức tạp và không ngừng phát triển của chúng ta đối với môi trường và nhân quyền," Rondinone nói. "Thiên nhiên không phải là cái gì đó tách rời khỏi chúng ta mà là nội tại của chúng ta. Chúng ta cần vượt qua các đặc tính về chủng tộc, sắc tộc và tôn giáo để tìm ra những mối quan tâm chung dựa trên nền tảng chung, mang lại lợi ích cho cả con người và phi nhân loại."

Xuyên suốt triển lãm, mối liên hệ tuyệt vời của Rondinone với thiên nhiên đã đạt đến mức cao siêu, đề cập đến khái niệm "Innerschweizer Innerlichkeit". Từ những giọt mưa đầu tiên của một cơn bão mới hình thành, những hình người khổng lồ, một trận tuyết rơi yên lặng, những hình ảnh của chim, ngựa, cá trôi, tất cả đều được liên kết với sự bí ẩn của thời gian như một chiếc đồng hồ. "Cry Me a River" đánh dấu điểm quyết định trong sự nghiệp khi Ugo Rondinone nâng cao những điều bình thường lên tầm vũ trụ.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Artnet