Bảo quản tranh acrylic

Các bức tranh acrylic hiện nay chiếm một phần đáng kể trong các bộ sưu tập lâu dài của các viện bảo tàng và phòng trưng bày nghệ thuật. Sơn acrylic được sản xuất vào những năm 1950 và kể từ đó đã chiếm lĩnh thị trường hàng thủ công và nghệ thuật. Ngoài ra các nghệ sĩ đã chấp nhận dùng nó để thay thế cho sơn dầu trong một vài trường hợp. Acrylic là một loại chất liệu mà các tính chất vật lý và hóa học của chúng khác với sơn dầu, vậy nên chúng ta cần phải có các nguyên tắc riêng biệt cho việc chăm sóc tranh acrylic. Bởi vì một số phương pháp bảo tồn truyền thống có thể gây hại cho các bức tranh acrylic do các đặc điểm của nó mới chỉ bắt đầu được tìm hiểu.

(Tranh acrylic "Chợ cóc"- Họa sĩ Nguyễn Minh Hồng)

Tính chất của chất liệu acrylic

• Có hai nhóm sơn acrylic được sử dụng trong mỹ thuật: gốc dung môi và gốc nước. Sơn acrylic gốc dung môi, chẳng hạn như Magna, khi vẽ cần hòa tan trong dung môi trắng - một loại hợp chất hoá học vậy nên chỉ có một vài hoạ sĩ sử dụng nó. Sơn acrylic gốc nước và sơn acrylic nhũ tương phổ biến hơn và có thể hòa tan trong nước.

• Sơn acrylic khô không tan trong nước và acrylics có thể khô trong vòng chưa đầy ba mươi phút.

• Sơn acrylic khô khác với sơn dầu. Sơn acrylic "khô" bằng cách bay hơi nước. Sơn dầu khô do tương tác với oxy từ không khí với chất kết dính của chúng và sự bay hơi của dung môi.

• Màng acrylic không cứng như màng dầu. Các bề mặt của màng acrylic mềm, dễ bám bụi và chất bẩn. Hoạ sĩ thậm chí có thể sử dụng kĩ thuật làm sơn chảy để tạo ra các mảng nổi trên bền mặt tranh.

• Một loạt các chất phụ gia được thêm vào sơn acrylic để đạt được hiệu quả như mong muốn. Ví dụ về các chất phụ gia này là chất làm đặc, chất ổn định, chất bảo quản, chất hoạt động bề mặt, dung môi kết tụ và chất khử bọt. Một số chất phụ gia hòa tan trong nước và một số chất hòa tan trong dung môi.

• Các bức tranh acrylic được cho là sẽ ít xuất hiện các vết nứt hơn nhiều so với tranh sơn dầu vì chúng linh hoạt hơn và có thể chịu được lực lớn hơn nhiều mà không bị vỡ. Tuy nhiên, nếu không cẩn thận các vết nứt có thể hình thành dưới các lớp sơn.

• Acrylic là chất kết dính tốt và có thể nâng đỡ gấp nhiều lần trọng lượng của chính chúng. Tuy nhiên, chúng không nên giữ ở vị trí các vật liệu hoặc cấu trúc quá dày đặc nằm cách xa giá đỡ.

• Một số bức tranh acrylic có thể tạo thành một lớp màn xám trên bề mặt của chúng hoặc bị ngả màu vàng theo thời gian.

• Khi chúng tiếp xúc với nhiệt độ dưới 0, acrylic càng trở nên giòn và chúng sẽ nứt.

Mối quan tâm về vệ sinh

(Tranh Acrylic "Phía trước là bình yên"- Họa sĩ Trương Văn Ngọc)

Tranh acrylic dễ dàng bám bụi bẩn. Sơn nhũ tương acrylic dùng trong mỹ thuật có nhiệt độ chuyển thủy tinh (Tg) gần hoặc thấp hơn nhiệt độ phòng. Điều này có nghĩa là màng nhũ tương acrylic sẽ luôn mềm ở nhiệt độ phòng và bề mặt sơn sẽ bám bụi bẩn và thậm chí kết hợp chúng thành màng. Vấn đề càng trở nên trầm trọng hơn bởi thực tế là nhựa acrylic có xu hướng tích điện trên bề mặt của chúng, thu hút bụi bẩn. Khung kính là một trong những cách được sử dụng để bảo vệ tranh và loại bỏ bụi bẩn.

Sẽ dễ dàng loại bỏ bụi bẩn hơn khi tranh được phủ một lớp sơn bóng. Thế nhưng thật không may, việc đánh vecni cho một bức tranh acrylic có vấn đề vì lớp sơn acrylic đã khô lại có thể hòa tan trong verni. Và công việc làm sạch sơn nhũ tương không có vecni cũng là một vấn đề vì nước có thể loại bỏ các chất phụ gia hòa tan trong nước và có thể làm cho bề mặt tranh bị xuống màu.Việc lau chùi cũng có thể làm trương nở các chất phụ gia làm đặc, làm xáo trộn lớp sơn. Vậy nên hiện tại, không có giải pháp hoàn toàn chấp nhận được cho vấn đề làm sạch tranh acrylic.

Áp suất

Lớp màng mềm do sơn acrylic tạo thành sẽ dễ dàng bị mài mòn hoặc bị lõm chỉ với lực móng tay. Loại thiệt hại này có thể làm hỏng bản chất của hình ảnh trong tranh.
Khả năng hòa tan

Sơn acrylic bị ảnh hưởng bởi hầu hết các dung môi được sử dụng phổ biến. Ví dụ, xylen, một dung môi nhẹ thường được sử dụng để loại bỏ vecni trong bảo tồn, có thể làm mềm sơn nhũ tương acrylic. Magna (một loại nhựa acrylic dựa trên dung môi) có thể hòa tan ngay lập tức trong hầu hết các dung môi thông thường, ngoại trừ nước và metanol.

Tranh acrylic và vecni

(Tranh Acrylic "Tâm trí lang thang"- Họa sĩ Đoàn Xuân Tùng)

Theo truyền thống, vecni giúp bảo vệ bề mặt khỏi mài mòn, bụi bẩn. Chúng cũng cung cấp độ bão hòa cho lớp sơn mà chúng bao phủ. Thế nhưng, có những lo ngại về việc có nên đánh vecni tranh acrylic hay không bởi vì đánh bóng tranh acrylic có một số vấn đề:

1. Vecni độc quyền của nhựa acrylic có khả năng hòa tan tương tự như sơn acrylic. Điều này đòi hỏi phải sử dụng các dung môi có thể làm hỏng lớp sơn để loại bỏ chúng.

2. Các loại vecni tự nhiên truyền thống, chẳng hạn như dammar, sẽ ngả vàng theo thời gian và dung môi được sử dụng để tẩy chúng sẽ hòa tan hoặc làm mềm lớp sơn acrylic. Vecni hòa tan trong nước có thể là một câu trả lời. Đó là một vấn đề mà các nhà sản xuất có thể giải quyết.

Sự phát triển của nấm mốc

Sự phát triển của nấm mốc đã được ghi nhận trên các bức tranh acrylic và ngày càng trở thành mối quan tâm của các hoạ sĩ và nhà sưu tập. Thật không may, không có cách xử lý lý tưởng nào mà không gây ra một số mức độ hư hỏng cho lớp sơn ban đầu. Sự phát triển của nấm mốc có xu hướng trở nên rõ ràng khi độ ẩm và nhiệt độ tăng lên.

Tranh ngả màu 

Có rất nhiều loại sơn acrylic thương mại đã được các nghệ sĩ sử dụng và chất lượng của chúng rất đa dạng. Các loại sơn chất lượng kém hơn có xu hướng có chất tạo màu rẻ hơn, dễ bị phai dưới ánh sáng tia cực tím. Do đó, màu sắc bị phai làm thay đổi cân bằng âm sắc của bức tranh có thể là do bản chất bên trong của vật liệu và không thể sửa chữa được bằng cách bảo tồn.

Tranh acrylic có những đặc điểm riêng biệt đòi hỏi sự chăm sóc phòng ngừa cẩn thận. Màng sơn mềm của chúng hút và giữ bụi bẩn, khó lau chùi và việc đánh vecni không phải là giải pháp lý tưởng. Điều quan trọng là phải bảo quản tranh acrylic trong môi trường không có bụi để giảm lượng bụi bẩn đọng lại. Ngoài ra, bảo quản tranh dưới nhiệt độ phòng tiêu chuẩn để giảm quá trình làm mềm màng sơn. Đóng khung kính là một cách có thể để loại bỏ bụi bẩn trên bề mặt tranh. Người ta có thể phải chấp nhận rằng khi thời gian trôi qua, các bức tranh acrylic sẽ có một số thay đổi về thị giác do sự lắng đọng bụi bẩn và việc loại bỏ bụi bẩn cũng sẽ gây ra những thay đổi lớn trên tranh.

https://www.si.edu/mci/english/learn_more/taking_care/acrylic_paintings.html 

Ahndoar