Cách để hiểu một bức tranh trừu tượng

Để hiểu được một tác phẩm nghệ thuật trừu tượng là điều không khó: chúng ta chỉ cần mở rộng tâm trí và sở hữu một trí tưởng tượng to lớn.

Ở bức tranh này, bạn thấy gì?

Những hình xoắn ốc, những dải họa tiết đầy sắc màu…Một con sông chảy qua một cánh đồng hoa lá rộng lớn…hoặc bạn nhìn thấy nguồn năng lượng sống đang tuôn ra?

Không có một câu trả lời nhất định nào để trả lời câu hỏi này vì nghệ thuật trừu tượng luôn mở rộng cánh cửa cho mọi người có thể tiếp cận. Nghệ thuật trừu tượng không đứng ra và tuyên bố rằng nó là gì. Thay vào đó, người xem nghệ thuật trừu tượng cần phải có một tâm trí cởi mở, chủ động tham gia vào một phần của bức tranh và cảm nhận nó đưa bạn đến đâu. Nghệ thuật trừu tượng cho bạn sự tự do để bạn đưa ý nghĩa của riêng mình vào trong tác phẩm. Quá trình nội tâm này thực sự làm phong phú trải nghiệm nghệ thuật của người xem.

Để hiểu được một tác phẩm nghệ thuật trừu tượng, không phải ai cũng có thể. Đây là một hình thức nghệ thuật khiến họ bối rối và nói “Đứa con 5 tuổi của tôi cũng làm được”. Điều mà mọi người không nhận ra rằng những họa sĩ trừu tượng có một nền tảng về vẽ lớn, kiến thức sâu rộng về bố cục và màu sắc. Đa số họa sĩ trừu tượng đều có khả năng để vẽ những bức chân dung tả thực, nhưng họ chọn không làm điều đó. Thay vào đó, họ chọn cách bày tỏ sức sáng tạo của mình để tạo nên một trải nghiệm thị giác phóng khoáng và không bị giam cầm trong bất kỳ hình dạng nào.

Tranh trừu tượng cũng có thể khiến người xem cảm giác không thoải mái vì họ không thể lập tức biết rằng bức tranh nói về cái gì qua cái nhìn đầu tiên. Hoặc họ chỉ cho rằng vì nó không giống một cái gì, nó không nói về cái gì. Nghệ thuật trừu tượng không thể hiện những sự vật hiện tượng dễ nhận ra. vậy nên không có gì để bám lấy hoặc nhận biết thấy. Điều này có thể khá bối rối vì người xem thường không biết phải cảm nhận gì với bức tranh.

Sự thật là tranh trừu tượng không ‘vô nghĩa’. Về cơ bản, nó nói về hình dạng, màu sắc, đường nét, cấu trúc, hoa văn, bố cục và các vận hành của nó. Đây là những giá trị trong một bức tranh, vì nó miêu tả lại ‘nghệ thuật’ trông như nào và cách để tạo ra nó. Nghệ thuật trừu tượng là một hành trình khám phá những giá trị này. Ý nghĩa đi từ những giá trị này, dùng để tạo ra một trải nghiệm thị giác (và/hoặc nội tâm, logic, cảm xúc,v.v).

Cách để bắt đầu hiểu tranh trừu tượng là gì?

“Ai cũng muốn hiểu nghệ thuật. Tại sao họ không cố gắng hiểu tiếng chim hót đi, những người cứ cố gắng giải thích những bức tranh thường bị lạc lối cả rồi”- Pablo Picasso.

Picassso nói đúng. Nghệ thuật không thể được giải thích bằng ngôn từ, vì cách nó tiếp cận đến từng tâm hồn và nói lên những thứ mà ta không thể biểu đạt. Vậy nên, nghệ thuật là một trải nghiệm. Bạn phải rũ bỏ đi nhu cầu phải đưa nó thành ngôn từ, và hãy để nghệ thuật dẫn lối bạn… thậm chí có thể đưa bạn bay xa.

Bạn phải ‘hiểu’ nghệ thuật trừu tượng với từng góc cạnh con người bạn, khía cạnh mà bạn không hay động tới hoặc quen thuộc với nó. Về cơ bản, bạn phải:

• Hãy chấp nhận nó là nó. Đừng cố gắng xác định ý nghĩa từ một bức tranh.

• Hãy nhìn nghệ thuật trừu tượng như cách bạn nghe một bản nhạc. Khi bạn nghe nhạc, bạn không cố gắng bắt lại từng nốt - bạn để chúng đưa bạn đi.

• Hãy để đôi mắt của bạn bay bổng trên bức tranh theo cái cách mà những bản nhạc cuốn hút tâm hồn của mình. 

• Hãy để mắt bạn thả hồn với bức tranh, đi từng mảng miếng, đường uyển chuyển, đường nét. 

• Thay vì bạn cố định hình bức tranh trông như nào, hãy để bản thân được bức tranh ôm trọn. 

• Hãy để những cảm xúc hoặc những kí ức ùa về. 

• Hãy để đôi mắt của mình thư thái và đảo qua bức tranh mà không cần sự trông đợi gì. 

• Hãy để những màu sắc, hình dáng, chất liệu bề mặt và cách chúng tương tác với nhau ra sao. 

• Hãy từ tốn. Để bức tranh ‘nói’ với bạn.

• Hãy quan sát những yếu tố đa dạng như hình thù và màu sắc bắt mắt bạn. Những bức tranh chi tiết và rực rỡ chắc sẽ không cho bạn cảm giác yên bình và nhẹ nhõm đúng không nào?

“Hình vuông đen”- Kasimir Malevich

Điều tốt nhất khi bạn đang nhìn ngắm một tác phẩm trừu tượng là bạn phải có được cả trải nghiệm. Điều này sẽ giúp bạn hiểu ra rất nhiều về nghệ thuật trừu tượng. Bạn không thể cảm nhận được gì từ những bức ảnh tác phẩm nhỏ hoặc từ trên điện thoại. Bạn phải xem trực tiếp, lúc đó bạn sẽ được nhìn cận cảnh mọi thứ từ cấu trúc, kích cỡ, nét cọ đến độ bóng hoặc nhám của tranh. Bạn có thể cảm nhận được sức mạnh của nó ngay trong lúc xem tranh. Bạn có thể đứng vào góc nhìn của người nghệ sĩ và thử tưởng tượng họ đang nghĩ gì mỗi khi đi một nét cọ.

Để hiểu một tác phẩm nghệ thuật trừu tượng cần sự mời gọi của bức tranh với bạn để bạn khám phá ra ý nghĩa ẩn chứa đằng sau. Trừu tượng đúng là không dễ hiểu, không như tĩnh vật hay chân dung, vì nó mời gọi người xem tự đưa ý nghĩa của họ vào trong chính tác phẩm.

Nguồn: https://www.art-is-fun.com/understanding-abstract-art

Biên dịch: Hưng

Biên tập: Trang Hà