Đã đến lúc cần phải nhìn lại nghệ thuật của Anna-Eva Bergman 

Mặc dù làm việc ở đỉnh cao của trường phái Biểu hiện Trừu tượng, nghệ sĩ gốc Na Uy chưa bao giờ hoàn toàn từ bỏ hình tượng.

Anna-Eva Bergman (1909–1987) bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một họa sĩ minh họa. Đầu những năm 1950, họa sĩ người Na Uy – còn được biết đến như là vợ của Hans Hartung – chuyển sang vẽ tranh. “Số 2-1953, Stèle avec lune” (1953) là một trong những tác phẩm đầu tay của bà, vẽ bằng sơn màu trên toan. Triển lãm tranh  tưởng niệm lớn đầu tiên của nghệ sĩ tổ chức tại Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris, chủ yếu trưng bày những bức vẽ mà cô ấy vẽ bằng đá, một phần của niềm đam mê suốt đời với các chất liệu của trái đất.

Hai yếu tố trên được mô tả thường xuyên xuất hiện trong dàn mô-típ xoay vòng của Bergman, liên tục dao động giữa mặt đất và thiên thể. Trong một số tranh trừu tượng khác, chúng ta tìm thấy các ngôi sao, hành tinh, chân trời, bầu trời rộng mở, thuyền, núi, thung lũng và hang động. Chúng hiển hiện nhưng cũng có thể dễ dàng lẫn lộn vào nhau. Một khoảnh khắc nào đỉnh núi trở thành một cánh buồm căng lên? Bao giờ biển khơi biến thành hang? Khối màu trong hình dáng thẳng đứng, lẳng lặng như một bia đá ngàn năm, mà cũng hàm ý mở ra một khoảng trống.

Mặc dù sống ở miền nam nước Pháp từ những năm 1970 trở đi, nghệ thuật của Bergman liên tục quay trở lại với ánh sáng và cảnh quan của vùng Scandinavia quê hương bà. Có thể tìm thấy vẻ sáng rõ yên tĩnh trong các bức tranh của nghệ sĩ. Các tông màu được điều chỉnh cẩn thận, bề mặt phản chiếu của vàng lá hoặc bạc, những chất liệu đặc trưng trong tạo hình của bà đều cho thấy sự cộng hưởng nguyên mẫu của riêng chúng. Trong tác phẩm, có một từ tính kỳ lạ giữa tấm bia và mặt trăng, chúng vừa được kết hợp lại vừa bị cô lập. Chúng dường như lơ lửng trong chân không, dẫu cho nếu như xét đến từng chi tiết, người ta vẫn nhận ra dấu vết của trọng lực ở mép dưới bức tranh.

Tác phẩm của Bergman đâu đó lập lờ giữa những trạng huống kịch tính và thái quá của bức tranh sơn dầu trừu tượng hành động rất phổ biến trong những năm 1950. Làm việc với tinh thần trừu tượng cao và tính hình thức thuần túy, họa sĩ không bao giờ từ bỏ các họa tiết vay mượn từ thế giới thực. Nghệ thuật của bà chậm rãi và rõ ràng, khác xa với tốc độ và tính tức thời đa hướng của tranh Hành động. Thay vì ném người xem vào dòng trải nghiệm, bà duy trì một khoảng cách được đánh giá cẩn thận. Nghệ sĩ người Mỹ Joan Mitchell (1925–1992), người cũng chọn nước Pháp là quê hương của mình, đã vẽ ra bức tranh sơn dầu phong cảnh được nhân cách hóa một phần, biến thiên nhiên thành một sân khấu nơi cảm xúc của chúng ta có thể bộc lộ. Mặt khác, Bergman tiếp cận nó theo cách ngược lại, xác định một sự xa cách trong thế giới tự nhiên gợi ý một sự xa cách về mặt cảm xúc trong chính chúng ta

Nghệ thuật của Bergman dường như sinh ra để buộc người ta nhìn lại nó ở một độ lùi nhất định của thời gian, chứ không phải chỉ vụt sáng một lần rồi đi. Hình ảnh của bà ám chỉ một sự tồn tại bị che khuất trước đây được đưa ra ngoài trời. Nghệ sĩ cho chúng ta thấy những thứ luôn ở đó, dường như đã trường tồn theo thời gian. Tuy nhiên, chúng cũng có vẻ tươi mới, hoặc thậm chí có lẽ mới được sinh ra bằng cách nào đó, như thể được trao cho sự sống bằng cách tẩy sạch những thứ ngẫu nhiên. Hai hình ảnh trong S“Số 2-1953, Stèle avec lune” (1953) giữ được nét gần gũi cũng như cảm giác ram ráp khi cầm trên tay của những viên sỏi tìm thấy trên bờ đã được phóng đại.

Anna-Eva Bergman hiện đang được trưng bày tại phòng trưng bày nghệ thuật Galerie Jérôme Poggi, Paris.

Anna-Eva Bergman

‘Voyage vers l’intérieur’

Từ ngày 31 tháng 3 đến ngày 16 tháng 7 năm 2023

Biên dịch: Minh Tâm

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: https://www.artbasel.com/stories/anna-eva-bergman-musee-art-moderne-paris